Như Báo TH&CL đã phản ánh, thời gian gần đây, Chính phủ cùng nhiều bộ ngành đã đồng loạt vào cuộc chỉ đạo, xử lý bị triệt phá nhiều vụ án khai thác cát trái phép có quy mô. Tuy  nhiên, vấn nạn trộm cát vẫn tồn tại hiển nhiên và ngày càng ngông cuồng hoành hành trên các sông và biển giáp ranh Sài Gòn gây hoang mang dư luận.

Tình trạng khai thác cát trái phép trên khu vực cửa biển TP. HCM đang diễn ra rầm rộ

Điều khiến dư luận khó hiểu là các xà lan cồng kềnh, thời gian hoạt động khai thác đến gần 1/2 ngày, ngang nhiên cày xới cả một vùng biển như chốn không người lại có thể “lọt lưới” nhiều đơn vị quản lý như cơ quan công an, môi trường...?  Dư luận đã đặt câu hỏi liệu có dấu hiệu bảo kê, tiếp tay cho vi phạm, có đường dây lớn gây bức xúc?

Biển Cồn Ngựa “miếng mồi ngon” cho “cát tặc”

Để lần theo chân các sà lan “cát tặc”, chúng tôi đã có nhiều ngày theo dõi các đối tượng khai thác cát để nắm được “cung đường” cũng như cách thức hoạt động của chúng. Một kế hoạch cụ thể, chi tiết cho chuyến đi nguy hiểm này đã được lập ra. Khoảng 19h ngày 19/8, chúng tôi xuất phát từ cảng quốc tế Long an đề theo ghe đánh cá của ngư dân, chúng tôi hướng ra cửa biển Cồn Ngựa (khu vực giáp gianh giữa 3 TP. HCM, Vũng Tàu, Tiền Giang). Gần 3 giờ lênh đênh trên biển, chúng tôi đã tiếp cận hiện trường khai thác cát lậu cách bờ biển Vũng Tàu khoảng 20 hải lý.

Khu vực Biển Cồn Ngựa giáp gianh giữa 3 TP. HCM, Vũng Tàu, Tiền Giang “miếng mồi ngon” cho “cát tặc”

Chúng tôi nhờ ông N, (một ngư dân “rộng lượng” cho chúng tôi đi cùng, vì trước đó chúng tôi đã xin “quá giang” rất nhiều tàu nhưng đều bị từ chối) có thể tiến lại gần hơn để chúng tôi có thể tiếp cận được những chiếc “vòi bạch tuộc” vẫn liên tục hụp lặn dưới nước để hút cát lên - nhưng ông N đã từ chối. Vì theo ông - dù trên biển nhưng vẫn có “luật chơi” của nó - ai khai thác gì thì ở khu vực đó, không được “lấn sân” của nhau.

Không còn cách nào khác, chúng tôi zom hết khả năng có thể của những chiếc máy quay, và ghi nhận lại nhiều chiếc sà lan không có biển kiểm soát hoặc bị che khuất, trên tàu đầy đủ thiết bị với những vòi ống, máy móc đua nhau “dàn trận”. Khu vực cửa biển Cồn Ngựa lúc này chẳng khác gì một đại công trường mà không bị cơ quan chức năng nào xử lý(?!).

Khu vực cửa biển Cồn Ngựa lúc này chẳng khác gì một đại công trường

Ông N cho biế thêm, nạn khai thác cát lậu ở đây diễn ra đã từ rất lâu: “Mỗi ngày đêm trên khu vực biển dài gần 5 km này thường xuyên có hàng chục sà lan tải trọng 800-1.200 tấn hút cát. Họ thản nhiên hút cát bất kể sớm tối mà chẳng sợ ai. Chúng tôi cũng nhiều lần nhìn thấy lực lượng tuần tra nhưng sau đó các tàu này vẫn công khai hút cát…”.

