Tại hội thảo, ông Lưu Mạnh Tưởng, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết, với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, đại lý hải quan là một loại hình dịch vụ rất phát triển trong hoạt động xuất nhập khẩu. Đây là một khâu trong chuỗi dịch vụ giao nhận hàng hóa mà nhiều nước đã áp dụng hiệu quả.
Hiện nay, các quốc gia phát triển trên thế giới gần như 100% đã áp dụng thông quan điện tử, các thủ tục đều được thực hiện trên hệ thống tự động hóa nên hệ thống đại lý khai thuê hải quan cũng mang tính đặc thù và phát triển chuyên nghiệp hơn, đáp ứng nhu cầu của xã hội.
Còn theo đại diện Cục Quản lý rủi ro (Tổng Cục Hải quan), trong những năm vừa qua, thực hiện nghị quyết hàng năm của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Tổng cục Hải quan đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp nhằm cải cách, hiện đại hóa hải quan để đồng hành và hỗ trợ, tạo thuận lợi thương mại cho doanh nghiệp được cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước ghi nhận.
Trong đó, việc đánh giá tuân thủ pháp luật hải quan và hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao mức độ tuân thủ có vai trò hết sức quan trọng, qua đó để cơ quan Hải quan có thể triển khai các chính sách hỗ trợ, tạo thuận lợi thương mại cho doanh nghiệp đồng thời vẫn đảm bảo việc kiểm soát, ngăn chặn các nguy cơ vi phạm trong hoạt động xuất nhập khẩu, đúng theo quy định của pháp luật, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Hiện nay, theo các quy định của pháp luật cơ quan Hải quan tổ chức thực hiện việc thu thập thông tin doanh nghiệp phục vụ việc đánh giá tuân thủ pháp luật hải quan đối với các doanh nghiệp nói chung và đại lý làm thủ tục hải quan nói riêng. Theo đó, ngoài các doanh nghiệp ưu tiên (mức 1), hệ thống dữ liệu điện tử của ngành Hải quan sẽ xử lý, tích hợp thông tin hoạt động, thông tin vi phạm của doanh nghiệp để thực hiện đánh giá tự động đối với từng doanh nghiệp theo 5 mức độ từ 1 đến 5 theo thời gian thực hàng ngày. Kết quả đánh giá tuân thủ doanh nghiệp cũng là một trong các thông tin để hệ thống xử lý dữ liệu cơ quan Hải quan thực hiện phân luồng kiểm tra đối với tờ khai xuất nhập khẩu.
Sau 2 năm triển khai Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan với mục đích khuyến khích giúp doanh nghiệp nâng cao ý thức tự nguyện tuân thủ, chủ động phòng tránh vi phạm pháp luật về hải quan trên cơ sở các hoạt động hỗ trợ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, cơ quan Hải quan đã thực hiện ký kết biên bản ghi nhớ, đồng thời cùng xây dựng kế hoạch hành động tự nguyện tuân thủ đối với 285 doanh nghiệp tham gia Chương trình trên toàn quốc. Trên cơ sở Chương trình, cơ quan hải quan các cấp đã thực hiện hoạt động hỗ trợ, giải quyết 100% các đề nghị hỗ trợ vướng mắc của các doanh nghiệp thành viên chương trình.
Cũng theo Cục Quản lý rủi ro, thông qua việc thực hiện đầy đủ các giải pháp nêu trên, các đại lý hải quan có thể nâng cao đáng kể tính tuân thủ theo các quy định của pháp luật, từ đó giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc không tuân thủ.
Đáng chú ý, nhằm nâng cao tính tuân thủ pháp luật của đại lý làm thủ tục hải quan, ông Đặng Hoàng Thân, Phó Trưởng phòng Quản lý tuân thủ thuộc Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan đã đưa ra bốn giải pháp cụ thể.
Thứ nhất, thực hiện thu thập thông tin của đại lý làm thủ tục hải quan. Việc thu thập, cập nhật thông tin hồ sơ được thực hiện trên cơ sở áp dụng chuyển đổi số, theo đó cần số hóa các chỉ tiêu thông tin liên quan đến quá trình công nhận đại lý làm thủ tục hải quan; số hóa các chỉ tiêu thông tin liên quan đến các biểu mẫu báo cáo tình hình hoạt động của doanh nghiệp, các quy trình liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp để thông tin được nhanh chóng, chính xác và hiệu quả. Đồng thời, triển khai đồng bộ các biện pháp rà soát, thu thập thông tin đối với các tổ chức, cá nhân được doanh nghiệp xuất nhập khẩu ủy quyền, giới thiệu làm thủ tục vận tải, giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu cũng như cá nhân được ủy quyền/giới thiệu làm thủ tục hải quan cho nhiều doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, phối kết hợp giữa các đơn vị quản lý cấp Tổng cục và các đơn vị hải quan trong việc thực hiện kế hoạch thu thập xử lý thông tin hàng năm để các đơn vị thu thập, cập nhật thông tin về việc chấp hành chế độ báo cáo của đại lý làm thủ tục hải quan để phục vụ công tác theo dõi đánh giá được kịp thời.
Thứ hai, tiếp tục nghiên cứu xây dựng yêu cầu bài toán hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng việc quản lý tuân thủ đối với đại lý làm thủ tục hải quan theo từng hồ sơ doanh nghiệp, đồng thời tự động đánh giá và đưa ra mức độ tuân thủ đối với từng doanh nghiệp là đại lý làm thủ tục hải quan.
Thứ ba, mở rộng đối tượng tham gia Chương trình khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật là đại lý làm thủ tục hải quan. Trên cơ sở thông tin hồ sơ của đại lý làm thủ tục hải quan, kết quả đánh giá tuân thủ của đại lý làm thủ tục hải quan, nghiên cứu mở rộng đối tượng tham gia Chương trình khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật là đại lý làm thủ tục hải quan, trong đó tập trung nghiên cứu, đề xuất các hoạt động hỗ trợ đối với các đại lý làm thủ tục hải quan để khuyến khích các doanh nghiệp nâng cao tính tuân thủ và hướng đến tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan.
Thứ tư, đẩy mạnh tuyên truyền và kịp thời cảnh báo rủi ro. Cần tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức của đại lý làm thủ tục hải quan về tuân thủ pháp luật và tự nguyện tự nguyện tuân thủ pháp luật Hải quan, về chủ động phối hợp, trao đổi thông tin với cơ quan Hải quan. Đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, hỗ trợ để đại lý làm thủ tục hải quan chủ động phòng tránh vi phạm, tự nguyện nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật.
Thanh Lam
