Theo quy định tại Nghị định số 45/2012/NĐ-CP về Khuyến công (Nghị định 45), công tác khuyến công chỉ triển khai tại các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng nông thôn, một số xã có thời gian chuyển đổi lên phường không quá 5 năm mới được thụ hưởng chính sách khuyến công và hạn chế hỗ trợ ở khu vực đô thị.

Cần Thơ có 9 đơn vị hành chính, gồm 4 huyện và 5 quận. Do vậy, từ năm 2014 đến nay, công tác khuyến công của Cần Thơ chỉ được triển khai thực hiện tại khu vực 4 huyện với tổng kinh phí 3,2 tỷ đồng.

Theo ông Nguyễn Minh Toại - Giám đốc Sở Công Thương Cần Thơ - trình độ dân trí cũng như tiềm lực về vốn của các cơ sở sản xuất tại khu vực thành thị cao hơn nhiều so với khu vực nông thôn, do đó, nếu được triển khai ở khu vực thành thị, “vốn mồi” của khuyến công rõ ràng sẽ phát huy tốt hơn hiệu quả. Chưa kể, tại các huyện, quy mô cũng như vốn của các cơ sở sản xuất nhỏ, rất khó mời gọi tham gia đầu tư, nhất là đầu tư công nghệ sản xuất mới. Mức hỗ trợ cho các nội dung theo quy định không cao, trong khi thủ tục kéo dài vài tháng đến cả năm nên chưa thu hút được các cơ sở tham gia. Thậm chí, có những đề án đã được duyệt nhưng phải ngừng triển khai do không còn đúng cơ hội đầu tư của doanh nghiệp.

Theo đó, đại diện Sở Công Thương Cần Thơ đề xuất: Bộ Công Thương nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định 45 theo hướng mở rộng đối tượng thụ hưởng ra tất cả các doanh nghiệp nhỏ và vừa sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, không phân biệt ở quận, huyện. “Đặc biệt, quy định địa phương dành từ 0,5 - 1% ngân sách cho công tác khuyến công và phát triển công nghiệp địa phương, từ đó, Sở Công Thương mới có nguồn cho xây dựng kế hoạch hỗ trợ và tái đầu tư cho công nghiệp”.

Bà Rịa - Vũng Tàu có TP. Vũng Tàu là đô thị loại I, đang có rất nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp quy mô nhỏ dưới 10 lao động, tổng nguồn vốn dưới 3 tỷ đồng đang hoạt động. Đối tượng này có trình độ quản lý tốt, khả năng phát triển thị trường cũng như năng lực thay đổi công nghệ sản xuất. Việc không nằm trong phạm vi đối tượng hỗ trợ gây thiệt thòi cho các cơ sở sản xuất, khiến Bà Rịa - Vũng Tàu khó tìm kiếm đối tác cho triển khai công tác khuyến công.

Bà Rịa - Vũng Tàu tuy có lực lượng cơ sở sản xuất công nghiệp đông đảo nhưng hầu hết quy mô nhỏ. Nhằm khuyến khích, hỗ trợ lực lượng này phát triển, những năm qua, khuyến công tại đây đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực. 5 năm vừa qua, từ nguồn kinh phí khuyến công quốc gia, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Bà Rịa - Vũng Tàu đã hỗ trợ cho 15 cơ sở ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến vào sản xuất, 2 cơ sở xây dựng, đăng ký thương hiệu. Từ nguồn kinh phí khuyến công địa phương, trung tâm tổ chức đào tạo nghề cho 480 lao động, đào tạo nâng cao năng lực quản lý cho 573 người và thực hiện các hoạt động phát triển sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu… Dù vậy, sức bật của các cơ sở công nghiệp trên địa bàn tỉnh, nhất là tại khu vực nông thôn không cao. Nguyên do, nhiều cơ sở chưa chủ động tham gia chương trình khuyến công nhằm thay đổi công nghệ thiết bị, mở rộng sản xuất, phát triển thị trường.

Bên cạnh đó, một số nội dung khuyến công khó triển khai bởi liên quan đến quy định thanh toán, quyết toán trong năm tài chính khi thủ tục hành chính giải quyết tại các cơ quan quản lý nhà nước kéo dài. Đơn cử, thời gian xin cấp đăng ký chứng nhận hàng hóa tại Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) quá dài, dẫn tới nội dung hỗ trợ xây dựng và đăng ký nhãn hiệu đối với các sản phẩm công nghiệp nông thôn khó thực hiện, do không bảo đảm tiến độ theo quy định.

Thời gian từ lúc thu thập thông tin, tiếp cận cơ sở xây dựng, trình thẩm định và ra quyết định phê duyệt tới thanh toán, quyết toán đề án thường được thực hiện từ trước tháng 6 năm trước tới tận năm sau, ảnh hưởng tiến độ và tính khả thi của đề án. Thực tế, đã có đề án phải dừng triển khai hoặc chuyển đổi nội dung hỗ trợ, bỏ qua cơ hội đầu tư.

Để tháo gỡ cho những trở ngại trên, Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tăng cường tuyên truyền và đưa chính sách khuyến công tới gần hơn nữa các cơ sở sản xuất công nghiệp; thực hiện các đề án có trọng tâm, ưu tiên hỗ trợ sản phẩm đặc trưng của tỉnh.

Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đề xuất Cục Công thương địa phương xem xét trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số nội dung Nghị định số 45/2012/NĐ-CP theo hướng mở rộng đối tượng thụ hưởng là tất cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, không hạn chế địa bàn đầu tư sản xuất; quy định cơ chế bố trí nguồn kinh phí hỗ trợ trong năm tài chính và được thẩm định nhiều đợt trong năm để hỗ trợ cho cơ sở trong khoảng thời gian từ 3 - 6 tháng.

Gia Minh