Anh Trần Huy (quận 3, TP HCM) bị đột quỵ nhồi máu não sau khi đi máy bay, được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM trong tình trạng tê yếu một bên thân, miệng hơi méo lệch, khó nói. Trung tâm cấp cứu đột quỵ của bệnh viện lập tức kích hoạt y lệnh khẩn "Code Stroke" đặc biệt. Sau hơn 20 phút, bằng kỹ thuật dùng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch (rTPA), các bác sĩ đã kịp thời can thiệp cứu sống anh Huy, hạn chế tối đa di chứng.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Minh Đức, Trưởng khoa Nội thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Tâm Anh TP HCM, cho biết, "giờ vàng" trong cấp cứu đột quỵ là 3 đến 4,5 giờ đầu kể từ khi người bệnh khởi phát. "Tiêu chuẩn kim cương" trong cấp cứu đột quỵ nhồi máu não cấp từ khi người bệnh nhập viện đến lúc được can thiệp bằng thuốc tiêu sợi huyết (gọi là cửa sổ kim) của Tổ chức WSO Angels Awards (Mỹ) là dưới 45 phút.

Với quy trình "Code Stroke", bệnh viện đã xử lý rút ngắn thời gian cấp cứu xuống dưới 30 phút. Tùy trường hợp, ví dụ với anh Huy, thời gian này giảm một nửa còn hơn 20 phút, hạn chế tối đa di chứng cho nhiều bệnh nhân. Cứ mỗi phút trôi qua, cơn đột quỵ sẽ khiến gần 2 triệu tế bào não bị chết, càng để lâu thì nguy cơ tàn phế hoặc tử vong càng cao.

"Code Stroke" là thông báo ưu tiên trên toàn bệnh viện dành riêng cho cấp cứu đột quỵ. Y lệnh khẩn này kết nối các liên chuyên khoa cấp cứu, thần kinh, chẩn đoán hình ảnh..., mở lối đi riêng cho bệnh nhân. Bệnh nhân được đánh giá ngay tại phòng cấp cứu với các máy móc di động và chụp CT hoặc MRI theo luồng ưu tiên. Bác sĩ đọc kết quả ngay trên màn hình, hội chẩn nhanh và xử lý can thiệp dùng thuốc tiêu sợi huyết ngay tại phòng chụp. Sau đó, bệnh nhân tiếp tục được theo dõi, đánh giá, điều trị, tập vật lý trị liệu, phục hồi chức năng.

Các thiết bị hiện đại như CT 768 lát cắt, MRI 3 Tesla... giúp bác sĩ đẩy nhanh thời gian xác định loại đột quỵ, vị trí, mức độ tổn thương, dự đoán thời gian xảy ra, từ đó lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp.

Đột quỵ não có hai thể là nhồi máu não và xuất huyết não. Theo , khoảng 85% trường hợp nhồi máu não là do tắc nghẽn mạch máu. 15% trường hợp xuất huyết não là do vỡ mạch máu não. Cả hai đều cần cấp cứu kịp thời. Với đột quỵ do nhồi máu não, thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch (rTPA) giúp làm tan cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu, có thể áp dụng trong 6 giờ sau cơn đột quỵ.

Nếu bệnh nhân bị tắc nghẽn ở mạch máu lớn, phương pháp can thiệp nội mạch lấy cục máu đông sẽ được áp dụng, khung thời gian có thể mở rộng trong 24 giờ, giảm tỷ lệ tử vong và tăng khả năng hồi phục. Với đột quỵ do xuất huyết não, phẫu thuật mở hộp sọ với thiết bị định vị dẫn đường hay phẫu thuật bằng robot mổ não hiện đại... sẽ giúp kẹp mạch máu đang bị vỡ, ngăn máu chảy ra ngoài não, lấy khối máu tụ...

Quy trình "Code stroke" được thiết lập với sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa, sự hỗ trợ của máy móc hiện đại đẩy nhanh tiến độ chẩn đoán và chế độ ưu tiên trong di chuyển người bệnh, mở đường riêng... Để xây dựng "Code Stroke", bệnh viện đã triển khai diễn tập nhiều lần, rút kinh nghiệm trong từng khâu tiếp nhận, phối hợp, hội chẩn đa chuyên khoa...

hướng đến rút ngắn thời gian cấp cứu đột quỵ hơn nữa, thậm chí còn 10, 15 phút với kỹ thuật dùng thuốc tiêu sợi huyết. Thời gian cấp cứu đột quỵ còn tùy thuộc vào mức độ bệnh và quyết định của thân nhân. Theo các bác sĩ, từ trước Tết đến nay, vốn là thời điểm tỷ lệ đột quỵ xảy ra nhiều, bệnh viện đã tiếp nhận, can thiệp, điều trị nội ngoại khoa cho hàng trăm ca bệnh.

* Tên nhân vật đã thay đổi.

PV