Cụ thể, UBND TP. Hồ Chí Minh cho biết, theo tính toán, nhu cầu vốn thực hiện đề án đường sắt đô thị đến năm 2035 là khoảng 37,45 tỉ USD nhằm hoàn thiện 6 tuyến với tổng chiều dài 183 km.

Trong dự thảo Quy hoạch TP. Hồ Chí Minh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, TP. Hồ Chí Minh xác định tổng nhu cầu vốn đầu tư công trung hạn 2026 - 2030 vào khoảng 62,59 tỉ USD, bao gồm nhu cầu vốn làm đường sắt đô thị hơn 21,75 tỉ USD, chiếm gần 35%.

UBND TP. Hồ Chí Minh đánh giá số vốn làm đường sắt đô thị rất lớn, chiếm tỷ trọng cao trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm của địa phương.

TP. Hồ Chí Minh đầu tư metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên
TP. Hồ Chí Minh đầu tư metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên (Ảnh: ĐT)

Do đó, khi thống kê về tỷ trọng vốn đầu tư công phân bổ theo từng lĩnh vực thì vốn cho ngành giao thông đường sắt sẽ tăng cao đột biến, không phản ánh được tổng thể việc cân đối hài hòa cho các lĩnh vực khác như y tế, giáo dục - đào tạo, văn hóa, môi trường, khoa học - công nghệ.

Từ đó, để đánh giá đúng hiệu quả đề án đường sắt đô thị, UBND TP. Hồ Chí Minh cho rằng cần có cơ chế đánh giá riêng, không tính vào chỉ tiêu đánh giá chung về kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm.

Thực tế nhu cầu vốn của TP. Hồ Chí Minh hiện rất lớn, nguồn thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp không thể đáp ứng nên cần phải huy động bổ sung qua nhiều hình thức khác, trong đó có huy động từ nguồn vốn vay.

Vậy nên, TP. Hồ Chí Minh đề xuất tổng mức vay và bội chi ngân sách hằng năm cần được Quốc hội, Chính phủ xem xét, điều chỉnh để đảm bảo đủ nhu cầu nguồn vốn vay hằng năm của TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn tới.

UBND TP. Hồ Chí Minh cho biết, hiện các khoản tăng thu ngân sách được phân chia theo tỷ lệ điều tiết ngân sách (Trung ương 79%, TP. Hồ Chí Minh 21%).

Phần tăng thu của Trung ương sẽ điều tiết về ngân sách Trung ương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thưởng vượt dự toán theo luật Ngân sách nhà nước.

Để đáp ứng nhu cầu vốn làm đường sắt đô thị, TP. Hồ Chí Minh đề xuất được giữ lại số tăng thu ngân sách Trung ương được hưởng để thực hiện đề án. Việc này vẫn đảm bảo phần thu 79% của ngân sách Trung ương theo dự toán thu được Quốc hội giao.

Hoàng Bách (t/h)