Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nêu cao tinh thần gương mẫu về lối sống giản dị và thực hành tiết kiệm. Tiết kiệm theo Bác là “không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi”, nhưng cũng “không phải là bủn xỉn, tiết kiệm không phải ép nhịn ăn, nhịn mặc mà chi tiêu ở những việc cần thiết, thể hiện nếp sống văn minh”.

Đặc biệt, Người thường nhắc nhở cán bộ, nhân dân về thực hành tiết kiệm điện: “Nước ta còn nghèo, nên càng phải tiết kiệm điện. Mỗi người, mỗi nhà, mỗi cơ quan, xí nghiệp,... đều tiết kiệm điện thì chúng ta sẽ đủ điện để dùng cho đời sống và sản xuất”.

Trên cương vị là Chủ tịch nước, Bác được ưu tiên cấp điện trong sinh hoạt hàng ngày, nhưng tinh thần dùng điện tiết kiệm của Bác đáng cho mọi người trân trọng, suy ngẫm và học tập.

Ông Phạm Ngọc Toản - Đại tá Công an về hưu (cư trú tại xã Tam Nghĩa, Núi Thành, Quảng Nam), người đã từng là chiến sỹ cận vệ trung thành bên cạnh Hồ Chủ tịch trong suốt 15 năm cho đến khi Bác đi xa, kể rằng: “Bác vẫn thường dặn anh em cận vệ tắt điện khi ra khỏi phòng”. Theo ông Toản, vào những ngày hè oi bức, Bác thường dùng chiếc quạt lá cọ và rất ít khi dùng quạt điện.

Hồi ký của các đồng chí cán bộ lão thành cảnh vệ kể lại nhiều mẫu chuyện hay. Thời gian đầu về Thủ đô, Bác ở trong ngôi nhà của người thợ điện phục vụ trong Phủ Toàn quyền cũ. Phòng ở hẹp nên mùa hè rất nóng, Bác thường dùng chiếc quạt làm bằng lá cọ. Có lúc thấy Bác ở chật chội, Bộ Ngoại giao đã mua cho Bác chiếc máy điều hòa nhiệt độ. Nhân lúc Bác đi công tác, anh em phục vụ đã lắp chiếc máy điều hòa. Vừa về đến nhà, Bác hỏi cảnh vệ: “Này chú! Hôm nay nhà mình có mùi gì “hôi” quá” (khi lắp máy điều hòa, nhân viên phục vụ dùng lọ nước hoa khô cho thơm phòng). Biết không giấu được Bác, các đồng chí phục vụ phải trình bày lý do về chiếc máy điều hòa.

Không thấy Bác nói gì, nhưng đến chiều thì Bác căn dặn: “Các chú hãy mang chiếc máy điều hòa này cho anh em thương binh ở Hàng Bột. Hôm Bác đến thăm thấy các chú ấy ở nóng lắm. Còn Bác thì chưa cần”. Thế là ngay chiều hôm ấy, các đồng chí phục vụ đã chuyển chiếc máy điều hòa đó cho các thương bệnh binh theo yêu cầu của Bác…

Trong thực hành tiết kiệm điện thì Bác là một tấm gương lớn. Không biết bao nhiêu lần, tự tay Bác đã tắt những bóng đèn, cái quạt và cả chiếc đài radio khi không có ai dùng nữa. Ở trong Phủ Chủ tịch, nhìn thấy ở xa có những chiếc bóng đèn sáng là Bác liền dặn dò đồng chí phục vụ: “Chú đến xem ở đó có cần không, nếu không thì tắt đi cho đỡ lãng phí”.

Một đồng chí phục vụ Bác kể lại: Những năm được ở gần Bác, tôi luôn luôn là “cán bộ tắt đèn!”.

Một lần, Bác đi thăm đồng bào ở một tỉnh xa. Bảy giờ sáng, xe đang trên con đường Phan Đình Phùng sắp lên cầu Long Biên thì một cơ quan còn ba bóng điện sáng ở cổng. Tuy công việc đang vội, nhưng Bác vẫn bảo đồng chí lái xe dừng lại. Chiếc xe đỗ lại, rồi Bác cử một đồng chí cùng đi vào cơ quan ấy nhắc: “Bác Hồ đi công tác qua, bảy giờ rồi vẫn thấy các đồng chí để ba ngọn đèn sáng ở cổng, không cần thiết đâu. Bác nhắc các đồng chí tắt đi”. Thế là ba ngọn đèn được tắt ngay. Sau khi được Bác nhắc nhở, cơ quan ấy tính lại thấy không cần thiết để ba ngọn đèn ở cổng nữa, bèn tháo luôn để tiết kiệm điện.

Ngay cả khi ra nước ngoài, Bác vẫn luôn giữ thói quen tiết kiệm điện. Đi qua một hành lang đến nơi bạn mời Bác ở, hay trong nhà khách của bạn, thấy những bóng đèn sáng không cần thiết là Bác tìm cách tắt đi. Trong chuyến thăm Ba Lan năm 1957, khi Bác được đón tiếp tại phòng lễ tân, lúc đó khoảng 9 giờ sáng, mặt trời đã lên cao mà 3 chiếc đèn chùm với hàng trăm bóng vẫn sáng trưng, Bác Hồ đã yêu cầu gặp Vụ trưởng Vụ Lễ tân và Người hỏi: "Chỗ tắt điện ở đâu?". Lập tức, mấy chiến sĩ bảo vệ đi tắt điện. Chủ tịch Ba Lan Da-vát-dơ-ki (Zawasdzki) nói giọng cảm động: “Xin cảm ơn đồng chí Hồ Chí Minh. Tôi thành thật nhận khuyết điểm chưa nghiêm túc thực hiện tiết kiệm”.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chú ý đến ngành Điện và Bác thường nói điện khí hóa phải đi trước một bước. Qua câu chuyện kể trên, chúng ta càng thêm thấm thía về những lời chỉ dạy, nhắc nhở của Bác về thực hành tiết kiệm nói chung và tiết kiệm điện nói riêng trong sinh hoạt, lao động, sản xuất và trong xây dựng, phát triển đất nước. Có thể nói, thực hành tiết kiệm là quy luật đi lên của một đất nước, một phương pháp của phát triển kinh tế, vì vậy, Người đã chỉ rõ: “Một dân tộc biết cần, kiệm, biết liêm sỉ là một dân tộc giàu về vật chất, mạnh về tinh thần, là một dân tộc văn minh, tiến bộ”.

