Nghệ nhân đàn đáy Nguyễn Phú Đẹ đã qua đời lúc 12h50 ngày 22/3, hưởng thọ 97 tuổi. Ông sinh năm 1923 tại huyện Tứ Kỳ, Hải Dương và được mệnh danh là “đệ nhất danh cầm” bởi phong cách chơi đàn độc đáo và vô cùng sáng tạo. Đồng thời, cụ là một trong số ít những người biết và gìn giữ được lối chơi đàn cổ trong ca trù.
“Đệ nhất danh cầm” của ca trù Việt Nam – cụ Nguyễn Phú Đẹ
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống đàn hát (5 đời đều là ca nương, kép đàn nổi tiếng trong vùng), từ năm 10 tuổi, nghệ nhân Nguyễn Phú Đẹ đã được cha cùng ông nội truyền dạy đàn và sớm trở thành một kép đàn giỏi của giáo phường, theo gánh hát đi biểu diễn ở nhiều nơi.
Tuy nhiên, do những biến cố lịch sử, nghệ thuật ca trù trải qua nhiều thăng trầm, có thời kỳ bị mai một. Đến năm 2005, khi ca trù được phục hưng, khẳng định giá trị, nghệ nhân Nguyễn Phú Đẹ trở lại biểu diễn, tham gia tích cực vào việc phục hưng ca trù, truyền dạy thế hệ kế cận.
Đặc biệt, nghệ nhân Nguyễn Phú Đẹ đã cùng nhiều nhà nghiên cứu văn hóa phục dựng nhiều hình thức trình diễn của ca trù như hát cửa đình.
Năm 2005, nghệ nhân Nguyễn Phú Đẹ đã giành được huy chương vàng tại Liên hoan Ca trù toàn quốc. Với những đóng góp to lớn cho việc phục hưng và phát triển ca trù, năm 2006, ông Nguyễn Phú Đẹ được Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam trao tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian.
Trước đó, theo Quyết định số 356/QĐ-CTN (ngày 8/3/2019) của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Nguyễn Phú Trọng, nghệ nhân Nguyễn Phú Đẹ cùng 61 nghệ nhân khác được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân. Đây là đợt phong tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân đầu tiên cho các cá nhân có nhiều cống hiến xuất sắc trong việc gìn giữ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc.
Phương Nguyên
