Du lịch trải nghiệm văn hóa lên ngôi

Nằm ở phía tây tỉnh Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ được mệnh danh là một trong những “địa chỉ vàng” cho du khách không chỉ được du lịch trải nghiệm hòa mình với thiên nhiên rừng núi mà còn đắm chìm trong bản sắc văn hóa độc đáo của 21 dân tộc nơi đây.

Thị xã Nghĩa Lộ nằm trọn trong cánh đồng lớn thứ 2 khu vực Tây Bắc, đó là cánh đồng Mường Lò với khí hậu ôn hòa, mang nét đặc trưng riêng của tiểu vùng khí hậu Tây Bắc có 4 mùa rõ rệt. Lượng bức xạ nhiệt luôn dương tạo ra các sinh khối lớn thuận tiện cho sự phát triển của nhiều loại cây trồng. Là khu vực nằm sâu trong nội địa, độ ẩm của Nghĩa Lộ không cao, điều này là một trong những yếu tố mang đến sự dễ chịu từ không khí đối với sức khỏe con người. Từ đây, du khách sẽ được hòa mình vào thiên nhiên khi xung quanh là đồi núi trùng điệp, những dòng suối trong lành, mát mẻ.

Đến Nghĩa Lộ không đơn thuần chỉ trải nghiệm thiên nhiên, đây còn là vùng đất mang đậm nét văn hóa vô cùng phong phú, đặc sắc, hấp dẫn của cái nôi nền văn hóa Thái - Việt Nam. Thị xã với dân số khoảng 72.500 người, 21 dân tộc cùng chung sống đan xen, hòa hợp, đoàn kết, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tới 77,28 %; 52% là đồng bào dân tộc Thái… đã tạo nên nét văn hóa dân tộc rất riêng, rất thú vị ở vùng đất, vùng trời này đang chờ du khách trải nghiệm và cảm nhận.

Điểm đặc biệt ấn tượng khiến nhiều du khách thích thú khi đến với Nghĩa Lộ là vẻ đẹp nguyên sơ với những nếp nhà sàn, lối sinh hoạt thường nhật, văn hóa ẩm thực, trang phục, các loại hình văn nghệ dân gian, những điệu dân ca, dân vũ độc đáo, nổi bật là những điệu xòe mê đắm lòng người của đồng bào dân tộc Thái.

Du lịch trải nghiệm sẽ đưa du khách tham dự những loại hình sinh hoạt văn hóa độc đáo như: Lễ hội “Xên bản xên mường”, Lễ Hội Rằm tháng giêng, hội Khai hạ, hội “Hạn khuống”, hội “Lồng tồng”, Tết Xíp Xí … với các nghi lễ mang tính văn hóa trong tín ngưỡng và tâm linh truyền thống nhưng không có những hủ tục lạc hậu, mê tín, dị đoan. Phần hội trong các lễ hội là các hoạt động biểu diễn văn hóa, văn nghệ, thể thao vui chơi với các trò chơi dân gian truyền thống mang bản sắc văn hóa dân tộc địa phương như: đua mảng, kéo co, đẩy gậy, ném còn, tó mắc lẹ, đi cầu khỉ, leo cột mỡ… Thị xã có 2 di sản văn hóa cấp quốc gia là Nghệ thuật xòe Thái và Hội Hạn Khuống; 01 di sản văn hóa cấp tỉnh là đền Cầm Hánh; 02 kỷ lục Guiness Việt Nam được xác lập: màn đại xòe lớn nhất Việt Nam và chiếc Khèn bè của Người Thái lớn nhất Việt Nam… Hằng năm, vào tháng 9 dương lịch, thị xã Nghĩa Lộ tổ chức “Tuần lễ Văn hóa du lịch Mường Lò” đã phục dựng, bảo tồn các lễ hội truyền thống và nhiều hoạt động trải nghiệm thú vị, thu hút đông đảo khách du lịch đến với Nghĩa Lộ (năm 2019 thu hút trên 77.000 lượt khách du lịch tới trải nghiệm).

Ngoài ra, du khách có thể ngâm mình thư giãn trong các nguồn suối khoáng có độ nóng hơn 40 độ C; thưởng thức các món ăn dân tộc đa dạng, phong phú và vô cùng hấp dẫn với những món ăn quen thuộc, nổi tiếng của người Thái đen ở Mường Lò như: xôi ngũ sắc, thịt trâu sấy, gà nướng, cá suối, rau rừng, pa pỉnh tộp, rêu suối, thịt lợn chua rang, gỏi thịt lợn, cơm lam, các món ăn gác bếp hun khói đậm đà, thơm ngon, rất riêng của các loại gia vị hạt sẻn, hạt dổi, lá thơm... nơi núi rừng Tây Bắc. Trong tiếng “Khắp mơi lảu”, tức hát mời rượu, trong men rượu ngọt dịu, chan chứa tình người nồng ấm, du khách sẽ cảm nhận được tinh túy của suối ngàn Tây Bắc và những ấn tượng khó phai mỗi khi nhớ về một vùng đất, một địa danh lịch sử và đầy huyền thoại.

