Dự án Nhà máy Thủy điện sông Lô 2, thuộc địa phận Làng Má, xã Đạo Đức (Vị Xuyên, Hà Giang), do Công ty TNHH Thanh Bình làm chủ đầu tư, được khởi công từ tháng 1/2014. Các hạng mục chính là đập dâng, đập tràn, cửa nhận nước, nhà máy và tuyến đê bao bờ trái, bờ phải.
Tình trạng sạt lở, do bờ kè thuộc Thủy điện sông Lô 2, đã xảy ra khoảng 1 tháng nay. Theo người dân cho biết, tình trạng sạt lở nghiêm trọng nhất vào lúc 2 giờ sáng, ngày 20/6/2018, đã sạt lở làm ảnh hưởng trực tiếp tới nhà cửa, đất canh tác của hàng chục hộ dân sinh sống dọc theo bờ kè.
Công trình phụ và ngôi nhà bếp của gia đình chị Nguyễn Hồng Thịnh bị sạt lở xuống kênh mương và có hiện tượng nứt toác lớn
Phóng viên có mặt và ghi nhận tại những hộ dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng, do sạt lở bờ kè gây ra, theo đó, có hàng chục hộ gia đình hầu hết đều chung hiện tượng nứt toác tường và một số công trình phụ của gia đình đã bị sụt lún xuống kênh mương.
Chị Nguyễn Thị Chẩu, thôn Tân Tiến, xã Đạo Đức (huyện Vị Xuyên) cho biết: "Hiện tại, tôi làm việc thuê cho trang trại anh Phạm Đăng Định, nhà tôi thì xa, được anh Định tạo điều kiện cho tôi ở lại căn nhà thuộc trang trại của anh. Nhưng khoảng 1 tuần trở lại đây, tôi luôn lo lắng, lo sợ rằng không biết ngôi nhà bị sạt lở xuống bất cứ lúc nào. Ngày 20/6 vừa qua, khoảng 2 giờ sáng, tôi đang ngủ thì bỗng cảm nhận độ rung mạnh và nhiều tiếng động lớn, tôi liền tỉnh dậy và chạy ra ngoài căn nhà ngay lập tức, vì sợ bị sạt lở nguy hiểm đến tính mạng".
Cùng dãy nhà với chị Chẩu, gia đình chị Nguyễn Hồng Thịnh đã bị sạt lở, sụt lún công trình phụ cùng một số vật dụng xuống kênh mương và phần sau của nhà bếp có những vết nứt lớn.
Chị Thịnh buồn bã: “Nhà tôi mới xây năm 2012, trước đó thuộc hộ nghèo và được vay vốn để xóa nhà tạm. Chồng thì mất sớm, một mình tôi nuôi con và đến nay vẫn còn đang nợ ngân hàng chính sách xã hội huyện Vị Xuyên 8 triệu đồng. Tiền vay ngân hàng để làm nhà chưa trả hết, thế mà bây giờ nhà cửa trở nên như vậy”.
Phần lớn diện tích đất sản xuất, canh tác nông nghiệp bị ảnh hưởng
Sạt lở nghiêm trọng, đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sinh hoạt của bà con tại khu vực này. Anh Lý Văn Quang bức xúc: “Gia đình tôi, thu nhập chính vào chăn nuôi lợn. Trước đây, tôi nuôi hơn 30 con lợn một lứa, nhưng đến thời điểm hiện tại, chỉ còn vài ba con, sợ vì sạt lở, sụt lún mất lợn mất gia tài lúc nào không biết nên tôi đã xuất bán lứa lợn vừa rồi và không dám nuôi thêm bất cứ con gì.
Mong muốn của tôi, cũng như các hộ dân ở đây là chính quyền địa phương cùng bên Thủy điện sông Lô 2 xem xét thực tế và phía Thủy điện sớm bồi thường cho chúng tôi và cần có phương án hợp lý cho chúng tôi để yên tâm sinh sống”.
Theo số liệu thống kê và kiểm đếm của xã Đạo Đức, hiện có gần 200 hộ dân có diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng.
Trao đổi với phóng viên, ông Lục Chí Viết – Bí thư Đảng ủy xã Đạo Đức cho biết: Xã đã nắm được vụ việc sạt lở, sụt lún, hiện tượng này, đã xuất hiện chừng 1 tháng nay. Nguyên nhân là do đập Thủy điện sông Lô 2 tích nước, nước sông dâng cao tràn bờ đê vào kênh mương dân sinh; cùng với đó, đợt mưa lũ vừa qua cũng phần nào gây hư hỏng bờ kè dọc theo bờ sông Lô. “Mưa dần thấm lâu” - cho nên móng và toàn bộ phần thân bờ kè đã sạt lở lớn tại một số điểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới người dân sinh sống dọc theo bờ kè này.
Được biết, trước đó vài tháng, bờ đê bao phải của Thủy điện sông Lô 2 đã xảy ra hiện tượng thấm nước từ hồ chứa qua đáy nền đê bao chảy vào kênh thoát nước, gây hiện tượng sạt lở, sụt lún nhiều vị trí. Hiện Thủy điện cũng đang khắc phục tình trạng sạt lở trên.
Mùa mưa bão đang đến, tình hình mưa lớn, lũ quét trên địa bàn tỉnh Hà Giang có diễn biến phức tạp. Hơn lúc nào hết, các cấp chính quyền, nhất là chủ đầu tư Dự án Thủy điện sông Lô 2, cần phải có phương án kịp thời tới các hộ dân có nguy cơ bị sạt lở, tránh để thiệt hại đáng tiếc xảy ra, đặc biệt là thiệt hại về người.
Bằng Lang
