Theo đó, để thu hồi vốn Nhà nước đầu tư trên các đoạn đường bộ sử dụng toàn bộ vốn đầu tư công trên tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) thống nhất đề xuất thực hiện thu hoàn vốn theo cơ chế giá.

Về phương thức khai thác, sau khi được Quốc hội/Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về cơ chế thu hoàn vốn, Bộ GTVT lập Đề án khai thác, quản lý các đoạn đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt làm cơ sở triển khai theo đúng quy định tại Nghị định số 33/2019/NĐ-CP của Chính phủ, Luật quản lý, sử dụng tài sản công.

Về cơ chế thu phí sử dụng đường cao tốc thông qua trạm thu phí trên đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, Bộ Tài chính đã có ý kiến chọn phương án trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết quy định thu phí dịch vụ sử dụng đường cao tốc Nhà nước đầu tư thu qua trạm thu phí theo quy định pháp luật về giá.

Ngày 04/02 vừa qua, cao tốc Bắc - Nam đoạn Cao Bồ - Mai Sơn đã được đưa vào khai thác. Theo PGS. TS. Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình đường bộ (VARSI), nếu không sớm chốt được phương án thu hồi vốn, 8 đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông sử dụng 100% vốn đầu tư công; trong đó, có đoạn Cao Bồ - Mai Sơn sẽ không được thu phí và gây lãng phí nguồn lực của Nhà nước.

Do đó, để triển khai kịp thời việc thu hồi vốn đã đầu tư của Nhà nước, Bộ GTVT kiến nghị Bộ Tài chính sớm báo cáo Chính phủ xem xét, trình Quốc hội/Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về cơ chế thu hồi vốn đầu tư của Nhà nước đối với các đoạn đường bộ sử dụng toàn bộ vốn đầu tư công trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông.

Trước đó, tại Nghị quyết số 18/NQ-CP ban hành ngày 11/2, Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho phép chỉ định thầu xây dựng dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.

Theo nghị quyết, Bộ GTVT là cơ quan thực hiện thẩm quyền của người quyết định đầu tư, tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt các dự án thành phần dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 theo quy định pháp luật về đầu tư công.

Bộ trưởng Bộ GTVT và người có thẩm quyền được áp dụng hình thức chỉ định thầu trong hai năm 2022 và 2023 đối với các gói thầu tư vấn, gói thầu phục vụ di dời hạ tầng kỹ thuật, gói thầu thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư của dự án theo quy định của pháp luật đấu thầu.

Thủ tướng quyết định chỉ định thầu trong hai năm 2022 và 2023 đối với gói thầu xây lắp các dự án thành phần, kèm theo yêu cầu tiết kiệm tối thiểu 5% giá trị dự toán gói thầu (không bao gồm chi phí dự phòng) và các gói thầu quan trọng khác nếu thấy cần thiết về tư vấn liên quan đến dự án, gói thầu phục vụ di dời hạ tầng kỹ thuật... trên cơ sở đề xuất của bộ trưởng Bộ GTVT và kết quả thẩm định của Bộ Kế hoạch và đầu tư.

Theo lộ trình đặt ra, sau khi được Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua chủ trương, Chính phủ sẽ xem xét, quyết định việc Bộ Giao thông vận tải triển khai các thủ tục và thực hiện đầu tư bổ sung hạ tầng thu phí, trang thiết bị, hệ thống phần mềm thu phí... trên các đoạn đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư 100% vốn. Trong trường hợp nguồn kinh phí dự án đầu tư công không còn, cho phép sử dụng nguồn thu phí để hoàn trả kinh phí đầu tư hạ tầng, trang thiết bị, phần mềm... thu phí.

Được biết, tại Tờ trình số 160/TTr - TCĐBVN ngày 30/11/2021, Tổng cục Đường bộ Việt Nam chỉ đề xuất 1 phương thức tổ chức quản lý, khai thác, vận hành duy nhất là cơ quan quản lý nhà nước (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí (căn cứ trên định mức chi tổ chức thu phí được cấp có thẩm quyền ban hành) để tổ chức thu. Tổng cục Đường bộ Việt Nam có trách nhiệm giám sát công tác thu phí.

Với mức thu phí dự kiến từ 1.000 - 1.500 đồng/xe tiêu chuẩn/km (xe con), số phí thu được (sau khi trừ các khoản chi tổ chức thu phí) được nộp vào ngân sách nhà nước. Để đảm bảo khách quan, minh bạch, 8 dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông được đầu tư bằng 100% vốn nhà nước sẽ áp dụng công nghệ thu phí điện tử không dừng.

Lê Pháp ( T/h)