VCCI vừa có văn bản góp ý với dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo do Bộ Công Thương chủ trì soạn thảo.

Theo đó, về quản lý nhập khẩu gạo, dự thảo bổ sung việc quản lý nhập khẩu gạo khi xuất hiện lượng gạo nhập khẩu tăng có nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất trong nước. Nhưng theo VCCI, việc bổ sung này cần xem xét một số vấn đề.

Cụ thể, các biện pháp quản lý nhập khẩu đã được quy định tại Luật Quản lý ngoại thương và các văn bản quy định chi tiết. Việc áp dụng biện pháp nào, căn cứ áp dụng, điều kiện áp dụng đều đã được quy định và các cơ quan Nhà nước cần tham chiếu các quy định này khi áp dụng. Do vậy VCCI cho rằng cần cân nhắc về sự cần thiết của quy định này tại dự thảo.

Hơn nữa, VCCI nhận định, quy định như dự thảo hiện nay chưa đủ rõ ràng, chẳng hạn không rõ tiêu chí nào để đánh giá “tăng có nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất trong nước”? Không rõ các biện pháp quản lý nhập khẩu mà cơ quan Nhà nước được đề xuất là gì?…

“Việc áp dụng các biện pháp quản lý hạn chế nhập khẩu không phải chỉ mang lại tác dụng tích cực như tờ trình đề cập, việc nhập khẩu gạo tăng trong thời gian qua là để phục vụ sản xuất các mặt hàng khác như thức ăn chăn nuôi, bia… trong khi Việt Nam chuyển dịch sang xuất khẩu các loại gạo cao cấp hơn.

Do vậy, việc áp dụng các biện pháp quản lý nhập khẩu có thể ảnh hưởng đến các doanh nghiệp sản xuất khác trong nước, khiến giá thành sản xuất tăng, thiếu nguồn nguyên liệu đầu vào, giảm tính cạnh tranh của hàng hoá, sản phẩm từ Việt Nam…

Việc áp dụng các biện pháp quản lý nhập khẩu cũng cần xem xét đến lợi ích của cả các doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu để sản xuất”, góp ý của VCCI nêu rõ.

Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc việc bổ sung quy định này. Việc quản lý nhập khẩu nên áp dụng thống nhất quy định của Luật Quản lý ngoại thương. Dù vậy, dự thảo có thể quy định về việc cung cấp thông tin từ các cơ quan Nhà nước khác để cơ quan quản lý có thêm thông tin khi ra quyết định.

Theo Tổng cục Hải quan, tổng lượng gạo nhập khẩu năm 2021 là 999.750 tấn. Trong đó, nhập từ Ấn Độ chiếm tới 72,02% tổng lượng nhập khẩu gạo của cả nước.

Nên tại tờ trình dự thảo, Bộ Công Thương lo ngại việc nhập khẩu gạo dù để phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh trong nước nhưng với việc tăng mạnh như đã diễn ra trong năm 2021, cùng với việc chưa được quản lý, thống kê đầy đủ, kịp thời có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất trong nước.

Vì vậy, Bộ Công Thương cho rằng, cần có quy định về quản lý nhập khẩu gạo để giúp cơ quan quản lý nhà nước chủ động, kịp thời điều tiết, điều hành hoạt động nhập khẩu gạo phù hợp với mục tiêu quản lý trong từng thời kỳ.

Ngoài ra, góp ý thêm về dự thảo, VCCI cũng đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung giải trình rõ về việc ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia với bao bì sản phẩm gạo xuất khẩu, trong đó cần đảm bảo lợi ích thu được lớn hơn chi phí xã hội bỏ ra. Nếu không, VCCI đề nghị bỏ quy định này.

Về hồ sơ, thủ tục kinh doanh xuất khẩu gạo, VCCI đề nghị sửa đổi theo hướng bỏ quy định về kiểm tra điều kiện kinh doanh sau khi cấp phép. Cơ quan cấp phép thực hiện xem xét với tài liệu chứng minh về cơ sở vật chất. Việc kiểm tra chỉ thực hiện khi Bộ Công Thương nghi ngờ tính xác thực của hồ sơ.

Lê Pháp (t/h)