Động cơ của nghi phạm nổ súng vào cựu Tổng thống Donald Trump ở Pennsylvania hôm 13/7 hiện vẫn chưa rõ, nhưng vụ việc xảy ra vào thời điểm bất đồng chính trị và sự chia rẽ đang bao trùm nước Mỹ.

Các vụ tấn công nhắm vào các thành viên đảng Cộng hòa, Dân chủ, cả những người bảo thủ và những người theo chủ nghĩa tự do dường như đang xảy ra với tần suất ngày càng thường xuyên hơn.

Nhà chức trách Mỹ hiện vẫn chưa xác định được tại sao nghi phạm Thomas Matthew Crooks, 20 tuổi, lại nhắm bắn ông Trump tại buổi mít tinh vận động tranh cử ở thành phố Butler, bang Pennsylvania, chiều tối 13/7 (giờ địa phương) hay quan điểm chính trị của anh ta là gì.

Nhà sử học về Tổng thống, Tim Naftali cho biết, nước Mỹ đã từng chứng kiến những chu kỳ bạo lực chống lại các ứng cử viên tổng thống và nó thường xảy ra vào những thời điểm xã hội thay đổi, như các vụ việc năm 1968 nhằm vào ông Robert F. Kennedy và Marin Luther King Jr. Ông cho rằng, bạo lực chính trị “đã ăn vào tận xương tủy” của nước Mỹ.

“Tất nhiên, những kẻ tấn công chỉ là trường hợp cá biệt, nhưng những người đó là sản phẩm của chủ nghĩa cực đoan. Sự tức giận và hận thù đôi khi tràn ngập trong các cuộc bầu cử của chúng ta”, ông Naftali nói.

Tiểu sử của Crooks được tìm thấy là đã đăng ký bỏ phiếu với tư cách là thành viên đảng Cộng hòa và cuộc bầu cử năm nay sẽ là lần đầu tiên Crooks đủ tuổi đi bỏ phiếu. Nhưng theo hồ sơ công khai, người này từng quyên góp 15 USD cho dự án cử tri Tiến bộ đi bỏ phiếu, một tổ chức cử tri ủng hộ Đảng Dân chủ.

FBI nhận định, nghi phạm Crooks hành động một mình khi thực hiện âm mưu ám sát cựu Tổng thống Donald Trump ở Butler nhưng vẫn đang điều tra.

“Chúng tôi đang điều tra theo hướng một vụ ám sát nhưng cũng xem đây có thể là hành động khủng bố nội địa. Bộ phận chống khủng bố và bộ phận tội phạm của chúng tôi đang hợp tác để xác định động cơ”, ông Robert Wells, trợ lý giám đốc Ban Chống khủng bố của FBI, cho biết.

Trong những năm gần đây, FBI đã cảnh báo về mối đe dọa khủng bố do những kẻ bạo lực cực đoan trong nước gây ra trong những năm gần đây.

Tháng 12/2023, Giám đốc FBI Christopher Wray từng nói rằng, mối đe dọa từ những kẻ tấn công đơn độc đang là mối đe dọa hàng đầu bên trong nước Mỹ.

Không phải tất cả các cuộc tấn công nhằm vào các chính trị gia đều có động cơ chính trị.

John Hinckley có tinh thần không ổn định và muốn trở nên nổi tiếng để gây ấn tượng với một nữ diễn viên Hollywood khi hắn tìm cách ám sát Tổng thống Ronald Reagan vào năm 1981.

Nhưng chuỗi bạo lực gần đây rơi vào giai đoạn nước Mỹ bao trùm bởi sự giận dữ và chia rẽ.

Nhà thăm dò dư luận của đảng Cộng hòa, Kristen Soltis Anderson nói rằng, người Mỹ nói chung đang tức giận và thất vọng.

“Những dữ liệu mà tôi xem xét gần đây đều cho thấy, người Mỹ ngày càng tức giận hơn về những gì đang diễn ra ở đất nước này, họ ngày càng thất vọng hơn và nghĩ rằng giải quyết vấn đề theo cách truyền thống không còn hiệu quả nữa”, bà Anderson nói.

Đài CBS trích dẫn một nguồn tin hành pháp tiết lộ, các báo cáo đánh giá cho thấy lo ngại về nguy cơ RNC có thể trở thành mục tiêu của các tổ chức khủng bố nước ngoài, các nhóm hoặc phần tử cực đoan bạo lực trong nước, những kẻ xả súng hoặc tấn công đơn độc.

Trong bài phát biểu trước quốc gia từ Nhà Trắng tối 14/7, Tổng thống Biden đã lên án âm mưu ám sát ông Trump, đồng thời kêu gọi mọi người sát cánh bên nhau và “hạ nhiệt” chính trường.

“Chính trường không bao giờ được phép trở thành chiến trường theo nghĩa đen hay nơi giết chóc… Chúng ta tranh luận và không đồng tình, chúng ta so sánh và đối chiếu tính cách của các ứng cử viên, các thành tựu, vấn đề, chương trình nghị sự, tầm nhìn cho nước Mỹ.

Nhưng ở Mỹ, chúng ta giải quyết những khác biệt tại thùng bỏ phiếu, chứ không phải bằng súng đạn. Quyền thay đổi nước Mỹ phải luôn nằm trong tay người dân, chứ không phải trong tay một kẻ có khả năng trở thành sát thủ”, ông Biden nhấn mạnh.

PV (t/h)