vấn nạn xuất bản phẩm lậu lưu hành trái phép trên thị trường Việt Nam diễn biến ngày càng phức tạp với quy mô lớn, gây bức xúc không chỉ trong ngành mà còn là bức xúc của các cấp quản lý Nhà nước trong cuộc đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái. Tại Hội thảo "Chống xuất bản phẩm lậu" do NXB Giáo dục Việt Nam phối hợp với Đại sứ quán Anh tổ chức tại Hà Nội vào ngày 20/6, ông Lê Thành Anh, Phó Tổng giám đốc NXB Giáo dục Việt Nam cho biết, việc tàng trữ, tiêu thụ xuất bản phẩm giả có xu hướng ngày càng tăng cả về phạm vi, quy mô. Từ năm 2010 đến nay, NXB Giáo dục Việt Nam phát hiện hơn 500.000 bản sách, hơn 100.000 đĩa CD và gần 8 tấn bán thành phẩm sách giáo dục bị in lậu, tàng trữ để tiêu thụ tại nhiều tỉnh thành. Những xuất bản phẩm giáo dục bị làm giả, đưa đi tiêu thụ phần lớn là Atlat địa lý, đĩa CD ROM nghe nhìn giáo dục, các bản sách điện tử (ebooks) của sách giáo khoa, sách tiếng Anh.

NXB Giáo dục Việt Nam phát hiện nhiều đầu sách giáo dục bị in lậu

Từ thực trạng nêu trên, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Phó Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) cũng nhận định, trong những năm qua, hoạt động in lậu, in giả, in nối bản trái phép tại Việt Nam diễn ra với quy mô lớn và tính chất ngày càng phức tạp. Đối tượng in lậu dùng nhiều thủ đoạn để đối phó, tránh sự phát hiện, xử lý của các cơ quan chức năng. Không chỉ sách của các NXB Việt Nam mà còn có sách của các đơn vị xuất bản nước ngoài cũng bị in lậu, phát hành lậu trên thị trường Việt Nam với số lượng không nhỏ.

Song có một nghịch lý những đối tượng in xuất bản phẩm lậu chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính. Ông Lê Thành Anh cho biết, lợi ích kinh tế từ việc in và tiêu thụ xuất bản phẩm lậu rất lớn do tổ chức, cá nhân in lậu, làm giả và tiêu thụ xuất bản phẩm không phải đầu tư xây dựng đề tài, bản thảo, trả tiền bản quyền, đóng thuế, chất lượng in, giấy thấp… Nhưng khung hình phạt với hành vi làm và tiêu thụ sách lậu chủ yếu xử phạt hành chính, rất hiếm vụ việc bị cơ quan chức năng pháy hiện bị xử lý hình sự.

Theo đó, hành vi in lậu bị phạt từ 30-40 triệu đồng; còn hành vi tàng trữ, phát hành xuất bản phẩm in lậu, in giả, in nối bản trái phép từ 300 bản trở lên bị phạt từ 20-30 triệu đồng. Trong khi lợi nhuận từ việc in và tiêu thụ xuất bản phẩm lậu là hàng chục, hàng trăm tỉ đồng mỗi năm.

Thêm nghịch lý nữa khiến hiện trạng sách lậu ngày càng nhức nhối là sự phát triển của công nghệ (khả năng xử lý của máy móc, phần mềm, mạng internet, thương mại điện tử…) góp phần giúp sức cho các hoạt động in, phát hành xuất bản phẩm lậu dễ dàng hơn quy mô và tốc độ lan truyền ngày càng lớn hơn.

Trước tình trạng sách giáo dục được in lậu tràn lan, ông Lê Hoàng Hải, Phó tổng Giám đốc NXB Giáo dục Việt Nam cũng đưa ra các dấu hiệu nhận biết giữa sách thật và sách giả. Cụ thể: Xuất bản phẩm giả do sai sót về màu sắc, ký hiệu, nét chữ, kiến thức, hay bị thiếu dữ liệu, không cập nhật thông tin dẫn đến sai lệch về nội dung kiến thức.

Ngoài ra, xuất bản phẩm giáo dục giả chất lượng giấy in thấp, in bị mờ, không đảm bảo quy cách tiêu chuẩn kỹ thuật, làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của học sinh, đặc biệt là thị lực. Việc sử dụng xuất bản phẩm giáo dục giả vi phạm pháp luật ngay trong nhà trường cũng sẽ ảnh hưởng xấu đến nhận thức, ý thức chấp hành kỷ cương, pháp luật về lâu dài.

Quốc Trường