Một dòng sông - hai dự án - nhiều vấn đề

Dự án lấn sông Đồng Nai khởi công năm 2014 với các hạng mục chính như bờ kè, công viên, dãy nhà phố, cao ốc văn phòng, khách sạn, trung tâm thương mại... Chiều dài dự án 1,3 km, đoạn xa nhất lấn ra sông Đồng Nai khoảng 100m. Sau 2 năm, khi đổ 90% đất nền xuống sông Đồng Nai, dự án đã tạm dừng, nhiều người tận dụng làm quán nhậu, trồng rau.

Dự án lấn sông Đồng Nai (Ảnh: Đại Nghĩa)

Ngày 8/8, ông Hoàng Văn Bảy, Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ TN&MT) cho biết, Bộ đã có văn bản gửi UBND tỉnh Đồng Nai về việc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các bộ ngành liên quan tính toán để đánh giá cụ thể định lượng các tác động của dự án lấp sông Đồng Nai.

Bộ NN&PTNT yêu cầu làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm các hành vi thực hiện lấn lòng sông, bãi sông, vi phạm Luật Đê điều và luật Phòng, chống thiên tai đối với các hành vi thực hiện khi chưa được Chính phủ, các cơ quan có thẩm quyền cấp phép.

Sau khi có ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng giao Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai quyết định dự án "lấp sông Đồng Nai" trên cơ sở kết quả đánh giá tác động của dự án khi có ý kiến của các bộ, mạng lưới sông ngòi VN (VRN) lần thứ 3 gửi kiến nghị đến Chính phủ, các bộ ngành và địa phương có liên quan với nội dung chính là: Việc lấn sông đã vi phạm Luật Tài nguyên nước (2012), Luật Bảo vệ môi trường (2014), Luật Phòng chống thiên tai (2013) và Luật Giao thông đường thủy nội địa (2014). Với việc vi phạm hàng loạt các quy định của pháp luật chỉ còn cách duy nhất là dừng hẳn dự án.

Từ cơ sở kết quả đánh giá tác động và các quy định pháp luật, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai quyết định xử lý các vấn đề liên quan đến dự án theo thẩm quyền. Việc này phải đảm bảo quy định và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sông Đồng Nai. Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai chịu trách nhiệm toàn diện về quyết định của mình.

Dự án cải tạo cảnh quan ven sông Đồng Nai được quy hoạch trên diện tích 8,4ha tại TP. Biên Hòa (Đồng Nai), trong đó diện tích lấn sông khoảng 7,7ha. Chiều rộng từ bờ ra đến khu vực sông bị san lấp là 30-100m. Dự án do Công ty Cổ phần Đầu tư Kiến trúc Xây dựng Toàn Thịnh Phát làm chủ đầu tư với tổng vốn khoảng 2.200 tỷ đồng.

Theo kế hoạch, dự án được chia làm 3 giai đoạn và thực hiện từ năm 2013–2022. Trong giai đoạn này, chủ đầu tư sẽ xây dựng hạ tầng, tạo cảnh quan môi trường và xây dựng khu thương mại, cao ốc văn phòng, trung tâm mua sắm, khách sạn, khu dân cư…

Chính phủ giao cho Đồng Nai giải quyết vấn đề

PGS. TS. Lê Anh Tuấn, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu (ĐH Cần Thơ), phân tích: Đây là dòng sông chung của 11 tỉnh, chảy qua vùng kinh tế năng động và phát triển nhất cả nước là Đông Nam Bộ, cung cấp nước sinh hoạt cho hàng triệu người dân TP. HCM... nên việc giao quyền tự quyết cho một địa phương là không hợp lý. Vấn đề quan trọng khác, đất đá đổ xuống lòng sông lấy từ nguồn nào, có sạch, an toàn không - cũng cần phải làm rõ khi mà Biên Hòa (Đồng Nai) là vùng trước đây bị ô nhiễm chất độc rất nhiều.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về dự án lấp sông Đồng Nai, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nêu quan điểm, việc lấp sông, lấn biển là điều hệ trọng, phải xem xét rất kỹ càng. Với dự án đổ đất lấp sông Đồng Nai cũng vậy, xem xét kỹ càng sẽ thấy không nên làm.

Ông cho rằng, việc lấp sông Đồng Nai đã gây bức xúc thời gian qua về việc doanh nghiệp gây ảnh hưởng chung trên toàn lưu vực sông Đồng Nai. Tuy nhiên, ông không đồng tình với ý kiến múc lượng đất đã đổ xuống lòng sông lên vì dễ gây xáo trộn lòng sông, ảnh hưởng sinh thái, dòng chảy... Đồng thời, cũng phản đối ý kiến nên làm nhà cửa, khu đô thị trên phần đã lấn sông .

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, để xử lý dự án lấp sông Đồng Nai, có thể theo hướng chỉnh trang sao cho hài hòa cảnh quan, bảo vệ dòng sông. Sẽ giao nhiệm vụ giám sát đặc biệt UBND tỉnh Đồng Nai về việc xử lý những sai sót gây ra.

Ông Hoàng Văn Bảy, Cục trưởng Cục quản lý tài nguyên nước cho biết, theo lịch trình, lẽ ra UBND tỉnh Đồng Nai đã phải gửi báo cáo về tiếp thu ý kiến các Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải, Bộ NN&PTNT, Bộ TN&MT trước ngày 15/9. Tuy nhiên, UBND tỉnh này muốn có thêm 1 tuần để xem xét, nghiên cứu kỹ trước khi gửi văn bản về Bộ TN&MT.

Đây là bài học lớn đối với Đồng Nai, qua đó việc xem xét giải quyết vấn đề lấp và cải tạo sông Đồng Nai một cách dứt điểm và hợp lý

 Hải Dương