THCL Tại Hải Dương cũng như nhiều địa phương khác trên cả nước, tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh đang trở thành vấn đề thách thức lớn đối với công tác dân số. Để giải quyết thực trạng này, ngành dân số Hải Dương đã tăng cường công tác tuyên truyền, giúp người dân xóa bỏ nhận thức “con trai nối dõi tông đường”.
Chi cục Dân số tỉnh Hải Dương
Báo động tình trạng mất cân bằng giới tính
Thống kê của Bộ Y tế cho thấy, số tỉnh, thành phố có tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh cao ngày càng gia tăng. Nếu năm 1999 chỉ có 28 tỉnh, thành phố, thì nay lên tới cn số hơn 40. Điển hình như Hưng Yên (tỷ lệ 131 bé trai/100 bé gái), Bắc Ninh (119/100), Hải Dương (118,3/100)...
Theo Tổng cục Dân số Kế hoạch hóa gia đình, mấy thập kỷ qua, tỷ lệ nữ giới luôn chiếm từ khoảng 52 - 53%, nam giới 47 - 48% và được duy trì khá ổn định. Nhưng trong 15 năm qua, tỷ lệ gia tăng khi sinh đã tăng dần từ 105, 106, 111 đến 120 bé trai/100 bé gái. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, dự tính đến năm 2050, Việt Nam sẽ phải đối mặt với viễn cảnh từ 2,3 - 4,3 triệu nam giới không lấy được vợ. Ngoài ra, mất cân bằng giới tính khi sinh còn ảnh hưởng tới cấu trúc dân số Việt Nam trong tương lai, dẫn tới việc dư thừa nam giới trong xã hội gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, xã hội.
Các chuyên gia dân số khuyến cáo, nếu Hải Dương không triển khai quyết liệt công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình, tỷ lệ này sẽ tăng cao trong thời gian tới.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh là do tâm lý muốn sinh nhiều con, thích con trai ở đa số cặp vợ chồng còn quá nặng nề. Ngoài ra, còn có sự can thiệp của khoa học - công nghệ. Đặc biệt, các phòng khám tư đã tiếp tay cho việc lựa chọn giới tính khi sinh, trong khi đó, để phát hiện xử lý các cơ sở này lại rất khó.
Lý giải trước thực trạng trên, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Hải Dương, ông Nguyễn Văn Sai cho biết: “Vấn đề về tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh ở tỉnh Hải Dương đang được quan tâm hàng đầu. Các cán bộ toàn ngành cũng nỗ lực, phấn đấu để giảm tỷ lệ xuống dưới mức tối thiểu nhất có thể. Nếu như năm 2013, tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh của Hải Dương đã ở mức báo động là 121,4 bé trai/100 bé gái, sang năm 2014, tỷ lệ này là 118,3 bé trai/100 bé gái. Đây cũng là thành quả mà toàn ngành dân số phấn đấu nỗ lực đạt được trong 2 năm qua”.
Những nỗ lực nhằm cân bằng giới tính
Nhận thức rõ nguy cơ tiềm ẩn trong vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh, tỉnh Hải Dương đã tăng cường chỉ đạo thực hiện công tác giảm mất cân bằng giới tính khi sinh. Trong đó, tăng cường và nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy, sự quản lý của chính quyền để tuyên truyền, vận động các đoàn thể xã hội nâng cao tinh thần trách nhiệm, nhận thức của các tầng lớp nhân dân về mất cân bằng giới tính khi sinh. Qua đó, từng bước thay đổi hành vi lựa chọn giới tính thai nhi nhằm giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh.
Phấn đấu trong năm 2016, tỷ số giới tính khi sinh trên địa bàn giảm còn 118 bé trai/100 bé gái. Đến năm 2020, tỷ lệ này sẽ giảm xuống còn 115 bé trai/100 bé gái…
Bên cạnh đó, cần tăng cường kiểm tra, phát hiện, xử lý những cá nhân, tập thể vi phạm những quy định trong Luật Hôn nhân và gia đình, Pháp lệnh Dân số... Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm tạo dư luận xã hội mạnh mẽ, phê phán hành vi lựa chọn giới tính thai nhi, đồng thời nêu gương cá nhân, dòng họ, khu dân cư không vi phạm các quy định về lựa chọn giới tính thai nhi, đưa tỷ số giới tính về đúng tỷ lệ cho phép.
Bùi Tú – Ngọc Linh