Đổi mới hoạt động đo lường hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập

Đề án “Tăng cường, đổi mới hoạt động đo lường hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 996/QĐ-TTg ngày 10/8/2018 (Đề án 996).

Theo Đề án 996, đến năm 2025, sẽ phát triển hạ tầng đo lường quốc gia đáp ứng công nhận đủ 41 chuẩn đo lường quốc gia theo quy hoạch; công nhận ít nhất 200 phép đo hiệu chuẩn được quốc tế thừa nhận; thống nhất chung định hướng phát triển hạ tầng kỹ thuật đo lường từ cấp quốc gia đến cấp bộ ngành, địa phương; Phát triển được ít nhất 100 chất chuẩn, chuẩn đo lường, phương tiện đo các loại; bồi dưỡng, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ về đo lường ít nhất 10.000 cán bộ tham gia hoạt động đo lường; triển khai Chương trình đảm bảo đo lường ít nhất 50.000 doanh nghiệp; triển khai áp dụng bộ tiêu chí quốc gia đánh giá các lĩnh vực đo lường ít nhất 1000 phòng thí nghiệm được công nhận trong cả nước cho các lĩnh vực đo lường.

Đến năm 2030 sẽ phát triển hạ tầng đo lường quốc gia đáp ứng công nhận ít nhất 300 phép đo hiệu chuẩn được quốc tế thừa nhận; phát triển ít nhất 250 chất chuẩn, chuẩn đo lường, phương tiện đo các loại; bồi dưỡng, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ về đo lường ít nhất 20.000 cán bộ tham gia hoạt động đo lường; triển khai Chương trình đảm bảo đo lường ít nhất 100.000 doanh nghiệp; áp dụng bộ tiêu chí quốc gia đánh giá các lĩnh vực đo lường ít nhất 2000 phòng thí nghiệm được công nhận trong cả nước cho các lĩnh vực đo lường...

Thực hiện chức năng quản lý nhà nước của ngành KH&CN, thời gian qua, Bộ KH&CN đã hoàn thiện Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đo lường, gồm Luật Đo lường, 2 Nghị định, 8 Thông tư và ban hành Hệ thống 298 văn bản kỹ thuật đo lường Việt Nam tương thích với các tổ chức đo lường quốc tế như Tổ chức đo lường pháp định quốc tế (OIML), Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO) và Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế (IEC)… Việt Nam hiện đã là thành viên của 04 tổ chức quốc tế và khu vực về đo lường, đã tham gia một số Ban kỹ thuật/tiểu ban kỹ thuật của các tổ chức đo lường quốc tế và được quốc tế thừa nhận khả năng đo và hiệu chuẩn đối với nhiều phép đo.

Mới đây, phát biểu tại Hội nghị hướng dẫn triển khai thực hiện Đề án 996 về tăng cường đổi mới hoạt động đo lường hỗ trợ nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định cho biết, phát triển hạ tầng đo lường quốc gia trong bối cảnh mới phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế là nhiệm vụ trọng tâm của hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng trong suốt thời gian qua. Trong bối cảnh mới hiện nay, hoạt động đo lường Việt Nam cần phải có những giải pháp thiết thực nhằm phát triển lên một tầm cao mới, khẳng định vị trí là công cụ đắc lực hỗ trợ hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định nhấn mạnh,vhoạt động đo lường Việt Nam cần phải có những giải pháp thiết thực để phát triển lên một tầm cao mới

Ông Cao Xuân Quân, Viện trưởng Viện Đo lường Việt Nam nhấn mạnh, với mục tiêu chung phát triển hạ tầng đo lường quốc gia theo hướng đồng bộ, hiện đại, đáp ứng hội nhập quốc tế và nhu cầu đảm bảo đo lường chính xác cho hoạt động doanh nghiệp, phù hợp điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam, phù hợp với quy hoạch phát triển bộ ngành và địa phương..., Đề án 996 có những mục tiêu cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp; tăng cường phát triển hạ tầng đo lường quốc gia; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về đo lường; triển khai công tác hỗ trợ doanh nghiệp đảm bảo chất lượng sản phẩm hàng hóa....

Trong đó, đáng chú ý là Bộ KH&CN đã ban hành Quyết định số 82/QĐ-BKHCN về việc phê duyệt kế hoạch thực hiện triển khai Đề án 996; Quyết định số 3807/QĐ-BKHCN Phê duyệt “Danh mục ngành, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh trọng tâm cần tăng cường, đổi mới hoạt động đo lường đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Quyết định số 2783/QĐ-BKHCN ban hành TCVN13187: 2020 Phòng thí nghiệm đo lường - Tiêu chí đánh giá năng lực đo lường… Đây là cơ sở pháp lý và kỹ thuật để thực hiện kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp tham gia thị trường quốc tế.

Bên cạnh hệ thống các cơ quan nhà nước về đo lường có thẩm quyền đã được kiện toàn từ Trung ương đến địa phương, hạ tầng đo lường quốc gia bao gồm các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động đo lường và hạ tầng kỹ thuật đo lường quốc gia từ cấp quốc gia, đến địa phương và doanh nghiệp, hệ thống các tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường trên địa bàn cả nước đã được xác lập và phát triển với hơn 350 tổ chức được cấp giấy chứng nhận, trên 3000 kiểm định viên đã và đang kiểm định khoảng 32 triệu phương tiện đo thuộc Danh mục phương tiện đo nhóm 2 bắt buộc phải kiểm định, hiệu chuẩn trên phạm vi cả nước.

Ông Đào Trọng Cường, Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN đánh giá cao vai trò phối hợp của Viện Đo lường Việt Nam, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng để tổ chức triển khai Đề án 996 hiệu quả trong thời gian tới và nhấn mạnh việc tiếp tục phối hợp chặt chẽ giữa hai cơ quan vào các nội dung: Xây dựng, phát triển hạ tầng kỹ thuật đo lường các ngành, lĩnh vực ưu tiên theo Chiến lược, quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực đã được phê duyệt thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ Công Thương như năng lượng, điện lực, hóa chất, dầu khí; Bồi dưỡng, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ về đo lường cho các cán bộ tham gia hoạt động đo lường; Tăng cường công tác nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng về khoa học và công nghệ đo lường; Nghiên cứu, sản xuất, thương mại hóa chất chuẩn, chuẩn đo lường, phương tiện đo; Tổ chức triển khai áp dụng bộ tiêu chí quốc gia đánh giá các lĩnh vực đo; Tổ chức tư vấn, đào tạo hỗ trợ doanh nghiệp triển khai, áp dụng Chương trình đảm bảo đo lường.

Có thể thấy, việc tiếp tục phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Công Thương và Bộ KH&CN, Vụ Khoa học và Công nghệ và các đơn vị trong Bộ Công Thương, các Tổng cục, Cục, Vụ, Tập đoàn, Tổng Công ty, các Viện nghiên cứu đóng vai trò quan trọng để việc triển khai thực hiện Đề án 996 được hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt Nam. Đồng thời, việc bố trí nguồn lực triển khai thực hiện cũng cần được chú trọng để đảm bảo đạt được các mục tiêu Đề án 996 đã đề ra.

Hoan Nguyễn