Khép lại năm 2022 – năm “bản lề” của Đại hội XIII của Đảng, có thể khẳng định rằng, với sự đoàn kết và nỗ lực vượt bậc của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân tiếp tục đổi mới, chủ động vượt qua những thách thức to lớn, có mặt gay gắt, hiểm nghèo, trong cuộc tái thiết đất nước, sau Đại dịch Covid-19, chúng ta tiếp tục gặt hái những thành tựu quan trọng, có tính chất toàn diện và với tốc độ tăng trưởng rất đáng nâng niu.        

Thế và lực của Việt Nam không ngừng được tăng cường, vị thế và uy tín của Đất nước trong khu vực và trên trường quốc tế không ngừng được khẳng định và tôn vinh.   

Các chỉ tiêu chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội đều đạt và vượt mức kế hoạch: Tốc độ tăng trưởng đạt mức cao trong một thập kỷ qua (hơn 8,0%); cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, những cân đối lớn, quan trọng được bảo đảm và giữ thế ổn định trên bình diện vĩ mô... Sự nghiệp phát triển khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, văn hoá và xã hội đều tiến những bước quan trọng.

Theo quy mô, tốc độ và chiều sâu của công cuộc đổi mới, chúng ta chủ động và tích cực đổi mới, sắp xếp và kiện toàn bộ máy lãnh đạo, quản lý; tiếp tục đổi mới công tác hành chính và tư pháp; tăng cường mạnh mẽ hơn trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và thực hành tiết kiệm; không ngừng giữ vững thế trận an ninh quốc phòng; chủ động đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế ngày càng toàn diện, sâu sắc và hiệu quả.   

Đó là thành quả của Đổi mới, của tinh thần Đại đoàn kết toàn Dân tộc, của sự ủng hộ và hợp tác quốc tế… Tất cả dồn tụ, kết tinh thành sức mạnh, uy tín, địa vị của Đất nước!

Hiện nay, thời kỳ cạnh tranh và phát triển mới của thế giới, với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong không gian phẳng và tốc độ toàn cầu hóa, đã và đang mở ra những cơ hội phát triển mới mẻ chưa từng có, với quy mô, tốc độ đột phá nhưng cũng đặt ra những thách thức tụt hậu nan giải đối với tất cả các quốc gia, dân tộc, trên quy mô toàn cầu trong một thế giới đầy biến động, cũng đồng thời mở ra một kỷ nguyên hội nhập, đua tranh mới, gay gắt của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.

Chúng ta phải tiếp tục đổi mới không chỉ tầm nhìn, quyết sách mà còn chỉnh đốn, sửa sang về nền móng căn bản, kế sách lâu dài, cơ chế chiến lược phát triển phù hợp với Đất nước và thời đại: Đổi mới tầm nhìn chiến lược, trỗi dậy toàn diện, đồng bộ sức mạnh Đại đoàn kết dân tộc, tranh thủ sức mạnh thời đại xây dựng nền tảng cho một xã hội phồn vinh và bền vững, với khát vọng Việt Nam trở thành một quốc gia hùng cường và nhân văn, giữ vị thế xứng đáng trong cộng đồng quốc tế.

Việt Nam càng phải độc lập, thống nhất, dân chủ, tự do và hùng cường.

Đó là con đường phát triển duy nhất đúng, nếu muốn bảo đảm thành công của công cuộc đổi mới toàn diện và đồng bộ phù hợp với xu thế phát triển của thế giới. Càng không thể chờ đợi, cầu toàn theo kiểu “dàn hàng ngang” hoặc thái độ do dự, ngập ngừng và càng không thể chấp nhận hành động nửa vời, chắp vá. Lúc này, đất nước chỉ có hoặc tụt hậu hoặc phát triển; trong thế giới hiện nay, không thể đứng im, cũng bởi hơn hết bao giờ, đứng im, dù ở bất cứ phương diện nào, cũng chính là tụt hậu, trong thế giới biến động khôn lường ngày nay.          

Nếu không định vị chiến lược công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì Đất nước nhất định sẽ càng khó tìm được chỗ đứng xứng đáng trên trường quốc tế, và càng khó có cơ hội góp phần mình cùng nhân loại xây dựng thế giới. Phải kiến tạo các trung tâm phát triển kinh tế xã hội quốc gia, các chuỗi giá trị quốc gia một cách độc đáo “Make in Vietnam” phù hợp với giá trị chung toàn cầu. Đó là gương mặt, là vận mệnh và là danh dự của dân tộc!  