Theo ghi nhận của chúng tôi, tại khu biển Cồn Ngựa, thời gian hoạt động khai thác của “cát tặc” là từ khoảng 21 - 22h cho đến tận 4 - 5h sáng hôm sau. Ngày nào cũng có hàng chục sà lan tải trọng 800-1.200 tấn, mỗi sà lan trang bị khoảng 20 máy móc, thiết bị hút đang cát thả vòi xuống biển, nổ máy “phình phịch” để bơm cát từ lòng biển lên tàu. Tầm khoảng 4-5 giờ nổ máy, cát được hút đầy, “cát tặc” rút vòi cho sà lan chạy về. Chiếc này vừa đi khỏi thì chiếc khác tiến vào tiếp tục hút cát. Hoạt động khai thác cát trái phép nơi đây diễn ra công khai, thậm chí tấp nập. Các đối tượng khai thác cát phần lớn ở các tỉnh phía Bắc như: Hải Phòng, Bắc Giang, Nam  Định...

Theo ngư dân ở đây, khu vực biển Cồn Ngựa có trữ lượng cát rất lớn và trở thành “miếng mồi ngon” của các đối tượng khai thác cát trái phép với mục đích thu lợi.

Long Hậu ... bến đỗ “cát lụi”

Chúng tôi tiếp tực theo các sà lan này để tìm hiểu cát lậu sẽ về đâu, những gì mà chúng tôi ghi nhận được trong “ngày trở về” này là hầu hết các sà lan “khủng” này sau khi hút “trộm” các biển xong lại lặc lè di chuyển về hướng sông Sà Rạp  vào một số tuyến sông nhỏ khác rồi đến các bãi tập kết là “đại công trình” các Dự án xây dựng tại xã Long Hậu, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An.

Các sà lan “khủng” này sau khi hút “trộm” các biển xong lại lặc lè di chuyển về các “đại công trình” các Dự án xây dựng tại xã Long Hậu

Trao đổi với chúng tôi, một số người dân tại đoạn sông này cho biết: “ngày nào cũng vậy, cứ từ 5 đến 8 giờ sáng là có từ 12 đến 15 chiếc chạy vào ầm ầm,  khoảng 11 đến 12 giờ lại chạy ra”.

Tại bãi tập kết là “đại công trình” các Dự án xây dựng tại Xã Long Hậu này, hàng ngày có từ 8 - 12 sà lan hoạt động liên tục … Tất cả các hoạt động san hút cát vi phạm pháp luật này được thực hiện suốt ngày, đêm nhưng không quá khó đề phát hiện, kiểm tra, xử lý. Tuy nhiên, chúng đã không được chính quyền và các lực lượng chức năng địa phương phát hiện!.

Nhiều người dân còn cho biết, nhiều năm qua, sông Soài Rạp luôn là điểm nóng phức tạp về tình trạng khai thác, tập kết cát trái phép… Sau mỗi đợt thanh kiểm tra thì mọi việc đâu lại vào đó và mỗi ngày tình trạng khai thác cát lậu lại càng tăng khiến cho người dân rất bức xúc. Tuy nhiên, do lo sợ bị trả thù, không muốn gặp phiền phức nên không ai dám báo cho cơ quan chức năng.

Điều khiến dư luận khó hiểu là, sà lan cồng kềnh, thời gian hoạt động khai thác đến gần 1/2 ngày lại có thể “lọt lưới” nhiều đơn vị quản lý như cơ quan công an, môi trường...?

Dư luận đã đặt câu hỏi liệu có dấu hiệu bảo kê, tiếp tay cho vi phạm, có đường dây lớn gây bức xúc? Không ít người dân còn cho rằng: “Có phải con kiến đâu mà các lực lượng chức năng không thấy?”.

Chúng tôi cũng đã liên lạc với Phòng Cảnh sát giao thông đường thủy Công an tỉnh Long An để làm rõ trách nhiệm được giao trong tuần tra, kiểm soát tuyến sông này, khi để nhiều sà lan vận chuyển nghi là cát “lụi” trái phép cả ban ngày và ban đêm trong thời gian dài không ngăn chặn kịp thời. Tuy nhiên, nhưng mọi cố gắng đều bất thành.

Vì sao đường đi của cát tặc (từ việc khai thác đến điểm tập kết) dễ dàng “lọt lưới” cơ quan chức năng như: Biên Phòng Vòm Láng tỉnh Tiền Giang, Phòng Cảnh sát giao thông đường thủy Công an tỉnh Long An, và Phòng Cảnh sát giao thông đường thủy Công an tỉnh Long An TP. HCM?

Báo TH&CL sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc trong số tới.

Cao Diên - Hải Dương