Hiện nay, Việt Nam có khoảng 3.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nằm trong top 3 hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo năng động nhất khu vực Đông Nam Á, chỉ đứng sau Indonesia và Singapore. Theo kết quả khảo sát thị trường khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam, có 91% người Việt được khảo sát cho biết, họ xem chuyện bắt đầu công việc kinh doanh mới như một cơ hội nghề nghiệp đáng ao ước, 95% có thái độ tích cực với tinh thần khởi nghiệp, làm chủ. Tỷ lệ người Việt có thái độ thích cực với khởi nghiệp cao hơn mức trung bình thế giới, vốn chỉ dừng lại ở 77%.

Bên cạnh đó, 96% người Việt được khảo sát cũng cho rằng, họ hoàn toàn cảm thấy thoải mái với việc tìm kiếm và thu hút khách hàng tiềm năng. 76% người Việt muốn khởi nghiệp “để được độc lập trong kinh doanh và tự chủ trong công việc kinh doanh của mình”… Những con số trên cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của doanh nghiệp khởi nghiệp trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia Việt Nam.

Cùng với sự nỗ lực của các doanh nghiệp, Chính phủ cũng ban hành nhiều chính sách nhằm hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Có thể kể đến như, ngày 18/5/2016, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến 2025” (Quyết định số 844/QĐ-TTg). Đây là văn bản chính sách đầu tiên, bao quát và là nền tảng về chính sách hỗ trợ đối với hoạt động khởi nghiệp ở Việt Nam.

Ngày 07/02/2017, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phê duyệt danh mục nhiệm vụ đặt hàng thuộc và quy định tạm thời xử lý hồ sơ tham gia Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia đến 2025” (Quyết định 3362/QĐ-BKHCN)…

Trên cơ sở đó, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng ban hành các quyết định, kế hoạch, chương trình về khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo, để định hướng, đề ra mục tiêu và giải pháp cơ bản hỗ trợ, thúc đẩy phát triển hoạt động khởi nghiệp.

Bộ KH&CN đã tham gia xây dựng nội dung về hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo và đầu tư khởi nghiệp sáng tạo từ Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp tại Nghị định số 76/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ; đề xuất các giải pháp thu hút đầu tư khởi nghiệp sáng tạo trong và ngoài nước tại Công văn số 666/BKHCN-PTTTDN ngày 19/03/2018;…

Theo đánh giá, thời gian qua, hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp đã được triển khai mạnh mẽ ở các cấp, các ngành góp phần hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp. Nhiều cộng đồng khởi nghiệp lớn dần hình thành, hoạt động hiệu quả như: Starthub.vn, Twenty.vn, Startup. vn. Một số đơn vị ươm tạo, hỗ trợ khởi nghiệp hình thành trong khu vực tư nhân như: Topica Founder Insititute, 5 Desire, Hatch!Program và khu vực công lập như vườn ươm trong Đại học Bách khoa Hà Nội, Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Vườn ươm doanh nghiệp chế biến thực phẩm Hà Nội, Đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh, Khu Công nghệ Phần mềm Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh…

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được vẫn tồn tại nhiều hạn chế, trong đó chủ yếu hạn chế về vốn và cơ chế chính sách. Các dự án khởi nghiệp thường bắt đầu bằng nguồn vốn tự có hạn hẹp của các thành viên sáng lập, trong khi khả năng vay vốn ngân hàng hoặc kêu gọi các quỹ đầu tư lại rất thấp. Mặc dù có khá nhiều kênh tài chính khác nhau nhưng thực tế, người khởi nghiệp gặp khó khăn khi thiếu vốn vẫn rất phổ biến. Đồng thời, dù đã có Nghị định số 38/2018/NĐ-CP ngày 11/03/2018, của Chính phủ về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, nhưng quy định về gọi vốn chưa thực sự rõ ràng.

Đặc biệt, quá trình hỗ trợ cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo ngoài việc sử dụng vốn tự có và gọi vốn trong nước, việc gọi vốn quốc tế sẽ cần điều kiện tiên quyết là thông tin minh bạch và định danh duy nhất của doanh nghiệp. Và mã số định danh pháp nhân (LEI) ra đời đã và đang đáp ứng hiệu quả các yêu cầu nêu trên.

Mã số định danh pháp nhân (LEI - Legal Entity Identifier) ra đời trên cơ sở đáp ứng yêu cầu về việc định danh đơn vị pháp nhân tham gia trong giao dịch tài chính nhằm minh bạch thông tin của bên tham gia, đồng thời tạo điều kiện cho việc thống kê, báo cáo hoạt động và tình trạng tài chính của các bên trong thị trường tài chính toàn cầu. Mã LEI là một loại mã số giúp định danh đơn nhất đơn vị pháp nhân trên phạm vi toàn cầu và được quản lý và cấp bởi Tổ chức Toàn cầu quản lý mã số định danh pháp nhân (GLEIF - Global Legal Entity Identifier Foundation).

Với các công ty khởi nghiệp, mã LEI là chứng minh thư khi tham gia thị trường vốn và gọi vốn quốc tế tạo điều kiện minh bạch về doanh nghiệp hỗ trợ cho các nhà đầu tư quốc tế tìm hiểu và rót vốn.

Với cơ quan quản lý xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp thì việc hỗ trợ ban đầu cho các startup Việt vươn ra quốc tế thông qua hỗ trợ thông tin về mã định danh, tính minh bạch và một phần chi phí đăng ký ban đầu sẽ tiếp sức để ngày càng nhiều hơn các doanh nghiệp khởi nghiệp thành công đóng góp vào sự phát triển chung của cộng đồng và xã hội.

Ở Việt Nam đã có hơn 200 doanh nghiệp đăng ký và sử dụng mã LEI, trong đó đa phần là các ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, tổ chức tài chính (67%), tổ chức hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử (17%) và startup, NGO nhận vốn đầu tư từ nước ngoài (16%).

Hà Thủy