“Niềm tin” - từ khóa cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Dù được coi là một công cụ huy động vốn đắc lực cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản nhưng trong 10 tháng, duy nhất chỉ có 1 trái phiếu doanh nghiệp được phát hành trên toàn thị trường với trị giá hơn 200 tỷ đồng.

“Niềm tin” là từ khóa được nhắc đi nhắc lại nhiều lần trong cuộc họp của Bộ Tài chính tuần qua. Thay vì có cái nhìn phiến diện, đánh đồng mọi loại trái phiếu sau một số vụ việc có tính chất “con sâu làm rầu nồi canh” thì việc quan trọng hơn là làm sao để trái chủ phân loại được tính tốt xấu của trái phiếu đang nắm giữ.

Dù 99,6% lượng trái phiếu bất động sản từ nay đến cuối năm đều có tài sản đảm bảo nhưng việc cần được ưu tiên xử lý trước tiên là trả nợ đúng hạn. Thay vì tìm kiếm lý do để lần lữa gia hạn thêm thì đây cũng là chính sách hàng đầu của không ít hoanh nghiệp phát hành.

Bà Đỗ Thị Quỳnh Trang, Giám đốc Tài chính Masan cho biết: "Ưu tiên dùng nguồn tiền từ kinh doanh sản xuất để trả nợ trước, còn huy động để đầu tư lâu dài phải tạm thời dừng lại. Masan sẽ cân nhắc nguồn vốn nước ngoài".

"Xoay xở tất cả các kênh huy động, thậm chí bán rẻ tài sản, hạ giá sản phẩm để thu hồi dòng tiền về và thực hiện đúng cam kết nhà đầu tư trái phiếu. Có như vậy niềm tin nhà đầu tư trái phiếu mới được vực dậy", ông Lê Quốc Bình, Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh (CII), chia sẻ.

Cần trả nợ đúng hạn và khơi thông được kênh phát hành trái phiếu ra công chúng. Hiện tại, kênh này gần như không gặp vấn đề về đáo hạn nhưng lại chiếm tỷ trong chua đến 4% toàn thị trường.

Bà Trần Thị Thu Trang, Phó Tổng giám đốc Phụ trách phát hành, Công ty CP Chứng khoán Kỹ thương (TCBS), đề xuất: "Quy trình làm việc của Ủy ban Chứng khoán rất chặt chẽ nên nếu trái phiếu được phát hành ra công chúng sẽ làm niềm tin nhà đầu tư tăng lên nhiều. Em rất mong cơ quan nhà nước xem xét quy trình thủ tục tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích các doanh nghiệp”.

Đại diện Ủy ban Chứng khoán ghi nhận kiến nghị và cam kết với doanh nghiệp tại cuộc họp sẽ tiến hành ngay việc rà soát phát hành trái phiếu ra công chúng để giảm thiểu tối đa thủ tục hành chính và thời gian phát hành cho doanh nghiệp.

Kiến nghị giải pháp cho thị trường trái phiếu từ thành viên thị trường

Một số giải pháp kỹ thuật được doanh nghiệp thẳng thắn kiến nghị trong cuộc họp với Bộ Tài chính.

Bà  Nguyễn Thị Thu Hiền, Giám đốc Tài chính Vingroup, cho rằng: "Hỗ trợ mở thêm room tín dụng để ít nhất lo nguồn vốn ngắn hạn, vốn lưu động cho hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp, thế còn các khoản nợ đến hạn, bọn em sẽ dành từ các nguồn thu hoạt động để có thể trang trải".

Ông Lê Quốc Bình, Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh (CII) nêu quan điểm: "Hồ sơ pháp lý cho các dự án, đặc biệt là dự án bất động sản, cần giải quyết nhanh để các nhà đầu tư có thể đưa sản phẩm ra thị trường sớm, lúc đó mới có điều kiện để họ bán được với giá rẻ".

Ông Nguyễn Vũ Long, Quyền Tổng Giám đốc VNDirect, cho rằng: "Chúng ta cần xem xét lộ trình áp dụng Nghị định 65, có thể áp dụng ngay thời điểm ban hành, đâu đó có thể giãn tiến độ, cho thị trường thích nghi với quy định mới của nghị định".

Các thành viên thị trường đều cho rằng cần tiếp tục chú trọng và chất khi đề xuất các giải pháp dài hạn, từ vai trò của tổ chức phát hành đến tổ chức phân phối.

