Bộ NN&PTNT cho biết trong bốn tháng đầu năm nay, hạt điều, cà phê, trái cây… vẫn là những mặt hàng xuất khẩu tăng bất chấp ảnh hưởng của dịch COVID-19. Bên cạnh đó, nhiều thị trường tăng nhập khẩu hàng nông sản từ Việt Nam trong bốn tháng đầu năm 2020. Đơn cử như Nhật Bản đạt gần 1,1 tỉ USD, tăng gần 3%. Các nước ASEAN đạt gần 1,3 tỉ USD, tăng trên 7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, bức tranh chung thì kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản bốn tháng qua sụt giảm gần 5% so với cùng kỳ.
Các nước ưa thích nông sản Việt
Nhiều công ty xuất khẩu nông sản vẫn tăng trưởng khá tốt trong quý I-2020 và lạc quan vào triển vọng thị trường khi Việt Nam đang làm tốt công tác kiểm soát dịch bệnh. Đặc biệt, nhu cầu thực phẩm, nông sản tại nhiều nước được dự báo sẽ tăng cao trở lại sau khi chính sách kiểm soát dịch bệnh được nới lỏng dần.
Thời gian qua, dịch COVID-19 gây ra hàng loạt xáo trộn trong chuỗi giá trị thủy sản. Thậm chí, chuỗi cung ứng nguyên liệu và cung ứng thành phẩm thủy sản bị đứt gãy, đơn hàng bị sụt giảm mạnh. Tuy nhiên, dịch bệnh cũng tạo ra những xu hướng mới đối với chuỗi cung ứng thủy sản và đây có thể được xem là cơ hội mới cho ngành này.
Ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta, đánh giá trình độ chế biến và sự đa dạng sản phẩm chế biến của thủy sản Việt đã kéo khách hàng về phía mình. Người tiêu dùng ở các thị trường cao cấp như EU, Mỹ hay Nhật Bản đều chuộng sản phẩm chế biến sẵn vì vừa tiện lợi vừa đa dạng, giá tốt và ổn định.
Vì vậy, các nhà kinh doanh Việt cần nhanh nhạy nắm bắt và khai thác lợi thế này, nhất là với các sản phẩm chế biến sâu vì hiện nay một số nước cũng đã đầu tư máy móc, công nghệ chế biến để tăng sức cạnh tranh. “Các đơn vị trong ngành phải mạnh tay đầu tư thiết bị, công nghệ mới trong nuôi trồng, chế biến nhằm hạ giá thành. Bên cạnh đó, đầu tư vào công nghệ như đưa một phần robot, máy móc tự động vào trong quá trình chế biến để thay thế lượng lao động thiếu hụt” - ông Lực chia sẻ.
Cũng trong quý này, Việt Nam xuất khẩu khá đa dạng sản phẩm cá tra sang thị trường Thái Lan như cá tra phi lê đông lạnh, cắt miếng, cắt xí ngầu, cá tra cắt thỏi tẩm bột chiên… Trong đó, riêng sản phẩm bong bóng cá tra sấy khô với giá xuất khẩu trung bình khá cao 12-16 USD/kg.
Vận chuyển khó khăn là rào cản lớn nhất của mặt hàng trái cây Việt Nam trong thời gian xảy ra dịch COVID-19, nhất là với các công ty xuất khẩu tập trung vào một vài thị trường chính. Để khắc phục khó khăn này, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vina T&T Nguyễn Đình Tùng cho rằng các doanh nghiệp cần đa dạng hóa thị trường, chú trọng đến chất lượng nông sản, truy xuất nguồn gốc để có thể tiếp cận được những thị trường cao cấp, tiêu thụ ổn định hơn.
Ông Tùng dẫn chứng tại thị trường Mỹ, dù dịch COVID-19 bùng phát nhưng nước này vẫn mua trái cây của công ty. Nguyên nhân do công ty đầu tư làm tốt công nghệ bảo quản nên có thể vận chuyển trái cây bằng đường biển dài ngày mà đảm bảo tươi ngon, cung cấp số lượng lớn, ổn định theo yêu cầu của đối tác. Ngoài Mỹ, công ty còn khai thác thêm thị trường Úc, Canada.
Khơi thông thị trường bằng các giải pháp bán hàng trên sàn thương mại điện tử cũng được nhiều doanh nghiệp lựa chọn đẩy mạnh khi dịch bệnh xảy ra và thời gian tới. Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn và nhiều công ty thủy sản đã thành công khi tìm cách khai thác sâu vào thị trường rộng lớn Trung Quốc bằng việc đưa các sản phẩm cá tra chế biến lên sàn Alibaba.
PV
