Theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ, Chủ đầu tư dự án - Tổng công ty CP Thương mại Xây dựng (Vietracimex) đã đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, các công trình xây dựng và nhà ở của dự án mà không lưu giữ hồ sơ, bản vẽ, bản đồ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2000, 1/500 được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; ký hợp đồng chuyển nhượng đất, nhà cho 16 khách hàng khi dự án chưa đủ điều kiện để chuyển nhượng.

Bên cạnh đó, kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng đã chỉ ra nhiều vi phạm về công tác giải phóng mặt bằng, về giao đất, nộp tiền sử dụng đất tại dự án Khu đô thị mới Kim Chung - Di Trạch.

Cụ thể, sau 3 tháng kể từ khi có quyết định thu hồi đất tổng thể, UBND huyện Hoài Đức mới ban hành quyết định thu hồi đất đến từng hộ gia đình, cá nhân - là không đúng quy định. Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng huyện Hoài Đức không ban hành thông báo thu hồi đất đến từng hộ gia đình, cá nhân (104 hồ sơ được kiểm tra đều thiếu thông báo thu hồi đất).

Bên cạnh đó, huyện Hoài Đức thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng theo diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất, không căn cứ vào diện tích đo đạc thực tế là không đúng với quy định.

Tại thời điểm thanh tra, diện tích đất của dự án được bàn giao là 136,48 ha đất, giảm 1,68 ha so với diện tích đất được giao tại Quyết định số 1174/QĐ-UBND ngày 8/5/2008 của UBND tỉnh Hà Tây, nhưng Vietracimex và UBND huyện Hoài Đức chưa chủ động hoàn thiện hồ sơ để trình UBND TP. Hà Nội điều chỉnh lại diện tích đất giao cho Vietracimex. Đồng thời, chưa bàn giao đất theo quy định đối với 10,28 ha đất - là chưa nỗ lực thực hiện, gây khó khăn cho việc sử dụng đất của dự án.

Thanh tra Chính phủ nêu rõ, trách nhiệm chính thuộc về Vietracimex, UBND huyện Hoài Đức và các các phòng, ban, cá nhân có liên quan.

Cũng theo kết luận thanh tra, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) có quyết định thu hồi 138,17 ha đất, giao Vietracimex thực hiện dự án Khu đô thị Kim Chung - Di Trạch, nhưng không quy định cụ thể diện tích đất giao có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, thời hạn sử dụng đất… để làm căn cứ cho việc xác định tiền sử dụng đất; đồng thời không căn cứ vào quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được duyệt - là thực hiện không đúng quy định.

Trước khi ra quyết định giao đất cho Vietracimex, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Tây (cũ) không thẩm định nhu cầu sử dụng đất của dự án.

Chưa hết, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) có Quyết định số 1381/QĐ-UBND ngày 27/5/20008 về việc phê duyệt tiền sử dụng đất của dự án đối với 53,9 hd đất (bao gồm đất nhà ở liền kề, biệt thự, chung cư cao tầng và đất công trình hỗn hợp) theo Quyết định số 1256/QĐ-UBND ngày 17/7/2007 của UBND tỉnh Hà Tây (cũ) - là chưa đúng quy định.

Thanh tra Chính phủ cũng kết luận, các sở, ngành chức năng, UBND TP. Hà Nội chưa kiểm tra, xem xét, tính toán cụ thể để báo cáo Thủ tướng quyết định việc áp dụng chi phí rủi ro bất động sản; chi phí bảo dưỡng hạ tầng không đúng quy định trong quá trình xác định tiền sử dụng đất của dự án với số tiền 89,3 tỷ đồng - theo Kết luận thanh tra số 2351/KL-TTCP ngày 17/9/2012 của Thanh tra Chính phủ - là chưa thực hiện đúng chỉ đạo của Phó thủ tướng Chính phủ (tại Thông báo số 283/TB-VPCP ngày 23/7/2014 của Văn phòng Chính phủ).

Trước loạt vi phạm nêu trên, Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND TP. Hà Nội:

Chỉ đạo kiểm điểm nghiêm túc, xác định rõ trách nhiệm theo quy định đối với cá nhân, tập thể do thực hiện chưa đúng quy định của pháp luật để xảy ra một số thiếu sót, tồn tại trong việc chậm quyết định thu hồi đất đến từng hộ gia đình, không kịp thời đề nghị UBND TP Hà Nội điều chỉnh lại diện tích đất đã được giao cho phù hợp với diện tích đấy bàn giao mốc giới;

Đồng thời, chỉ đạo kiểm điểm nghiêm túc, xác định rõ trách nhiệm theo quy định đối với tập thể, cá nhân do thực hiện chưa đúng quy định của pháp luật, để xảy ra một số thiếu sót, tồn tại, chưa tích cực thực hiện chỉ đạo của Phó thủ tướng trong việc kiểm tra, xem xét, tính toán trình Thủ tướng quyết định xử lý 89,3 tỷ đồng, do việc áp dụng chi phí rủi ro bất động sản và chi phí bảo dưỡng hạ tầng không đúng quy định trong quá trình xác định tiền sử dụng đất của dự án.

Cùng với đó, UBND TP. Hà Nội chỉ đạo:

Huyện Hoài Đức khẩn trương hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, bàn giao để Vietracimex triển khai thực hiện dự án Khu đô thị Kim Chung - Di Trạch theo điều chỉnh tổng thể quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được duyệt, tránh gây lãng phí đất đai; phối hợp với Vietracimex rà soát, xác định số tiền hơn 20,3 tỷ đồng mà Vietracimex đã chi trả, hỗ trợ di chuyển mộ cho đối tượng bị thu hồi đất để thực hiện dự án, lập phương án bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng theo quy định, khắc phục những sai sót trong công tác giải phóng mặt bằng.

Ngoài ra, UBND TP. Hà Nội chỉ đạo:

Các sở, ngành chức năng kiểm tra, rà soát việc đền bù không theo diện tích đất sử dụng thực tế, báo cáo UBND TP. Hà Nội biện pháp khắc phục, đảm bảo ổn định tình hình an ninh, chính trị ở địa phương, không làm phát sinh khiếu kiện phức tạp;

Song song đó, chỉ đạo các cơ quan liên quan và Vietracimex khẩn trương rà soát, thực hiện các thủ tục xác định và thu nộp nghĩa vụ tài chính của dự án, đảm bảo thu đúng, thu đủ vào ngân sách nhà nước theo quy định...

Riêng đối với Vietracimex, Thanh tra Chính phủ yêu cầu TP. Hà Nội chỉ đạo đơn vị này khẩn trương thực hiện các thủ tục cần thiết, sớm triển khai thực hiện dự án theo quy định của pháp luật và theo Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 của dự án đã được phê duyệt nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tránh gây lãng phí đất đai.

Hải Minh