Trả lời câu hỏi của đại biểu quốc hội về những giải pháp để thúc đẩy xuất khẩu trong tình hình mới, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, thời gian qua, việc khai thác các Hiệp định thương mại tự do FTA được Chính phủ, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành, địa phương quan tâm chỉ đạo thực hiện, đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Điểm rõ nhất là trong 3 năm gần đây, Việt Nam được xếp là 1 trong 20 quốc gia có quy mô thương mại quốc tế lớn nhất thế giới, với tốc độ tăng trưởng cao (khoảng 12,5% trở lên) và liên tục có kết quả xuất siêu, 10 tháng đầu năm 2023 xuất siêu 24,6 tỷ USD.

Để có được kết quả như vậy, Chính phủ, Bộ Công Thương, các bộ, ngành, địa phương có liên quan đã đẩy mạnh các hoạt động đàm phán song phương, đa phương, tập trung vào các thị trường trọng điểm, nhiều tiềm năng. Tính đến nay, bên cạnh việc tham gia thực thi nhiều Hiệp định FTA với độ phủ rộng gần 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó hầu hết là những nền kinh tế lớn trên thế giới, Việt Nam cũng đang tiếp tục đàm phán FTA với Hiệp hội mậu dịch tự do châu Âu (EFTA, bao gồm 4 nước: Thụy Sỹ, Na Uy, Ai-len, Liechtenstein), Cộng đồng thị trường Nam Mỹ (MECOSUR), UAE và Canada (riêng với UAE, dự kiến sẽ kết thúc đàm phán trong tháng 11 này); đồng thời, tiếp tục nghiên cứu khả thi việc đàm phán, ký kết các thỏa thuận thương mại, ưu đãi thương mại với một số đối tác mới có tiềm năng, các đối tác có nền kinh tế bổ trợ với Việt Nam và những đối tác có tiềm lực về khoa học công nghệ để tiến tới đàm phán FTA trong thời gian tới. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đã và đang tích cực phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ nhiều giải pháp mở rộng thị trường xuất khẩu, khai thác hiệu quả cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do FTA, như:

Thứ nhất, đẩy mạnh triển khai có hiệu quả các cam kết quốc tế trong khuôn khổ các FTA mà Việt Nam đã tham gia, bảo đảm sự phát triển bền vững, trong đó tập trung triển khai chương trình hành động thực thi các FTA thế hệ mới (như CPTPP, EVFTA, UKVFTA, …); chú trọng thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại theo chiều sâu, nhất là quan hệ kinh tế với các đối tác lớn và có tiềm năng nhằm tạo đòn bẩy cho phát triển kinh tế, thương mại trong nước.

Thứ hai, phát huy và nâng cao vai trò của các cơ quan Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để nắm bắt, thông tin kịp thời những biến động của kinh tế thế giới và các chính sách mới của các nước sở tại, góp phần định hướng sản xuất trong nước, giúp các doanh nghiệp xây dựng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh phù hợp với tiêu chí, tiêu chuẩn, điều kiện của các thị trường ngoài nước và hàng tháng Bộ Công Thương đã duy trì chế độ giao ban Thương vụ toàn Thế giới với các Hiệp hội xuất khẩu trong nước nhằm kịp thời cập nhật thông tin, tình hình.

Thứ ba, đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá, phát triển dịch vụ logistic, thương mại điện tử; phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong đàm phán mở cửa thị trường xuất khẩu đặc biệt cho các mặt hàng trái cây và sản phẩm trồng trọt; tập trung tháo gỡ rào cản kỹ thuật để doanh nghiệp thâm nhập các thị trường mới còn tiềm năng.

Thứ tư, tập trung thúc đẩy ở mức cao nhất chương trình chuyển đổi số trong các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu; đẩy mạnh công tác xây dựng, phát triển và quảng bá các sản phẩm thương hiệu quốc gia, sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận và thương hiệu ngành hàng ở thị trường nước ngoài. Đồng thời, tăng cường kết nối doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng của doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam và vào hệ thống cung ứng tại thị trường nước ngoài.

Thứ năm, chú trọng nâng cao năng lực công tác phòng vệ thương mại, cảnh báo sớm nguy cơ các vụ kiện, tranh chấp thương mại, bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp Việt trong thương mại quốc tế.

Cuối cùng là tiếp tục triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến cam kết trong các FTA một cách chuyên sâu, theo từng lĩnh vực hàng hóa cụ thể để các doanh nghiệp nắm vững và thực hiện có hiệu quả, đặc biệt lưu ý tại các thị trường có tiêu chuẩn nghiêm ngặt.

Minh Anh(t/h)