Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp cũng như của người tiêu dùng, một đơn vị đã tiên phong nghiên cứu và cho ra đời giải pháp giúp ngăn chặn vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng trên thị trường bằng công nghệ số. Phóng viên Thương hiệu & Công luận đã có buổi trò chuyện với ông Trần Đình Ngọc – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Onyx Việt Nam xung quanh vấn đề này.

PV: Thưa ông, ông đánh giá thế nào về thực trạng buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại đang diễn ra tại nước ta hiện nay? Hiện đã có những giải pháp nào để phát hiện và phòng chống hàng giả, thưa ông?

Hiện nay, nạn hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ đang là một trong những vấn đề nhức nhối của xã hội. Hệ lụy tiêu cực mà nó mang lại cho xã hội là không nhỏ như ảnh hưởng đến sức khỏe, tài chính của người tiêu dùng, làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng đến tính minh bạch của thị trường hàng hóa, làm giảm uy tín của các nhà sản xuất chân chính.

Câu chuyện hàng giả hàng nhái không chỉ riêng của Việt Nam mà đã trở thành câu chuyện toàn cầu. Người dân không có biện pháp đủ mạnh để phân biệt hàng thật hàng giả một cách nhanh chóng và chuẩn xác.

Hiện đã có nhiều phương pháp phát hiện và chống giả mạo bằng các biện pháp kỹ thuật, như: Sử dụng tem in bằng công nghệ hologram; tem cào và mới nhất là tem truy xuất nguồn gốc QR - Code.

Tuy nhiên, các phương pháp này đều tồn tại các điểm yếu không thể khắc phục.

Cụ thể: Tem in bằng công nghệ hologram có thể bị sao chép mà chỉ chuyên gia mới có thể phát hiện được thật giả. Tem mã cào dùng 1 lần có nhược điểm là chỉ có thể dùng một lần mà vẫn bị sao chép dễ dàng. Truy xuất nguồn gốc bằng tem chứa mã QR- Code để truy xuất thông tin nguồn gốc xuất xứ và diễn biến lịch sử của hàng hóa, tuy nhiên, phương pháp này chỉ giúp truy xuất thông tin về “hàng thật” chứ không giúp khẳng định rằng đối tượng cần xác thực có phải là “hàng thật” hay không, bởi vì tem QR- Code là rất dễ dàng bị sao chép.

Tem chống giả bị làm giả. Nguyên do là các công nghệ này đều sử dụng chung một nguyên lý là thông tin được lưu tĩnh trên con tem (thông tin có thể dưới nhiều dạng như hoa văn, đường dẫn, ký hiệu mã hóa). Trong thực tế, mọi thông tin tĩnh khi đã công khai đều có thể bị sao chép.

Trên thế giới, hãng Nike nổi tiếng phải từ bỏ kênh bán hàng trực tuyến Amazon vì không có giải pháp ngăn chặn hàng giả là những bài học thực tiễn vẫn đang diễn ra.

PV: Được biết, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của các doanh nghiệp trong việc bảo vệ các sản phẩm của mình trước vấn nạn xâm phạm sở hữu trí tuệ, Onyx Việt Nam đã nghiên cứu thành công sản phẩm công nghệ mới bảo vệ bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ nhà sản xuất trước vấn nạn trên. Vậy cụ thể các sản phẩm do Onyx Việt Nam nghiên cứu để đối phó với vấn nạn trên là như thế nào?

Để giải quyết vấn đề nêu trên, Onyx đề xuất phương pháp phát hiện giả mạo bằng cách kết hợp giữa hệ thống blockchain lưu trữ thông tin truy gốc sự kiện lịch sử với công nghệ tem-chip, gọi tắt là tem chip-blockchain.

Đây là một nguyên lý mới sử dụng chíp nhớ ghi lại được kết hợp với các tính năng bảo mật mạnh của thuật toán bloc  kchain. Phương pháp chống giả mới được cấu thành từ ba thành phần chính như sau:

Tem gắn trên sản phẩm cần bảo vệ chống giả mạo

Tem gắn trên sản phẩm cần bảo vệ chống giả mạo, là một vật chứa chip nhớ. Trên đo lưu trữ cả mã tĩnh (static-id) và chữ ký số động (signature). Chữ ký số động là một mã được sinh ra từ chuỗi khối, khi xử lý thông tin của mỗi sự kiện liên quan đến tem, một mã động mới được sinh ra và lưu trở lại trên tem.

 iSeal: Hệ thống lưu trữ và xử lý thông tin:

Hệ thống thông tin cho phép lưu trữ và truy xuất các dữ liệu liên quan đến đối tượng cần xác thực. Việc lưu trữ thông tin theo công nghệ chuỗi khối, theo đó thông tin về đối tượng và các sự kiện liên quan sẽ được lưu trữ trong các khối thông tin được liên kết với nhau bằng mã hóa và mở rộng theo thời gian. Mỗi khối trong chuỗi sự kiện lưu trữ thông tin của một lần quét tem.

