Tại một lớp học đi XKLĐ (Ảnh minh họa)

Hoạt động trái pháp luật

Qua tìm hiểu, PV đã phát hiện một số đơn vị chưa được Bộ LĐ-TB&XH cấp phép, nhưng vẫn hoạt động rầm rộ.

Những đơn vị này, thường lập ra các trang website để quảng bá hình ảnh và đăng tin quảng cáo tuyển dụng lao động. Có những thông tin chỉ chung chung, cũng có những thông tin về đơn hàng khá chi tiết, thực tế nhiều đơn hàng vẫn chưa được Cục Quản lý lao động ngoài nước (Cục QLLĐNN) chấp thuận. Họ cố tình đăng tuyển, mục đích lôi kéo người lao động đến với công ty nhằm thu một khoản tiền đặt cọc, sau đó tìm cách chiếm dụng vốn của người lao động. Khi người lao động đến phỏng vấn thì dễ dàng trúng tuyển ngay và bắt đầu quá trình học tiếng…

Những công ty này liên kết với một số trung tâm đào tạo tiếng và đưa người lao động sang học. Về việc học, có người bị kéo dài thời gian đến 1 năm hoặc lâu hơn nữa, sau đó công ty lấy lý do vẫn chưa có đơn hàng. Sốt ruột vì đợi lâu, một số lao động đã chủ động rút hồ sơ. Ngay lập tức, những công ty này tìm đủ lý do để trừ nhiều khoản tiền vì phá cam kết, mất tiền nhưng vẫn không xuất cảnh được.

Cá biệt, có công ty còn nhận cả lao động không biết chữ và thu luôn tiền đặt cọc. Khi lao động không học được tiếng, công ty đó sẽ lấy lý do việc không đạt được đơn hàng là lỗi của người lao động. Như vậy, người lao động đó lại bị mất một khoản tiền không nhỏ vì “chiêu trò” của những công ty này.

Có những cá nhân/đơn vị còn lợi dụng danh nghĩa của một số đơn vị đã được cấp phép, để thu tiền của người lao động rồi bỏ trốn. Thời gian qua, nhiều đối tượng đã bị cơ quan công an bắt giữ về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Điều này làm mất niềm tin và ảnh hưởng đến những đơn vị đang hoạt động theo đúng pháp luật.

Trên thực tế, nhiều đơn vị đã được cấp phép về hoạt động xuất khẩu lao động, nhưng cũng làm trái các quy định đã ban hành. Thời gian qua, Bộ LĐ-TB&XH đã xử phạt nhiều đơn vị vì những lỗi vi phạm khác nhau. Những đơn vị này đã liên kết/cho thuê giấy phép của mình đối với những đơn vị chưa được cấp, khi xảy ra tranh chấp thì lại đổ lỗi cho nhau. Cuối cùng, vì lợi ích của các bên, họ sẵn sàng bỏ mặc người lao động, không giải quyết quyền lợi theo quy định.

Thậm chí, một số website còn ngang nhiên mạo danh để logo của Bộ LĐ-TB&XH ngay trên đầu trang chủ, giới thiệu là đơn vị trực thuộc Bộ, gây hiểu lầm cho người lao động. Khi PV vào làm việc và đưa vấn đề này ra, những trang website này mới gỡ bỏ nội dung sai quy định.

Khi được hỏi các thông tin liên quan, không ít người lao động, do trình độ học vấn còn hạn chế, không hề biết đến các quy định của Nhà nước đã ban hành. Họ chỉ tin vào những lời nói của nhân viên tư vấn, không biết cách kiểm chứng/xác minh thông tin. Vì vậy, họ rất dễ bị lừa, khi biết bị “mắc bẫy”, khi phát hiện ra, thì phải trả một khoản phí không hề nhỏ, hoặc phải nộp thêm rất nhiều tiền thì mới có thể xuất cảnh được.

Cần giám sát chặt chẽ

Liên quan đến những nội dung trên, PV đã liên hệ làm việc với Cục QLLĐNN. Đại diện lãnh đạo Cục cho biết: “Thời gian qua, Bộ LĐ-TB&XH đã chỉ đạo Cục QLLĐNN và các đơn vị liên quan, quyết liệt triển khai các biện pháp nâng cao hiệu quả, tăng cường thanh tra, kiểm tra và giám sát chặt chẽ công tác tuyển chọn, đào tạo, thu phí của DN.

Khi phát hiện các sai phạm, Bộ và Cục đã xử lý nghiêm theo quy định. Năm 2017, Cục đã phối hợp với Thanh tra Bộ tăng cường thanh tra chuyên đề (vừa qua Bộ LĐ-TB&XH đã xử phạt 19 DN vi phạm).

Với những tổ chức, cá nhân không có giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài mà tham gia hoạt động này là hoàn toàn trái với quy định của pháp luật. Nếu nhận được phản ánh, Cục QLLĐNN sẽ chuyển vụ việc tới cơ quan công an để điều tra và xử lý.

Ngoài ra, Cục thường xuyên phối hợp tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về lĩnh vực này như các quy định và quy trình thủ tục đi làm việc hợp pháp ở nước ngoài, cảnh báo các rủi ro khi đi theo con đường trái phép, công khai thông tin về các DN được cấp phép, doanh nghiệp bị đình chỉ và DN bị thu hồi giấy phép, thông tin về các đơn hàng được Cục thẩm định chấp thuận cho DN triển khai trên trang thông tin điện tử của Cục () để người dân được biết.

Khi có nguyện vọng đi làm việc ở nước ngoài, người lao động nên tìm hiểu kỹ thông tin và lựa chọn các đơn hàng hợp pháp, công việc phù hợp với năng lực của bản thân, không nên đăng ký theo những quảng cáo trên các trang mạng không chính thống.

Trường hợp nhận được phản ánh về các DN có giấy phép xuất khẩu lao động ký hợp đồng với người lao động, nhưng thực hiện không đúng hợp đồng, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động, Cục QLLĐNN sẽ hướng dẫn người lao động cung cấp các thông tin liên quan, đồng thời yêu cầu DN giải trình báo cáo và giải quyết khiếu nại của người lao động, tiến hành thanh lý hợp đồng với người lao động.Cục QLLĐNN sẽ giám sát quá trình giải quyết khiếu nại này; trường hợp phát hiện DN vi phạm sẽ xử lý nghiêm theo quy định.

Thanh Bình