Pháp luật hiện hành đang quy định lái xe vi phạm giao thông sẽ bị phạt tiền và tước giấy phép lái xe, tuỳ vào mức độ vi phạm. Tuy nhiên, việc tước bằng lái như hiện nay ảnh hưởng đến hoạt động đi lại, sản xuất và đời sống người dân.

Vì vậy, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ ra đời đã quy định về trừ điểm bằng lái thay vì tước giấy phép lái xe như hiện nay. Theo đó, người điều khiển phương tiện có thể vừa bị phạt tiền vừa bị trừ điểm bằng lái.

Mỗi bằng lái có 12 điểm, tài xế vi phạm các quy định khi tham gia giao thông sẽ bị trừ từ 2 đến 12 điểm, tuỳ vào tính chất mức độ và hành vi.

Đáng chú ý, cơ quan soạn thảo đề xuất trừ điểm “thẳng tay” với lái xe vi phạm nồng độ cồn. Theo đó, dự thảo đưa ba mức xử phạt nồng độ cồn, nhưng cả ba mức đều đối diện với nguy cơ trừ hết điểm bằng lái.

Cụ thể, mức một: Lái xe điều khiển xe máy hoặc ô tô trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng chưa vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc chưa vượt quá 0,25 miligam/1 lít khí thở nếu tái phạm nhiều lần ngoài bị phạt tiền còn bị trừ 12 điểm bằng lái.

Lái xe vi phạm nồng độ cồn ở mức hai và ba (điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở; Điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở) cũng bị trừ hết điểm bằng lái.

Như vậy, lái xe vi phạm nồng độ cồn ở mức hai trở lên ngoài bị xử phạt tiền như quy định hiện hành sẽ bị trừ hết 12 điểm bằng lái. Đây được xem là chế tài đủ mạnh để hạn chế tình trạng lái xe sử dụng rượu, bia.

Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cũng đề xuất các hành vi bị trừ hết 12 điểm bằng lái như:

- Điều khiển xe lạng lách, đánh võng; chạy quá tốc độ đuổi nhau trên đường bộ; dùng chân điều khiển vô lăng xe khi xe đang chạy trên đường;

- Điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định trên 35 km/h; Hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 7 Điều này mà không chấp hành hiệu lệnh dừng xe của người thi hành công vụ hoặc gây tai nạn giao thông.

- Điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở; 

- Không chấp hành yêu cầu kiểm tra về nồng độ cồn của người thi hành công vụ; Điều khiển xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy; Không chấp hành yêu cầu kiểm tra về chất ma túy của người thi hành công vụ.

- Đặt, để chướng ngại vật, vật cản khác trái phép trên đường bộ; rải vật sắc nhọn, đổ chất gây trơn trượt trên đường bộ; làm rơi vãi đất đá, hàng hóa, vật liệu xây dựng, phế thải trên đường bộ; đổ, xả thải, làm rơi vãi hóa chất, chất thải gây mất an toàn giao thông đường bộ;

- Xâm phạm sức khỏe, tài sản của người bị nạn hoặc người gây tai nạn; Lợi dụng việc xảy ra tai nạn giao thông để hành hung, đe dọa, xúi giục, gây sức ép, làm mất trật tự, cản trở việc xử lý tai nạn giao thông; Đua xe ô tô trái phép.

Xe ô tô tải, máy kéo (bao gồm cả rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo theo) và các loại xe tương tự xe ô tô vận chuyển hàng hóa:

- Điều khiển xe ô tô chở hàng vượt trọng tải (khối lượng hàng chuyên chở) cho phép tham gia giao thông được ghi trong Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe trên 150%;

- Điều khiển xe ô tô mà khối lượng toàn vượt khối lượng cho phép kéo theo được ghi trong giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe trên 150%;

Xe ô tô thực hiện hành vi vi phạm quy định về vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng

- Chở hàng siêu trường, siêu trọng không có Giấy phép lưu hành hoặc có Giấy phép lưu hành nhưng đã hết giá trị sử dụng hoặc sử dụng Giấy phép lưu hành không do cơ quan có thẩm quyền cấp;

- Chở hàng siêu trường, siêu trọng có Giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng nhưng tổng trọng lượng (sau khi đã xếp hàng lên xe) vượt quá quy định trong Giấy phép lưu hành; 

- Chở hàng siêu trường, siêu trọng có Giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng nhưng đi không đúng tuyến đường quy định trong Giấy phép lưu hành;

- Chở hàng siêu trường, siêu trọng có Giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng nhưng chở không đúng loại hàng quy định trong Giấy phép lưu hành. 