Thiết bị quét và ghi thông tin

Là thiết bị có thể đọc được mã tĩnh và  mã động vào chíp nhớ trên tem và có khả năng kết nối internet. Thiết bị này thể là máy quét chuyên dụng đặt ở cửa hàng, siêu thị; hoặc điện thoại thông minh. Một hành động kiểm tra của người dùng diễn ra rất nhanh chóng và dễ dàng như sau:

Đến đây, chúng tôi có thể nói rằng nguyên lý mới mà chúng tôi đề xuất: mã động thay đổi và lưu lại trên tem là khác biệt hoàn toàn và khắc chế được nhược điểm cố hữu của các công nghệ cũ.

PV: Vậy đâu là sự khác biệt vượt trội sản phẩm do Onyx Việt Nam nghiên cứu đối với các giải pháp đang áp dụng hiện nay? Chi phí cho một tem chống hàng giả mà Onyx Việt Nam đang phân phối thế nào, thưa ông?

Giải pháp của chúng tôi đề xuất có sự khác biệt từ nguyên lý, từ đó tạo ra rất nhiều ưu thế mới vượt trội mà các giải pháp cũ không có, như là:

Xác thực tự động: đây là phương pháp đầu tiên mô tả được khả năng tự động phát hiện được tem đã bị sao chép bằng một thiết bị đầu cuối. Đồng thời cho phép người sử dụng có thể kiểm tra nhiều lần, kiểm tra trước khi mua hàng. Quản lý thị trường có công cụ mới, có thể kiểm tra sản phẩm ngay lập tức mà không cần phá hủy tem sản phẩm.

Nhanh chóng: Mọi người dân đều có thể kiểm tra dễ dàng trên điện thoại thông minh. Việc phát hiện ra sai phạm là “trong 1 cú tít” và gần như ngay lập tức được thông báo đến các bên liên quan. Hiện nay hơn 80% điện thoại thông minh có thể đọc và ghi lên chip NFC chính là thế mạnh khi sử dụng công nghệ này.

Tính minh bạch: với cấu trúc hội đồng xác thực BlockChain tạo ra sự minh bạch từ nội bộ, tính xác thực bao hàm cả ý nghĩa chống chối bỏ, tức là xác định được người chịu trách nhiệm.

Bên cạnh các lợi ích mới đó thì chi phí cho từng chiếc tem lại không cao, rất cạnh tranh với các giải pháp công nghệ cũ không đảm bảo tính an toàn bảo mật.

Trong thời đại nền kinh tế tri  thức ngày nay không thể thiếu vai trò của khai thác thông tin từ các cơ sở dữ liệu. Dữ liệu có độ tin cậy cao sẽ dẫn đến các phân tích chính xác và tin cậy hơn. Song hành với đặc tính chống giả mạo. Tính chất định danh của công nghệ cho phép triển khai hàng loạt các ứng dụng vô cùng hữu ích cho nhà sản xuất triển khai thêm các ứng dụng giá trị gia tăng khác như: Chăm sóc khách hàng trước và sau bán hàng. Thay thế các tài liệu in giấy (hướng dẫn sử dụng và lắp đặt) tiết giảm chi phí.

PV: Kế hoạch hoạt động của doanh nghiệp trong thời gian tới như thế nào?

Đây là một giải pháp mới, chúng tôi đã đăng ký bảo hộ sáng chế thế giới WIPO và đã được sáng chế Châu Âu EPO thẩm định. Chúng tôi đang mở rộng các đối tác thương mại, đưa sản phẩm tem chống giả và công nghệ xác thực iSeal tới khắp mọi miền tổ quốc và quốc tế, đồng thời sẽ hợp tác chuyển giao công nghệ .

Chúng ta đang chuyền dịch và xây dựng Thành phố thông minh, xong thành phố thông minh mà thiếu công nghệ định danh đáng tin cậy, lòng tin không được bảo vệ, thì liệu có thể phát triển bền vững được không? Chúng tôi tin rằng công nghệ mới này là một phần quan trọng của tương lai.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

Tâm An