Thể chế! Thể chế! Và, thể chế phải là mệnh lệnh Đổi mới, sáng tạo; là khâu đột phá ngang tầm để giải phóng nội lực và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng theo phương hướng đó.

Khi thế giới càng toàn cầu hóa thì vấn đề dân tộc đối với mỗi quốc gia càng nổi lên như một mệnh đề quan trọng và thiết yếu. Do đó, xử lý vấn đề dân tộc vì sự phát triển toàn cầu và chủ động tiên lượng nắm lấy tổng thể sự vận động toàn cầu để giải quyết cụ thể, thiết thực những công việc của Dân tộc phải và đang trở thành mệnh lệnh hành động song trùng một cách tự nhiên và tất yếu. Không có chiến lược phát triển nào khác hơn là, trên đường văn hóa, chủ nghĩa dân tộc Việt Nam, dưới ngọn cờ của Đảng, phải trở thành động lực căn bản và to lớn trong tiến trình phát triển đất nước hiện nay và tương lai.

Đó là đích đến của kinh tế hay chính trị, của ngoại giao hay quốc phòng, của kinh tế với môi trường… thấm đẫm chủ nghĩa nhân văn Việt Nam. Chúng ta đi con đường của mình một cách độc lập và sáng tạo bằng những phương pháp và những biện pháp riêng của mình trên đường lớn nhân loại. Coi nhẹ văn hóa trong phát triển chúng ta sẽ trả giá bằng nhiều thế hệ. Buông lơi, hạ thấp văn hóa, chúng ta sẽ “đánh mất mình”, là cầm chắc sự thất bại từ nền móng và từ bản sắc và ưu thế. Rốt cục, sẽ không có bất cứ những gì bền vững cả!

Vì thế, trong tầm nhìn tới năm 2045, trước mắt năm 2030, với công cuộc đổi mới sáng tạo, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Việt Nam phải trở thành một nước công nghiệp, hiện đại phát triển, vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, với bản lĩnh Việt Nam; nơi hội tụ của niềm tin, tri thức và tấm lòng rất mực thủy chung, nhân ái, chan hòa với bạn bè quốc tế; thành viên của thế giới nhân văn, hòa bình và tiến bộ trong chỉnh thể hoàn cầu. 

Đó là sự lựa chọn mang tầm chiến lược, là lòng tin chính trị mang tầm quốc tế của Đất nước trong thế giới hiện nay.

Công cuộc đổi mới trong tầm nhìn năm 2045 đang thách thức, nếu không dũng cảm đổi mới sáng tạo, không phát huy tinh thần Đại đoàn kết, không nâng niu, phát triển Con người, vì Hạnh phúc của Nhân dân, nhất định không có sự đột phá giải phóng mọi tiềm năng và thực lực phát triển nào như mong muốn, càng rất khó có sự bứt tốc thành công nào như khát vọng. Theo đó, mọi sự cải cách, canh tân hay bất cứ một sự khát vọng phát triển nhảy vọt, bứt phá nào, dù tốt đẹp và chính đáng đến mấy, rốt cuộc cũng chỉ là ảo tưởng mà thôi, nếu không Đại đoàn kết, không trọng dụng Nhân tài. Đó phẩm giá của Dân tộc ta!

Với tư cách là người lãnh đạo, cầm quyền, Đảng phải là tấm gương mẫu mực về tinh thần đoàn kết từ trong nội bộ, xứng đáng là hạt nhân Đại đoàn kết trong hệ thống chính trị, cố kết toàn Dân tộc và đoàn kết quốc tế. Không phòng, chống thành công tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhất định Việt Nam bị bạc nhược, sinh khí Dân tộc bị tổn hao và dứt khoát Đất nước không có bất cứ sự phát triển như mong muốn.   

Vững chãi bước vào năm 2023, với thế chủ động, trên nền móng những thành tựu quan trọng của năm 2022, với gia tốc phát triển mới của Đất nước sau hơn 36 năm đổi mới, Đất nước chủ động nắm bắt những cơ hội, hóa giải những thách thức, đoàn kết thống nhất, chuyển thời cơ và tiềm năng thành hiện thực to lớn hơn, với chất lượng cao hơn và phát triển mạnh mẽ, nhân văn và bền vững hơn.

TS. Nhị Lê, nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản/VOV.vn