Theo thông tin từ Tổng cục Hải quan, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới vẫn diễn biến phức tạp. Bên cạnh phương thức, thủ đoạn mà các đối tượng buôn lậu thường sử dụng như khai sai tên hàng, chủng loại, số lượng, xuất xứ, trị giá hàng hóa... thì xuất hiện phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi, khó lường nhằm qua mắt, trốn tránh sự kiểm soát của các cơ quan chức năng trong và ngoài nước như không khai báo, khai không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng; hàng hoá vi phạm được cất giấu tinh vi, giấu lẫn trong hàng hóa không vi phạm, đánh tráo, rút ruột, thẩm lậu đối với hàng hóa quá cảnh; mua bán, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới thông qua sàn giao dịch điện tử và vận chuyển về Việt Nam qua đường chuyển phát nhanh...

Tình hình hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất qua biên giới vẫn diễn biến hết sức phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nhất là tại các cửa khẩu biên giới đường bộ, đường hàng không, đường biển... Các đối tượng lợi dụng loại hình này để vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy qua biên giới về Việt Nam và chuyển tiếp đi các nước khác tiêu thụ. Thủ đoạn cất giấu của chúng thường ngụy trang ma túy trong các gói kẹo, thực phẩm chức năng, thức ăn chó mèo, mỹ phẩm...

Trước tình hình trên, với vai trò Cơ quan tham mưu, giúp việc cho Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã tham mưu cho Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính xây dựng báo cáo số 01/BC-BCĐ389 ngày 31/01/2023 tổng kết kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả năm 2022 và phương hướng nhiệm vụ năm 2023. Ban hành: (i) các văn bản chỉ đạo, cảnh báo cho các Cục Hải quan tỉnh thành phố, hướng dẫn thực hiện công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại; (ii) Kế hoạch kiểm soát hải quan trong toàn ngành năm 2023; (iii) Công văn triển khai công tác trọng tâm về thu thập, xử lý thông tin nghiệp vụ kiểm soát hải quan năm 2023; (iv) Công văn triển khai Kế hoạch chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua cảng hàng không quốc tế.

Rà soát, đánh giá tổng thể những khó khăn vướng mắc, xây dựng phương án để tiếp tục triển khai Thông tư 1420/TT-BTC ngày 14/12/2018 hướng dẫn về thu thập, xử lý thông tin nhiệp vụ hải quan ở nước ngoài để nghiên cứu phương án phối hợp với các Bộ, Ngành liên quan trọng việc phối hợp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thu thập, xử lý thông tin, nghiệp vụ.

Khai thác, thu thập thông tin trong nước, cung cấp thông tin về phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm để chủ động xây dựng kế hoạch đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả.

Kết quả bắt giữ và xử lý vi phạm: Từ 16/01 - 15/02/2023, toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 713 vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 269 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 01 vụ và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 09 vụ. Số tiền thu nộp ngân sách Nhà nước: 13 tỷ đồng.

Lũy kế từ đầu năm đến 15/02/2023, toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 1.259 vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 465 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 03 vụ và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 12 vụ. Số tiền thu nộp ngân sách Nhà nước:  27,5 tỷ đồng.

Kết quả công tác đấu tranh phòng, chống ma tuý: Từ 16/01 - 15/02/2023, Tổng cục Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ: 08 vụ/07 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 03 vụ. Tang vật thu được gồm: 2,6kg Heroin; 5kg Cocain, 0,1kg ketamin, 3,8kg Methamp-hetamin, 101,3 kg ma túy các loại khác.

Lũy kế từ đầu năm đến 15/02/2023, ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ: 31 vụ/38 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 17 vụ. Tang vật thu được gồm: 23,5 kg Heroin; 4,5 kg Cần sa, 65,7 kg ketamin, 5kg Cocain, 11,3 kg Methamp-hetamin, 104,8 kg và 6.100 viên ma túy các loại khác

Các vụ việc điển hình:

Ngày 27/01/2023, trong quá trình kiểm soát tại địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty CP Vận tải thương mại Bảo Nguyên, Tổ Kiểm soát Hải quan thuộc Chi cục Hải quan Tân Thanh, Cục Hải quan Lạng Sơn đã phát hiện xe ô tô đầu kéo biển kiểm soát 78C-040.59 kéo sơ mi rơ mooc do điều khiển có dấu hiệu vận chuyển hàng cấm. Chi cục Hải quan Tân Thanh đã chủ trì, phối hợp với Trạm Kiểm soát Biên phòng Tân Thanh tiến hành khám phương tiện vận tải, đồ vật theo thủ tục hành chính. Kết quả phát hiện trong hầm cốp sơ mi rơ mooc cất giấu tang vật vi phạm gồm: 228 khối hình hộp mỗi khối hộp có 36 ống hình trụ liên kết với nhau, trên vỏ hộp ghi chữ Trung Quốc được xác định là pháo nổ, tổng trọng lượng 342kg. Vụ việc đã được Chi cục Hải quan Tân Thanh chuyển cho Công an huyện Văn Lãng để tiếp tục điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Ngày 28/01/2023, Công ty CP kỹ thuật công nghệ HMD khai báo nhập khẩu lô hàng theo tờ khai hải quan số 105237033750/A11 ngày 28/01/2023. Theo khai báo của Công ty hàng hóa là: “Sừng bò nuôi (Cow horns) có tên khoa học là bos taurus, không có trong danh mục cấm nhập khẩu của Cites, dùng để sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ, hàng đã qua sơ chế làm sạch và sấy khô, mới 100% số lượng 16.232,5 kg; xuất xứ Nigeria”. Qua kiểm tra phát hiện đóng lẫn trong hàng hoá khai báo có 117 khúc = 490 kg Ngà voi.

Ngày 02/02/2023, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Vĩnh Hội Đông, Cục Hải quan An Giang phối hợp với Công an xã Vĩnh Hội Đông tiến hành tuần tra kiểm soát trên sông Châu Đốc từ Vĩnh Hội Đông đến Nhơn Hội. Khi đến khu vực ấp Phú Nghĩa, xã Phú Hội, huyện An Phú, tỉnh An Giang phát hiện một chiếc vỏ lãi chở hàng hóa từ hướng Nhơn Hội đi về thành phố Châu Đốc. Khi tiến hành kiểm tra vỏ lãi thì phát hiện có chở các thùng carton bằng giấy, bên trong có chứa các chai thuốc bảo vệ thực vật, bao gồm: 400 chai (900ml/chai) thuốc bảo vệ thực vật (hiệu NAD-GRASSANA 480SL), 400 chai (900 ml/chai) thuốc bảo vệ thực vật (hiệu LYPHO DECO 48SL), 500 chai (1000 ml/chai) thuốc bảo vệ thực vật (không rõ nhãn hiệu). Vụ việc hiện đang được Chi cục tiến hành điều tra, xác minh thêm.

Ngày 06/02/2023, Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Đình Vũ (Cục Hải quan Hải Phòng) và Đội Kiểm soát Hải quan chủ trì phối hợp với Phòng cảnh sát kinh tế (PC03) - Công an TP. Hải Phòng, Cảnh sát biển vùng 1 khám lô hàng nhập khẩu đóng trong cont số FFAU1833771, vận chuyển trên tàu KOTA LIHAT chuyến E184 nhập cảnh cảng Cảng Lạch Huyện ngày 03/02/2023 có dấu hiệu vi phạm pháp luật, kết quả phát hiện 42 khúc = 125 kg Ngà voi được đóng lẫn với sừng bò nhập khẩu.

Ngày 07/02/2023, Tổ công tác gồm: Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy, Cục Hải quan tỉnh Điện Biên; Phòng PC04 - Công an tỉnh Sơn La; Công an xã Chiềng Hặc; Công an huyện Yên Châu phát hiện một nhóm đối tượng có biểu hiện nghi vấn liên quan đến hoạt động mua bán trái phép ma túy. Tổ công tác tiến hành kiểm tra, lập biên bản bắt quả tang người phạm tội, đồng thời thu giữ và niêm phong vật chứng theo quy định. Tang vật thu giữ: 02 bánh Heroin khoảng 0,7 kg, 6.000 viên ma túy tổng hợp (Amphera-mine) khoảng 0,54 kg, 01 xe máy, 01 điện thoại di động đã qua sử dụng.

Ngày 14/02/2023, Đội Kiểm soát hải quan số 1, Cục Hải quan Quảng Ninh chủ trì bắt giữ đối tượng Trần Văn Dũng có hành vi mua bán hàng hóa nhập khẩu không có chứng từ hợp pháp trong địa bàn hoạt động hải quan; tang vật vi phạm 3150 hộp đồ chơi trẻ em ghép hình, bằng nhựa, (loại 400 đến 700 miếng/hộp). Hàng mới 100%, do nước ngoài sản xuất. Trị giá tang vật 47,25 triệu đồng.

Minh Anh