Đất nước ta đang trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phấn đấu trở thành nước xã hội chủ nghĩa phồn vinh và bước vào thời kì hội nhập sâu rộng nền kinh tế thế giới, thuận lợi nhiều nhưng cũng không ít thách thức, khó khăn. Chính vì thế, việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của từng cơ quan, đơn vị, từng cán bộ, đảng viên, nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ và đời sống hàng ngày càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Mỗi chúng ta nêu cao và thực hiện việc tiết kiệm, chống lãng phí điện, nước, thời gian, tiền của… là để tăng gia sản xuất, để dần nâng cao và cải thiện đời sống của nhân dân; để tích trữ thêm vốn và các nguồn lực quan trọng cho công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.

Thấm nhuần tư tưởng của Bác, tại Công ty Điện lực Quảng Ninh (PC Quảng Ninh), việc tiết kiệm điện luôn được tập thể CBCNV-NLĐ trong toàn Công ty tự giác và nghiêm túc thực hiện. Cụ thể, trước bối cảnh ngành Điện đang phải đối mặt với nhiều khó khăn về cung cấp điện trong cao điểm mùa nắng nóng, các CBNV PC Quảng Ninh đã chủ động không sử dụng thang máy và không sử dụng điều hòa không khí tại các phòng làm việc. Điều hòa chỉ được sử dụng tại một số khu vực phục vụ điều hành hệ thống điện, phòng đặt thiết bị bắt buộc phải sử dụng điều hoà để đảm bảo an toàn vận hành các thiết bị theo yêu cầu như phòng máy chủ, điều độ, Trung tâm Điều khiển xa…

Công ty còn tận dụng tối đa nguồn ánh sáng tự nhiên cho văn phòng bằng cách mở cửa sổ, tắt bớt đèn phù hợp với số người sử dụng trong phòng, đồng thời sử dụng đèn tiết kiệm điện như đèn LED; không sử dụng đèn chiếu sáng hành lang, các khu vực công cộng không thật sự cần thiết; không sử dụng đèn chiếu sáng khu vực sân vườn, hàng rào, đèn trang trí… (trừ trường hợp đảm bảo an ninh, an toàn, trường hợp đặc biệt theo yêu cầu của địa phương hoặc cấp trên).

Đối với hệ thống máy vi tính, trước khi hết giờ làm việc ra về, các CBCNV sẽ tắt máy vi tính hoặc khi không cần sử dụng. Đối với máy in, máy photocopy, Công ty lựa chọn máy có sông suất theo nhu cầu sử dụng và có tính năng tiết kiệm điện. Khi sử dụng các thiết bị, sẽ không vận hành liên tục quá hai giờ nhằm tránh gây nóng máy quá mức dẫn đến chất lượng bản in không tốt, làm tiêu tốn nhiều điện năng. Đối với máy scan, PC Quảng Ninh cũng chủ động lựa chọn máy có độ phân giải phù hợp với nhu cầu sử dụng. Mặt khác, các thiết bị sử dụng điện không cần thiết như cây nước nóng lạnh, các màn hình hiển thị tại các khu vực công cộng… cũng được Công ty yêu cầu hạn chế sử dụng.

Cùng với đó, trong những năm qua, PC Quảng Ninh đã bền bỉ, tích cực tuyên truyền tiết kiệm điện tới Nhân dân thông qua nhiều thông điệp ý nghĩa. Theo đó, Công ty khuyến cáo tới khách hàng hãy thay bóng đèn sợi tóc, bóng đèn huỳnh quang bằng đèn Led; chọn các thiết bị điện có dán tem tiết kiệm năng lượng; tắt các thiết bị khi không sử dụng và các thiết bị không thật sự cần thiết; Hạn chế bật cùng lúc nhiều điều hoà. Đối với gia đình có đông thành viên nên dùng chung 1 điều hoà để tránh quá tải lưới điện, đặc biệt là vào giờ cao điểm. Khi sử dụng điều hoà, chỉ để nhiệt độ từ 26 độ trở lên và kết hợp với quạt điện; Hạn chế sử dụng thiết bị điện có công suất lớn vào giờ cao điểm; tăng cường sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời; nên tắt tivi bằng cách rút phích cắm; hạn chế mở cửa tủ lạnh để đỡ tốn điện; tắt các thiết bị đèn chiếu sáng, trang trí, quảng cáo.

Có thể khẳng định rằng, đã hơn 50 năm kể từ ngày Bác đi xa, nhưng tư tưởng, tấm gương đạo đức ngời sáng, giản dị, lớn lao và vĩ đại của Người sẽ mãi trường tồn cùng thời gian. Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Bác về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là những hành động thiết thực nhất để mỗi chúng ta bày tỏ niềm tin yêu, kính trọng đối với Bác, là dịp để chúng ta tự nhắc nhở bản thân và những người xung quanh, tự rút ra bài học kinh nghiệm về thực hành tiết kiệm, cùng nhau đoàn kết thực hiện lời dặn của Người: “Xây dựng đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”.

Ngọc Lan