Nhắc đến Hà Tĩnh vào thời điểm hơn 10 năm về trước thì đây là một địa phương có khí hậu khắc nghiệt, thường xuyên phải hứng chịu nhiều trận thiên tai khiến đời sống của nhân dân gặp nhiều khó khăn. Kinh tế địa phương lúc đó cũng chủ yếu phụ thuộc vào ngành nông nghiệp.
Trước tình hình đó, với mục tiêu xây dựng Hà Tĩnh trở thành tỉnh có công nghiệp phát triển, trong đó, Khu kinh tế Vũng Áng đóng vai trò là “một trung tâm” với các cụm ngành trụ cột có ý nghĩa chiến lược của quốc gia, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định phê duyệt xây dựng dự án Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1.
Dự án Nhà máy Nhiệt điện (NMNĐ) Vũng Áng 1 được Thủ tướng Chính phủ giao cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) làm chủ đầu tư, Tổng Công ty lắp máy Việt Nam LILAMA làm tổng thầu EPC. Nhà máy được đặt tại xã Kỳ Lợi, huyện Kỳ Anh, trung tâm của Khu kinh tế Vũng Áng.
Dự án NMNĐ Vũng Áng 1 có tổng mức đầu tư 2 tỷ USD, quy mô công suất 1.200 MW gồm 2 tổ máy lò hơi – tua bin – máy phát, lò hơi sử dụng công nghệ than phun PC. Dự án đã chính thức khởi công vào 27/8/2009 và tại thời điểm đó, NMNĐ Vũng Áng 1 chính là nhà máy điện than có quy mô và công suất lớn nhất cả nước.
Đây còn là một trong những dự án điện cấp bách, được hưởng các cơ chế chính sách đặc thù, thực hiện đầu tư xây dựng theo quyết định số 1195-QĐ TTG ngày 9/11/2005 nhằm đáp ứng nhu cầu điện năng cho khu vực, nằm trong tổng sơ đồ điện VI về Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia.
Với quy mô, vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng của dự án, chủ đầu tư, tổng thầu và các bên liên quan cùng đội ngũ cán bộ, kỹ sư, người lao động tại dự án đã nỗ lực, vượt qua những thử thách khắc nghiệt của thiên nhiên, ngày đêm lao động không kể lễ tết để bảo đảm tiến độ và chất lượng công trình, quyết tâm dựng xây dựng dự án mang tính chiến lược quốc gia.
Sau một quá trình triển khai thực hiện dự án an toàn, đảm bảo đúng các yêu cầu kỹ thuật, hiệu quả, tổ máy số 1 và 2 của nhà máy lần lượt hoà đồng bộ lên lưới điện quốc gia ngày 27/12/2013 và 10/11/2014, đưa vào vận hành thương mại lần lượt ngày 30/12/2014 và 12/5/2015. Và đến ngày 17/9/2015, NMNĐ Vũng Áng 1 chính thức được khánh thành.
Nhằm chuẩn bị cho công tác quản lý, vận hành nhà máy, được giao nhiệm vụ từ Petrovietnam, Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) đã có quyết định thành lập PV Power Ha Tinh vào ngày 6/11/2014. 
Kể từ thời điểm đó, các thế hệ lãnh đạo, kỹ sư, cán bộ, người lao động của PV Power Ha Tinh đã nỗ lực, không ngừng chủ động học hỏi, tích lũy kinh nghiệm để nâng cao chuyên môn, tay nghề, từng bước làm chủ dây chuyền, đón đầu công nghệ, vận hành an toàn, hiệu quả, liên tục Nhà máy. Nhiều giải pháp, sáng kiến tối ưu hóa, hiệu chỉnh ra đời đã khắc phục những khó khăn trong bối cảnh Nhà máy phải thích ứng với các chủng loại than khác so với thiết kế ban đầu.
Sau 10 năm, Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 đã trở thành điểm sáng trên hệ thống điện quốc gia, đóng góp quan trọng trong nhiệm vụ đảm bảo an ninh năng lượng của Petrovietnam nói chung, PV Power nói riêng.
Tính đến hết tháng 10/2024, Nhà máy đã đạt tổng sản lượng điện 42,49 tỉ kWh, chiếm khoảng gần 30% tổng sản lượng điện của PV Power. Bên cạnh đó, Tổng doanh thu của PV Power Ha Tinh ước đạt 73,5 nghìn tỉ đồng, nộp ngân sách Nhà nước 1,95 nghìn tỉ đồng.
Bên cạnh hoạt động sản xuất kinh doanh, đóng góp cho phát triển kinh tế địa phương và khu vực, PV Power Ha Tinh cũng quan tâm chú trọng triển khai nhiều hoạt động an sinh xã hội cho người dân địa phương như hỗ trợ các gia đình chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, hỗ trợ cho giáo dục, y tế, cơ sở vật chất, hạ tầng tại địa phương với tổng kinh phí gần 7,3 tỷ đồng.
Một thập kỷ qua, với sự xuất hiện của NMNĐ Vũng Áng 1 đã thay đổi diện mạo của khu kinh tế Vũng Áng nói riêng, tỉnh Hà Tĩnh nói chung. Nhà máy cũng trở thành một động lực tăng trưởng chính của khu vực công nghiệp tỉnh Hà Tĩnh trong những năm gần đây.
Trong thời gian tới, tỉnh Hà Tĩnh và khu công nghiệp Vũng Áng sẽ tiếp tục có thêm nhiều những dự án công nghiệp mới nhưng NMNĐ Vũng Áng 1 vẫn giữ vị trí như một điểm tựa để kinh tế Hà Tĩnh “cất cánh”.
Trong giai đoạn phát triển mới, khi xu hướng chuyển dịch năng lượng đang diễn ra mạnh mẽ, tập thể cán bộ, kỹ sư, người lao động PV Power Ha Tĩnh với bản lĩnh, ý chí quyết tâm được rèn luyện trong 10 năm qua sẽ tiếp tục vượt qua gian khó, tiếp tục hiện thực hoá khát vọng của PV Power "Sinh năng lượng, Dưỡng tương lai".
Trần Mạnh
