Bài 1: Quan Lạn (Quảng Ninh): Bất chấp lệnh cấm, DN vẫn ngang nhiên phá rừng Trâm khai thác cát

Bài 2: Chính quyền địa phương “bất lực”?

Mặc dù Công ty Vân Hải không được cấp phép khai thác cát trên diện tích 75 ha tại khu vực Giộc (thôn Sơn Hào, Quan Lạn), vì khu vực này đã nằm trong quy hoạch xây dựng khu du lịch sinh thái, cũng chính DN này được cấp có thẩm quyền cấp phép thực hiện. Nhưng xây dựng thì chưa thấy, chỉ thấy nạo vét, tận thu tài nguyên đem bán?

Có tận mắt chứng kiến cảnh tượng hoang tàn không còn khả năng phục hồi của cánh rừng Trâm và cây bản địa dọc suốt từ thôn Sơn Hào (xã đảo Quan Lạn đến bãi biển xã Minh Châu dài gần 10 km), mới thấy sự tàn phá rừng Trâm để khai thác cát trắng của Công ty Vân Hải khủng khiếp đến mức nào.

Cánh rừng Trâm nơi đây có độ tuổi hàng trăm năm và là rừng phòng hộ, ngăn cản sóng gió cho toàn bộ xã đảo Quan Lạn bao đời, thì nay chỉ còn là bãi khai trường dài hàng chục km với chi chít các hố sâu nham nhở rộng hàng nghìn mét vuông, sâu hơn mặt nước biển hàng chục mét.

Một điều cực kỳ nguy hiểm là có những vị trí chỉ cách bờ biển vài chục mét, chỉ cần thủy triều dâng cao bất thường là nước biển sẽ tràn vào xã Quan Lạn. Điển hình là cơn bão số 3 vừa qua, vì không còn rừng chắn sóng gió nên đã tàn phá toàn bộ khu trồng hoa màu rộng mấy ha của người dân thôn Sơn Hào, đến nay chưa khôi phục lại được sản xuất.

Tại cuộc làm việc với phóng viên ngày 24/8/2016 vừa qua, ông Mai Xuân Hăng, GĐ Nhà máy sàng tuyển cát Vân Hải (Công ty CP Vigalcera Vân Hải) cho biết: Công ty bắt đầu có những hoạt động khai thác cát trắng tại đây từ những năm 1960. Và lần cấp phép lại gần đây nhất là năm 1995, với thời hạn 25 năm (nghĩa là tính đến hết năm nay, sẽ còn 4 năm nữa).

Điều đáng nói, Công ty Vân Hải không được cấp phép khai thác cát trên diện tích 75 ha tại khu vực Giộc (thôn Sơn Hào, Quan Lạn), mà khu vực này đã nằm trong quy hoạch xây dựng khu du lịch sinh thái, cũng chính DN này được cấp có thẩm quyền cấp phép thực hiện (?!).

Sự nhập nhèm trong quy hoạch và lợi nhuận rất lớn thu được từ khai thác cát trắng đã khiến Công ty Hải Vân bất chấp các quy định về bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng phòng hộ, rừng chắn sóng tại Quan Lạn để ồ ạt phá tan hết rừng Trâm lấy mặt bằng khai thác cát trắng.

Nhiều năm qua, rất nhiều cơ quan báo chí đã lên tiếng phản ánh về hành vi tàn phá môi trường của Công ty Vân Hải. Thế nhưng, các hoạt động khai thác cát trắng của DN không hề bị ảnh hưởng gì và ngày càng có động thái khai thác tận diệt hơn? Báo chí cứ mài bút mực phản ánh, còn chính quyền địa phương thì vẫn… “gật gù”; chế tài không rõ ràng, chỉ đạo của tỉnh ban hành cũng bị DN phớt lờ! Phải chăng, chính quyền địa phương bất lực với DN này?

Gần đây nhất, ngày 25/7/2016, UBND tỉnh đã ra văn bản đình chỉ mọi hoạt động khai thác cát trắng của Công ty Vân Hải tại khu vực Giộc (Sơn Hào, Quan Lạn). Thế nhưng, công ty chỉ dừng hoạt động có mấy ngày cho có rồi lại tiếp tục ồ ạt khai thác cát trắng trở lại.

Khi được hỏi “liệu Công ty Vân Hải có bất chấp văn bản đình chỉ của UBND tỉnh hay không?”, đại diện phía Công ty Vân Hải Viglacera trả lời: Chúng tôi đã dừng khai thác và chỉ có các hoạt động san lấp hoàn nguyên mặt bằng và tranh thủ tận thu cát trắng trong quá trình san lấp!

Tuy nhiên, trên thực tế PV ghi nhận được vào chiều ngày 23/8/2016 tại khu vực Giộc thì, các xe tải trọng lớn đang ồ ạt chở cát từ khu vực này về nhà sàng tuyển của công ty.

Khi PV đưa video đã trực tiếp ghi lại cảnh hàng chục xe tải cỡ lớn cùng máy xúc đang tấp nập khai thác cát trắng chở thẳng về nhà máy đang hoạt động lọc tuyến (chứ không phải san lấp hoàn nguyên) trong các ngày 17, 18, 23/8/2016 tới vị GĐ Công ty Vân Hải thì ông này không giải thích được?

Nhung Lê