Thời gian qua, trên địa bàn một số tỉnh có nhiều phản ánh về những dấu hiệu sai phạm trong những sản phẩm đấu thầu. Nhiều doanh nghiệp liên tiếp trúng hàng loạt sản phẩm gói thầu một đơn vị chủ đầu tư với mức tiết kiệm thầu ‘siêu thấp’. Mặc dù, liên tiếp triển khai các sản phẩm gói thầu có tổng giá trị lên đến hàng nghìn tỷ đồng trong nhiều năm nhưng các doanh nghiệp này lại có kết quả tài chính, lợi nhuận kinh doanh không cao, thậm chí thua lỗ, khiến gần như không phát sinh nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp, từ đó, không đóng góp nhiều cho ngân sách Nhà nước.

Trong đó, có thể kể đến một số doanh nghiệp có thương hiệu ở Hải Dương, Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc... thường xuyên trúng thầu về các gói thầu sử dụng ngân sách Nhà nước với tỷ lệ tiết kiệm ‘siêu thấp’. 

Thương hiệu H.P.Y được thành lập từ năm 2004. đăng ký các ngành nghề kinh doanh chính như: Bán buôn máy vi tính, thiết bị ngoại vi và phần mềm; Bán buôn thiết bị và linh kiện điện tử, viễn thông; Sản xuất máy vi tính và thiết bị ngoại vi của máy vi tính; Dịch vụ liên quan đến in; Xây dựng nhà các loại… Do vậy, với ngành nghề kinh doanh đa dạng giúp H.P.Y có thể dễ dàng tham dự các gói thầu trên nhiều lĩnh vực trên địa bàn tỉnh nhà và một số tỉnh lân cận. 

Công ty H.P.Y trúng nhiều gói thầu như: Gói thầu số 1; Gói thầu số 01; Gói thầu số 03... về mua sắm trang thiết bị dạy học cho trường tiểu học và trang thiết bị dạy học cho trường TH&THCS.

Gói thầu số 01: Mua sắm trang thiết bị dạy học cho các khối lớp 3, 4, 5 trường tiểu học và trang thiết bị dạy học cho các khối lớp 7, 8, 9 trường THCS, trường TH&THCS. 

Gói thầu mua máy móc, thiết bị chuyên dùng cho các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và cho phòng Giáo dục và Đào tạo cơ sở. Với H.P.Y, các gói thầu tại địa phương đều không có đối thủ.

Theo dõi tại Sở Tài chính các tỉnh trên thì H.P.Y trúng 6 gói thầu. Ngoài tham gia các gói thầu trực tiếp thì H.P.Y còn thông qua các doanh nghiệp khác, liên doanh để trúng nhiều gói thầu ở các địa phương khác nhau.

Liên quan đến vấn đề tỷ lệ tiết kiệm thấp trong các gói thầu, luật sư Mai Quốc Việt, đoàn Luật sư TP. Đà Nẵng nhìn nhận: “Hiện tượng nhiều gói thầu tỷ lệ tiết kiệm thấp rất có khả năng có các dấu hiệu vi phạm quy định, đặc biệt là trong quá trình mời thầu và lựa chọn nhà thầu. Nếu tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu thấp, hiệu quả kinh tế không cao do phát sinh từ việc vi phạm trong hoạt động đấu thầu thì đây là hành động cần lên án và phải bị xử lý.

Bởi lẽ, với việc dùng các thủ thuật để hạn chế nhà thầu tham gia, bỏ giá thấp, có các hành động cạnh tranh không lành mạnh thì những nhà thầu có kinh nghiệm, kỹ năng bị loại bỏ, giảm động lực cạnh tranh, đổi mới, phát triển của doanh nghiệp, xã hội. Ngoài ra, tạo ra cơ chế quan liêu, nhũng nhiễu từ một số bộ phận và gây thiệt hại cho cơ quan, chủ đầu tư”.

Còn theo ý kiến luật sư Nguyễn Cao Đạt, Giám đốc Công ty Luật Nguyên Khang và Cộng sự thì: “Tỷ lệ tiết kiệm rất thấp thì rõ ràng là chưa đạt được mục tiêu là hiệu quả kinh tế trong công tác đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu".

Minh An