Với phương châm “Lấy văn hóa dân tộc là nền tảng và kim chỉ nam cho việc tạo ra các sản phẩm du lịch, đồng thời gắn việc khai thác du lịch với bảo tồn văn hóa các dân tộc thiểu số để thu hút du khách”, Nghĩa Lộ - một vùng đất hồn hậu, dân dã đã là một điểm đến hấp dẫn trong hành trình khám phá của du khách. Những yếu tố này đã tạo cho thị xã Nghĩa Lộ trong những năm gần đây trở thành nơi có rất nhiều tiềm năng phát triển kinh tế du lịch,

Tăng tốc đầu tư hạ tầng, nâng cấp dịch vụ

Để khai thác tiềm năng du lịch tại địa phương, thị xã Nghĩa Lộ đang từng ngày “thay da đổi thịt” với diện mạo vô cùng tươi sáng. Những năm qua, thị xã Nghĩa Lộ đã huy động được nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng đô thị. Tổng vốn đầu tư trong 5 năm 2015 - 2020 ước đạt 3.336 tỷ đồng, gấp 1,6 lần so với 5 năm trước.

Với vai trò là trung tâm các huyện, thị xã phía Tây của tỉnh, thị xã Nghĩa Lộ đã tập trung đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông kết nối, mở rộng không gian đô thị, phát triển các khu đô thị mới, hạ tầng thương mại, thiết chế văn hóa, giáo dục, y tế, hạ tầng nông thôn, kiên cố hóa kênh mương nội đồng, hệ thống lưới điện, cấp nước sạch, viễn thông, công trình phúc lợi công cộng, chỉnh trang đô thị.

Đến nay, 10/10 xã của thị xã Nghĩa Lộ đã đạt chuẩn Nông thôn mới, tiếp tục tập trung xây dựng nông thôn mới nâng cao, phường văn minh đô thị, thị xã xây dựng đô thị loại II. 100% tuyến đường nội thị và đường trục xã được rải nhựa hoặc bê tông hóa. Nhiều công trình trọng điểm được hoàn thành, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thay đổi diện mạo thị xã như: Đường tránh Quốc lộ 32 gắn với tuyến đường vành đai suối Thia, tuyến đường Hoa Ban đi nhà máy may gắn với xây dựng sân vận động, dự án chỉnh trị suối Thia, suối Nung, suối Nậm Tộc.

Bên cạnh đó, Chính phủ thông qua quyết định bổ sung tuyến nối thị xã Nghĩa Lộ (Yên Bái) với cao tốc Nội Bài - Lào Cai vào quy hoạch phát triển giao thông vận tải đường bộ đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Khi tuyến đường hoàn thành, sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển, rút ngắn khoảng cách từ Nghĩa Lộ - Hà Nội, giúp Nghĩa Lộ thuận tiện đón nhiều lượt khách đến trải nghiệm du lịch và đầu tư vào địa phương hơn.

Đầu năm 2020, Quốc hội thông qua Nghị quyết sáp nhập 6 xã, 1 thị trấn từ huyện Văn Chấn vào thị xã Nghĩa Lộ. Bà Đỗ Thị Thanh Nga, Chủ tịch UBND thị xã cho biết: “Việc điều chỉnh, mở rộng địa giới hành chính thị xã Nghĩa Lộ là cơ sở để thị xã lập quy hoạch chung triển khai các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và kêu gọi đầu tư các dự án trên địa bàn”.

 Nghĩa Lộ đã và đang có những nhà đầu tư tiềm năng khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên du lịch tại đây như khu sinh thái nghỉ dưỡng Dragonfly Pú Lo, Le Charm Tú Lệ Resort, Apec Golden Valley Mường Lò.  Đặc biệt là khu nghỉ dưỡng cao cấp suối nước nóng Bản Bon của Công ty Cổ phần Phát triển du lịch xanh Thịnh Đạt, nằm trong thị xã Nghĩa Lộ, khai thác, phát triển trên nguồn suối khoáng nóng tự nhiên 45 độ C ở một số điểm dọc theo suối Nam Gai được khám phá từ năm 1940. Dự án thiết kế một bồn chứa với kiến trúc đặc biệt để cung cấp trải nghiệm độc đáo cho du khách; tôn trọng thiên nhiên xung quanh và tận dụng tối đa các phẩm chất cảnh quan của khu vực như các dòng suối, ruộng lúa, rừng tre, bản làng.; kết hợp thực hiện đồng bộ với người dân địa phương dựa trên quan điểm phát triển “cộng sinh”.

Những yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” hiện nay đang là bước tạo đà vô cùng thuận lợi đưa thị xã Nghĩa Lộ trở thành vùng đất mới đầy tiềm năng và hứa hẹn cho những nhà đầu tư nhanh nhạy, thức thời, đón đầu cơ hội sinh lời.

Mai Yên