Theo tìm hiểu, Công ty cổ phần Phát hành sách Giáo dục Việt Nam có website //ebdbook.vn/ và //sachthietbigiaoduc.vn/, đăng tải các sản phẩm bày bán tại nhà sách EBD như các loại sách: Giáo khoa, tham khảo, mầm non, thiếu nhi, ngoại ngữ… vở các cấp học. Ngoài ra còn nhiều hàng hoá khác như văn phòng phẩm, đồ dùng học sinh, đồ chơi, quà tặng…
“Mục sở thị” tại các cơ sở nhà sách EBD, phóng viên nhận thấy tại đây còn bày bán thêm các loại mặt hàng như đồ dùng cá nhân: Bình nước, chun tóc, kẹp tóc, đồng hồ, gương, ví, tất, dây nhảy, gấu bông, kính bơi, pin điện tử, đồ trang trí… Ghi nhận tổng thể các sản phẩm tại đây, có những mặt hàng của Việt Nam sản xuất, có những sản phẩm xuất xứ nước ngoài, chủ yếu là Trung Quốc, trong đó, có những mặt hàng có tem nhãn phụ Tiếng Việt, có đầy đủ xuất xứ như đồ chơi trẻ em, đồ dùng học tập…
Ví dụ như sản phẩm đồ chơi trẻ em gái này, trên bề mặt sản phẩm có nhiều chữ Trung Quốc, nhưng có dán tem nhãn phụ Tiếng Việt theo quy định nhãn hàng hoá.
Nhưng bên cạnh đó, cũng có những sản phẩm 100% chữ nước ngoài mà không tem nhãn phụ Tiếng Việt theo quy định. Một mặt khiến người tiêu dùng oang mang không biết nguồn gốc xuất xứ, thành phần, cách sử dụng cũng như những cảnh báo với người sử dụng sản phẩm.
Ghi nhận của Phóng viên ngày 21/03/2023 tại Nhà sách EBD cơ sở Trung Kính, Cầu Giấy, Hà Nội.
Tiếp đó, ngày 22/03/2023, Phóng viên “mục sở thị” hàng hoá tại nhà sách EBD cơ sở Cầu Bươu, Thanh Trì, Hà Nội, cũng ghi nhận tình trạng tương tự.
Vàtại nhà sách EBD cơ sở 187B Giảng Võ, cũng ghi nhận tình trạng tương tự. Các hàng hoá nước ngoài không tem nhãn Tiếng Việt xuất hiện tại đây.
Các quy định pháp luật về nhãn hàng hóa
Trong khi đó, pháp luật đã có những quy định cụ thể về tem nhãn hàng hoá lưu thông trên thị trường Việt Nam.
Theo quy định của pháp luật về tem nhãn, sản phẩm bày bán phải có nhãn hàng hóa. Nhãn hàng hoá bao gồm hai loại là nhãn gốc và nhãn phụ. Nhãn gốc: Đây là nhãn được thể hiện lần đầu được gắn trên bao bì, hàng hóa do các cá nhân, tổ chức sản xuất hàng hóa tự gắn lên đó (được quy định tại khoản 3, Điều 3, Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
Nhãn phụ cũng tương tự như nhãn gốc được gắn lên trên hàng hóa hoặc bao bì thương phẩm nhưng ngôn ngữ sử dụng phải là Tiếng Việt, trên đó nêu rõ những nội dung bắt buộc trên nhãn gốc luật định các cá nhân, tổ chức phải dịch từ tiếng nước ngoài sang Tiếng Việt hoặc là những nội dung mà nhãn gốc còn thiếu theo quy định của pháp luật Việt Nam cần phải bổ sung (được quy định tại khoản 4, Điều 3, Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
Theo Nghị định số 43/2017/NĐ-CP và Nghị định số 98/2020/NĐ-CP quy định về thông tin in trên nhãn phụ và quy định về tem nhãn hàng hóa nhập khẩu, quy định về xử phạt hành vi vi phạm trong buôn bán hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, hàng trôi nổi, hàng có dấu hiệu làm nhái, làm giả có thể phạt tiền đến 200 triệu đồng tùy vào mức độ vi phạm đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Ngoài ra, theo Nghị định số 126/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp; tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hóa; hoạt động khoa học và công nghệ, chuyển giao công nghệ; năng lượng nguyên tử có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2022 thì các hành vi kinh doanh hàng hóa không có nhãn; không có nhãn gốc hoặc có nhãn gốc nhưng ghi không đủ hoặc ghi không đúng các nội dung bắt buộc hoặc bị thay đổi; có nhãn, kể cả nhãn gốc hoặc nhãn phụ đối với hàng hóa nhập khẩu bị tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch thông tin về hàng hóa; gian lận về thời hạn sử dụng; hàng hóa đã quá hạn sử dụng… sẽ bị tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề, sẽ được áp dụng kể cả trong trường hợp vi phạm lần đầu.
Quy định của pháp luật là vậy, nhưng thực tế tại hệ thống nhà sách EBD của Công ty cổ phần phát hành sách Giáo dục đã và đang bày bán rất nhiều hàng hoá nước ngoài vi phạm quy định về tem nhãn. Cùng với đó, cũng khiến người tiêu dùng khó khăn khi tìm hiểu về sản phẩm, không rõ thành phần sản phẩm, công dụng ra sao, cách sử dụng như thế nào… Đặc biệt khi đây lại là những sản phẩm đông đảo dành cho lứa tuổi mầm non, học sinh các cấp…
Đề nghị, Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội cũng như các cơ quan liên quan xác minh, kiểm tra và xử lý những sai phạm (nếu có) của hệ thống nhà sách EBD nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng cũng như tạo ra môi trường kinh doanh hàng hóa lành mạnh, minh bạch thị trường.
Trúc Mai