Ngoài bị trừ điểm, các tài xế vi phạm các hành vi trên còn bị xử phạt tiền từ 8-70 triệu đồng.

Cũng theo Nghị định này, việc trừ điểm giấy phép lái xe đối với người vi phạm sẽ được tự động cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu ngay sau khi quyết định xử phạt có hiệu lực thi hành để quản lý;

Cá nhân thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính trong cùng một lần hoặc vi phạm hành chính nhiều lần mà bị xử phạt trong cùng một lần, nếu có từ 2 hành vi vi phạm bị trừ điểm giấy phép lái xe trở lên thì chỉ trừ điểm một lần với số điểm bị trừ là số điểm của hành vi có quy định bị trừ điểm nhiều nhất.

Trường hợp trong một lần trừ điểm mà số điểm bị trừ nhiều hơn số điểm còn lại của giấy phép lái xe thì chỉ bị trừ hết số điểm còn lại của giấy phép lái xe.

Người có thẩm quyền trừ điểm giấy phép lái xe thông báo cho người bị trừ điểm giấy phép lái xe biết. Việc thông báo trừ điểm được thực hiện bằng văn bản giấy hoặc bằng hình thức điện tử nếu đáp ứng được điều kiện về cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, thông tin và được cập nhật trạng thái trừ điểm trên cơ sở dữ liệu, tài khoản định danh điện tử theo quy định.

Giấy phép lái xe chưa bị trừ hết điểm và không bị trừ điểm trong thời hạn 12 tháng từ ngày bị trừ điểm gần nhất thì được phục hồi đủ 12 điểm. Tất cả được triển khai tự động trên hệ thống do công an quản lý.

Trường hợp giấy phép lái xe bị trừ hết điểm thì người có giấy phép lái xe không được điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ theo giấy phép lái xe đó. Sau thời hạn ít nhất là 6 tháng kể từ ngày bị trừ hết điểm, người có giấy phép lái xe được tham gia kiểm tra nội dung kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ theo quy định do lực lượng CSGT tổ chức, có kết quả đạt yêu cầu thì được phục hồi đủ 12 điểm.

Việc thông báo phục hồi điểm giấy phép lái xe thực hiện bằng phương thức điện tử trên phần mềm ứng dụng do Bộ Công an quản lý, vận hành hoặc bằng văn bản giấy theo mẫu quy định của Bộ Công an và được giao trực tiếp hoặc gửi qua bưu điện bằng hình thức bảo đảm.

“Trường hợp giấy phép lái xe được thể hiện dưới hình thức thông điệp dữ liệu thì cơ quan, người có thẩm quyền thực hiện cập nhật trạng thái phục hồi điểm giấy phép lái xe trong căn cước điện tử, tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng định danh quốc gia…”- Bộ Công an cho hay.

Ngoài ra, Bộ Công an cũng đề xuất tịch thu phương tiện đối với các trường hợp như: Buông cả hai tay khi đang điều khiển xe; dùng chân điều khiển xe; ngồi về một bên điều khiển xe; nằm trên yên xe điều khiển xe; thay người điều khiển khi xe đang chạy; quay người về phía sau để điều khiển xe hoặc bịt mắt điều khiển xe.

Tài xế điều khiển xe chạy bằng một bánh đối với xe hai bánh, chạy bằng hai bánh đối với xe ba bánh.

Điều khiển xe quá niên hạn sử dụng tham gia giao thông, trừ xe kinh doanh vận tải quá niên hạn sử dụng của hình thức kinh doanh đã đăng ký. Điều khiển loại xe sản xuất, lắp ráp trái quy định tham gia giao thông…

Thiên Trường