Giống lúa VST-89 là giống giả

Có 2 lý do để chứng minh giống lúa VST-899 là giống giả: Thứ nhất, giống lúa VST-899 chưa được cấp quyết định công bố lưu hành; chưa được bất cứ một tổ chức, cá nhân nào đăng ký thực hiện cấp quyết định lưu hành.

Thứ hai, quyết định 766 ngày 7/3/2022 là giả bởi từ ngày 1/1/2020 Luật Trồng trọt đã có hiệu lực nên “quyết định về việc công nhận giống cây trồng” do Cục trưởng Cục Trồng trọt ký. Trong khi đó văn bản quảng cáo trên môi trường mạng là “quyết định về việc công nhận chính thức giống cây trồng mới” ghi căn cứ pháp lý là Pháp lệnh Giống cây trồng 2004 và quyết định 95/2007 là sai về cơ sở pháp lý (pháp lệnh giống cây trồng và các văn bản hướng dẫn hết hiệu lực từ ngày 1/1/2020).

Trước tình trạng trên, Cục trưởng Cục Trồng trọt đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc, và các địa phương cần tập trung tuyên truyền để nâng cao nhận thức người dân về vấn đề giống giả.

Trước đó, bà con nông dân ở nhiều tỉnh, thành có phản ánh về giống lúa VST-899 chỉ có lá, trổ bông nhưng không có hạt, khiến họ phải nhổ bỏ toàn bộ, thất thu về kinh tế.

Đơn cử như tại huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ, qua thống kê, vụ chiêm xuân 2024 có hơn 300 hộ gieo cấy lúa VST-899 với diện tích hơn 20ha, tập trung nhiều nhất tại các xã Tân Sơn (8,3ha), Lai Đồng (3,28ha), Thu Ngạc (2,8ha), Kiệt Sơn (2,0ha)…

Toàn bộ diện tích lúa cấy giống này không có bông hoặc bông bị lép, dẫn đến người nông dân mất trắng mùa, thiệt hại kinh tế.

Bà Hà Thị Bường xã Thạch Kiệt, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ than thở: Đầu vụ, con trai bà đi mua mấy cân giống lúa VST 899 để ngâm cấy cho 4 sào ruộng của nhà và đưa cho bà 3 gói (loại 1kg/ gói).

Tuy nhiên, bà ngâm mãi mà đến tận 5 ngày mới thấy lên nhưng cũng không đều, dù vậy bà vẫn đem cấy xuống đồng. Càng phát triển giống lúa VST-899 càng có những biểu hiện lạ thường, cây cao như cỏ voi, lá mềm như lá liễu, sau mỗi cơn gió lại nằm rạp xuống.

“Chúng cứ xanh tốt như thế mà chẳng chịu trổ bông. Đến khi những giống khác ở các thửa ruộng kế bên chín cong đầu rồi thì lúa VST-899 mới lác đác có vài bông ngắn và hầu như không có hạt”, bà Kiệt tâm sự.

Theo UBND huyện Tân Sơn, việc hơn 20ha giống lúa VST-899 được gieo cấy vụ xuân 2024 là do người dân xem thông tin quảng cáo về giống lúa VST-899 qua mạng xã hội Facebook, rồi đặt mua về gieo trồng.

Tóm gọn 7 đối tượng “sản xuất” giống lúa giả

Mới đây, Công an tỉnh Thái Bình đã ra Quyết định khởi tố 3 nhóm đối tượng có hành vi bán thóc giống VST-899 “giả” trên mạng xã hội, gây thiệt hại nặng nề cho bà con nông dân ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước.

Theo Công an tỉnh Thái Bình, thời gian qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng có rất nhiều người dân trên cả nước, trong đó có tỉnh Thái Bình phản ánh việc đã mua phải giống lúa kém chất lượng mang nhãn mác VST-899 được rao bán trên các trang Facebook.

Trước tình hình trên, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự khẩn trương tiến hành xác minh, điều tra làm rõ.

Bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan công an đã nhanh chóng thu thập thông tin tài liệu và xác định được 3 nhóm với 7 đối tượng cùng trú tại huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc có hành vi dùng thủ đoạn gian dối bằng cách lấy thóc thu hoạch của gia đình và mua thêm các loại thóc giá rẻ sau đó tự đóng túi nilong loại 1kg, đặt in nhãn mác giống lúa VST-899 dán lên bao bì của túi thóc.

Các đối tượng lấy các hình ảnh, video trên mạng sau đó chạy quảng cáo trên các trang Facebook để tiếp cận nhiều người. Tuy nhiên, trên thực tế tại Việt Nam không có giống lúa VST-899, thông tin mà các đối tượng đưa ra đều không có thật.

Qua điều tra, từ khoảng tháng Năm năm 2023 đến nay, các nhóm đối tượng trên đã giao được trên 23.000 đơn hàng đến người dân trên khắp cả nước, tương đương với số tiền chiếm đoạt khoảng 7,8 tỷ đồng.

Căn cứ tài liệu, chứng cứ thu thập, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra Quyết định khởi tố 3 vụ án hình sự “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra trên không gian mạng và khởi tố 7 bị can gồm: Nguyễn Văn Thịnh, Trần Thị Hương, cùng sinh năm 1987; Nguyễn Thị Thu, Nguyễn Tiến Lâm, cùng sinh năm 1988; Nguyễn Văn Đại (SN 1981), Nguyễn Văn Dương (SN 1986), Hà Thị Châm (SN 2000). Các đối tượng này cùng trú tại huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc.

Khám xét khẩn cấp nơi ở của các đối tượng, lực lượng chức năng thu giữ nhiều công cụ, phương tiện phạm tội gồm: thóc các loại, túi nilong, nhãn mác VST-899, các loại máy móc, thiết bị…

Mai Chiến (t/h)