Ông Phùng Duy Khương, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hưng Thịnh cho rằng: "Nếu 02 năm nữa có dòng tiền thì anh mới được phát hành 02 năm. Còn nếu tài sản đó 03 - 04 năm thì phần phát hành trái phiếu đó phải kéo dài thời hạn đúng bằng thời hạn điểm rơi nguồn thu anh đem về".

Bà Đỗ Thị Thanh Thúy, Giám đốc Khối dịch vụ chứng khoán Khách hàng cá nhân, SSI đưa ra nhận xét: "Đối với những nhà đầu tư đang gửi tiết kiệm khi được chào mua trái phiếu, họ luôn luôn nói giống gửi tiết kiệm với lãi suất cao. Trong khi bản thân, trách nhiệm và vai trò công ty chứng khoán chưa thực hiện đầy đủ".

Kiến nghị thúc đẩy công tác xếp hạng tín nhiệm trái phiếu như một bộ lọc cho các nhà đầu tư tham gia thị trường cũng là vấn đề được quan tâm.

Đại diện Bộ Tài chính cũng đã phản hồi nhiều kiến nghị tại cuộc họp tuần qua. Vấn đề gia hạn nợ trái phiếu trong Nghị định 65 cũng đã quy định có thể hoán đổi trái phiếu. 06 tháng là thời gian theo quy định để trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp. Tuy nhiên, thời gian này có thể được cân nhắc giảm xuống trong thời gian tới. Một số điểm khác trong Nghị định 65 cũng được định hướng sửa đổi theo hướng mở hơn.

Nỗ lực ổn định dòng vốn cho vay từ ngân hàng

Nhiều doanh nghiệp và ngân hàng đã bắt đầu cùng hợp tác khi mà hiện nay room tín dụng không còn nhiều.

Để giảm áp lực vay lãi ngân hàng, các doanh nghiệp phải cố gắng tự chuẩn bị ⅔ vốn tự có. Ước tính nhu cầu tiêu dùng các loại cá sẽ tăng khoảng 30% trong dịp cuối năm. Hơn 30ha nuôi cá trang trại dự kiến phải đầu tư nhiều tỷ đồng vào con giống và thức ăn. 

Ông Phạm Văn Nhiêu, Giám đốc Công ty TNHH Thủy sản Bảo Minh, chia sẻ: "Vừa là vốn nhà, vừa là vốn ngân hàng. Của nhà 2 phần, ngân hàng 1 phần thì mới phát triển được. Vay gần 10 tỷ, lãi suất đang là 0,7 - 0,8%".

Mặc dù áp lực tăng lãi suất là không thể tránh khỏi nhưng các ngân hàng vẫn đang cố giữ lãi suất cho vay tăng chậm hơn lãi huy động. Bởi, để được Ngân hàng Nhà nước cấp hạn mức tín dụng nhiều hơn trong năm sau thì đây chính là một trong những tiêu chí đánh giá quan trọng.

Ngân hàng Vietcombank vừa quyết định giảm tới 1%/năm đối với các khoản cho vay hiện hữu trong 2 tháng cuối năm nhờ các biện pháp cân đối vốn.

Bà Phùng Nguyễn Hải Yến, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank cũng chia sẻ: "Các kế hoạch kinh doanh đã vượt mức kế hoạch nên ngân hàng sẽ triển khai một loạt giải pháp để đảm bảo bình ổn lãi suất cho vay, như tiết kiệm chi phí, kiểm soát nợ để kiểm soát trích lập dự phòng".

Đến cuối tháng 10, tín dụng đã tăng trưởng 11,5%. Để đáp ứng nhu cầu vay tăng cao hơn trong dịp cuối năm, các ngân hàng cũng sẽ tái cơ cấu, cấu trúc lại vòng quay vốn, tập trung cho những ưu tiên.

Để giải quyết vấn đề dòng vốn thì các giải pháp cấp bách và giải pháp dài hạn cần được đồng thời đưa ra từ tất cả các thành viên thị trường.

Triển vọng về kinh tế Việt Nam hiện nay vẫn được đánh giá rất cao. Tăng trưởng GDP 2022 có thể đạt 8%, thu ngân sách có thể vượt 14,5%, CPI dưới 4% và bội chi ngân sách dưới 4%.

Nếu những ách tắc dòng vốn sớm được khơi thông, kinh tế Việt Nam hứa hẹn sẽ ghi nhận nhiều đột phá mới.

Hồng Nhung (t/h)