Kết quả kiểm toán Dự án Xây dựng đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (VEC) do Kiểm toán Nhà nước vừa công bố đã chỉ ra hàng loạt các sai phạm khiến tuyến đường này “đội” vốn đầu tư lên gấp 2,5 lần. Liên quan đến dự án này, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Đinh La Thăng đã phải thừa nhận, chất lượng của dự án không tốc, đường rất mấp mô. Tất cả những gói thầu kém phải cho kiểm định lại, không đạt yêu cầu nhà thầu.

Kiểm toàn “lệch pha” VEC

Theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước, đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình sai từ công tác khảo sát đến lập dự án. Cụ thể, đề cương dự án không có nội dung thủy văn, mà sử dụng các số liệu điều tra, tính toán thủy văn của một số dự án tương tự với khu vực của dự án đi qua. Công tác khảo sát địa chất công trình cũng không khoan bổ sung khi gặp nền đất yêu theo quy định. Đặc biệt, công tác lập thiết kế cơ sở chưa đề xuất được phương án hướng đi tối ưu theo quy định dẫn đến phải thay đổi hướng tuyến tới hai lần. Hơn nữa, tuyến đường này cũng đã áp dụng định mức hạng mục không đúng quy định. Chính việc áp dụng định mức không phù hợp với thực tế thi công đã ảnh hưởng rất lớn đến giá dự toán và giá gói thầu. Đây được coi là nguyên nhân dẫn đến phải điều chỉnh dự án và tổng mức đầu tư 2 lần với giá trị tăng từ 3.734 tỷ đồng lên 8.974 tỷ đồng (gấp 2,5 lần).

Giải trình một số điểm tồn tại trong kết luận này, ông Mai Tuấn Anh, Tổng Giám đốc VEC cho rằng, ban đầu việc xây dựng cao tốc theo hướng tây QL1A. Tuy nhiên sau đó, xét thấy phương án phía đông có nhiều ưu điểm hơn và bởi vướng vào Khu công nghiệp Đồng Văn nên đã có sự điều chỉnh về hướng này. Đây chính là nguyên nhân quan trọng làm tăng tổng mức đầu tư đến 2,5 lần. Về vấn đề đơn giá lập dự toán việc áp dụng định mức thi công giếng cát không đúng quy định ảnh hưởng đến chi phí đầu tư, theo ông Tuấn Anh, giếng cát là đấu thầu chứ không chỉ định thầu thi công nên không thể nói việc lập dự toán gây thất thoát. “Thực tế xây dựng ở nước ta hiện nay, thiết bị công nghệ và trình tự thi công cọc cát, giếng cát là như nhau và không có tính chất đặc thù riêng cho bất cứ dự án nào trong công trình giao thông cũng như các lĩnh vực xây dựng cơ bản khác”, ông Tuấn Anh khẳng định. Ngoài ra, theo ông này, một số chỉ tiêu của một số gói thầu chưa đạt về thành phần hạt, chiều dày, độ bằng phẳng là do dự án đi qua vùng đất yếu nên các hiện tượng lún là khó tránh khỏi. Tuy nhiên, có thể khẳng định là chất lượng cơ bản bảo đảm. Bộ GTVT cũng đã có ý kiến chỉ đạo VEC mời Tư vấn độc lập kiểm định chất lượng công trình xác định chi tiết các khiếm khuyết và xử lý trách nhiệm đúng quy định của pháp luật.

Phản hồi về việc điều chỉnh tổng mức đầu tư, Tổng Giám đốc VEC cho rằng, vốn bị “đội” lên chủ yếu là do các nguyên nhân cộng thêm lãi suất huy động vốn (có lúc lên đến 16%/năm) và thay đổi bất khả kháng về giá vật liệu, nhân công, bổ sung khối lượng hạng mục, thể chế chính sách… Các hạng mục khác tăng là do cơ chế quản lý đầu tư xây dựng của Nhà nước có sự thay đổi, thời điểm lập và thực hiện dự án kéo dài. Trong đó, nguyên nhân gây tăng tổng mức lớn nhất do giải phóng mặt bằng chậm; tăng khối lượng công trình cầu vượt, cống chui theo yêu cầu của địa phương; địa chất, biến động giá bất thường vào thời điểm năm 2007-2008, dẫn đến tổng mức đầu tư của dự án đã được duyệt không còn phù hợp với thực tế.

Kiểm định lại toàn dự án

Đánh giá cao nỗ lực hoàn thành tuyến đường, Bộ trưởng Đinh La Thăng cũng chỉ rõ, chất lượng của dự án không tốt, đường rất mấp mô nếu như so sánh giữa các đường Nội Bài – Lào Cai; Hà Nội – Thái Nguyên đã thấy rất khác nhau. Tất cả những gói thầu kém phải cho kiểm định lại, không đạt, yêu cầu nhà thầu phải sửa chữa. Những sai sót trong đơn giá phải kiểm điểm, xử lý. “Chúng ta không được phép để dân cứ phải đóng phí nhưng lại phải đi đường chất lượng kém. Khi còn bất cập thì phải xử lý trách nhiệm nghiêm minh”, Bộ trưởng Đinh La Thăng bày tỏ quan điểm.

Để thực hiện nghiêm kết luận của Kiểm toán Nhà nước cũng như làm rõ công khai minh bạch vấn đề liên quan, Bộ trưởng GTVT giao Thanh tra Bộ rà soát lại toàn bộ kết luận của Kiểm toán Nhà nước và tổ chức chỉ đạo triển khai kết luận, trước mắt, thuê một đơn vị kiểm định độc lập của Bộ Xây dựng để kiểm định toàn bộ dự án. Tất cả những trường hợp không đạt yêu cầu nhà thầu phải khắc phục, nếu không khắc phục được thì thanh toán theo giá thực tế khối lượng và phải bồi thường. “Thanh ta Bộ cùng với VEC làm rõ trách nhiệm của các công ty, đơn vị, cá nhân có liên quan, đặc biệt khi nghiệm thu khối lượng hoàn thành và thanh toán; đồng thời làm giải trình rõ những nội dung mà Kiểm toán Nhà nước yêu cầu. Tất cả những việc này đều phải hoàn thành và báo cáo Bộ trong tháng 4-2014”, người đứng đầu ngành giao thông yêu cầu.

Nhiều đoạn trên tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình rất mấp mô

Theo Thời Nay