Năm 2023, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra và chịu ảnh hưởng của 25 trận thiên tai, bao gồm: 5 trận lốc, 7 đợt mưa lớn, 1 cơn bão và 12 đợt nắng nóng. Tai nạn, sự cố xảy ra 803 vụ, gồm: 625 vụ tai nạn giao thông đường bộ, đường sắt, 102 vụ cháy, 31 vụ đuối nước và 45 vụ tai nạn trên biển.

Thiên tai đã làm 3 người chết (tại các huyện Bá Thước, Như Xuân và Quan Sơn), 230 nhà bị hư hỏng; 17 điểm trường bị ảnh hưởng; 953 ha lúa, 1.241 ha hoa màu, rau màu và 1.033 ha cây hàng năm bị thiệt hại; 1.705 con gia súc, gia cầm bị chết; 474m đê cấp IV, bờ bao và 3.260m bãi sông bị sạt lở; 12.187m kênh, 1 trạm bơm, 11 cống bị hư hỏng; 6.215m quốc lộ, đường tỉnh, đường huyện, xã bị sạt lở hư hỏng và nhiều tài sản khác. Ước tổng giá trị thiệt hại khoảng 300 tỷ đồng.

Để ứng phó với sự cố thiên tai trong năm 2023, UBND tỉnh, Ban Chỉ huy PCTT, TKCN và PTDS tỉnh đã ban hành 21 công điện và các văn bản chỉ đạo điều hành các cấp, các ngành triển khai các biện pháp sát với yêu cầu thực tiễn. Đồng thời ban hành và chỉ đạo các cấp, các ngành triển khai hiệu quả các đề án, kế hoạch, phương án PCTT, TKCN; tổ chức kiểm tra công tác chuẩn bị PCTT tại các huyện, thị xã, thành phố, nhất là các địa phương thường xuyên xảy ra các loại hình thiên tai lớn gây thiệt hại nặng nề trong những năm trước đây...

Đặc biệt, ngay sau khi xảy ra thiên tai, sự cố, với phương châm “4 tại chỗ” cùng sự hỗ trợ kịp thời của tỉnh, sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp, các ngành, sự tham gia tích cực của các tổ chức đoàn thể và người dân, công tác khắc phục hậu quả do thiên tai, sự cố gây ra được thực hiện khẩn trương và hiệu quả, sớm ổn định đời sống và sản xuất của Nhân dân.

Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã tổ chức thăm hỏi, động viên các gia đình có người chết, bị thương do sự cố, thiên tai; huy động lực lượng, phương tiện để giúp Nhân dân dọn dẹp, tu sửa nhà cửa, hướng dẫn khôi phục diện tích cây trồng bị hư hại do thiên tai gây ra; tổ chức khắc phục các sự cố; đồng thời thực hiện thống kê, đánh giá tình hình thiệt hại và đề xuất nhu cầu hỗ trợ để sớm khắc phục hậu quả.

Tuy nhiên, theo đánh của Ban Chỉ huy PCTT, TKCN và PTDS tỉnh cũng như qua triển khai thực hiện từ cơ sở, công tác PCTT, TKCN và PTDS vẫn bộc lộ những tồn tại, hạn chế chưa được xử lý dứt điểm như: Nhận thức về phòng ngừa, ứng phó khắc phục sự cố, thiên tai tại một số cơ sở, địa phương và người dân còn hạn chế. Việc chuẩn bị và thực hiện phương châm “4 tại chỗ”, nhất là xây dựng lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở ở một số nơi chưa đầy đủ, còn mang tính hình thức, chưa phát huy tốt hiệu quả. Một số địa phương có các công trình đê điều trọng điểm xung yếu và hồ chứa mất an toàn nhưng công tác xây dựng và triển khai phương án bảo vệ chưa được quan tâm đúng mức; một số công trình PCTT đang thi công dở dang nhưng việc lập, phê duyệt các phương án bảo đảm an toàn cho công trình thi công trong mùa mưa, lũ không đảm bảo theo quy định và chưa phù hợp với tình hình thực tế...

Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, đánh giá thực trạng, những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc, bài học kinh nghiệm từ thực tiễn PCTT, TKCN tại các đơn vị, địa phương. Đặc biệt là phương án xử lý các điểm nguy cơ xảy ra sạt lở, cảnh báo lũ ống, lũ quét trên địa bàn các huyện Mường Lát, Quan Hóa; việc bảo đảm an toàn giao thông qua các ngầm tràn tại huyện Như Xuân cũng như các huyện miền núi khác... Đồng thời đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm đáp ứng yêu cầu PCTT, TKCN trong thời gian tới.

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ huy PCTT, TKCN và PTDS tỉnh Đỗ Minh Tuấn gửi lời chia buồn sâu sắc của Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Đỗ Trọng Hưng cùng các đồng chí lãnh đạo tỉnh đến các hộ gia đình có người thân bị tử nạn trong vụ tàu cá của ngư dân xã Quảng Nham (Quảng Xương) bị lốc xoáy đánh chìm khi đang khai thác đánh bắt trên biển.

Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn nhấn mạnh: Năm 2023, trên địa bàn tỉnh không xảy ra sự cố thiên tai nghiêm trọng, nhưng vẫn xảy ra những sự việc đáng tiếc gây thiệt hại về người và tài sản. Sự chỉ đạo đồng bộ, sáng tạo, quyết liệt, có hiệu quả từ tỉnh đến cơ sở đã mang lại những kết quả tích cực trong công tác PCTT, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra. Tuy nhiên, nhìn từ thực tiễn vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế cần sớm được khắc phục đó là: Một bộ phận cán bộ và người dân vẫn chủ quan, lơ là trong PCTT; kế hoạch PCTT, TKCN có lúc, có nơi còn mang tính hình thức; vẫn còn tâm lý lúng túng, bị động trong PCTT và khi xảy ra sự cố. Phương tiện, vật tư PCTT, TKCN có lúc, có nơi bổ sung chưa kịp thời; chưa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng lực lượng nòng cốt, đội xung kích PCTT, TKCN; công tác thông tin, tuyên truyền, cảnh báo thiên tai đến người dân còn hạn chế...

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn nhấn mạnh: Dự báo năm 2024 tình hình thời tiết, thiên tai sẽ có nhiều diễn biến phức tạp, bất thường, khó lường, vì vậy, các ngành, các địa phương cần xác định công tác PCTT là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu nhằm giảm đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.

Chủ tịch UBND tỉnh nêu rõ: Thanh Hóa là một trong những vùng trọng điểm của bão lũ, nắng hạn, nếu chúng ta không tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, hiệu quả thì hậu quả xảy ra là khôn lường.

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các cấp, các ngành tiếp tục quán triệt quan điểm và phương châm hành động đó là chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương, hiệu quả, trong đó lấy phòng ngừa là cơ bản. Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân tham gia PCTT với tinh thần chủ động, khẩn trương, quyết liệt.

Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn yêu cầu các địa phương có nguy cơ ảnh hưởng bởi thiên tai, các địa phương có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, ngập lụt tập trung rà soát, xây dựng kế hoạch ứng phó thiên tai cụ thể, chi tiết để chủ động phòng ngừa, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.

Yêu cầu các ngành, địa phương làm tốt công tác chuẩn bị theo phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; phương tiện, vật tư tại chỗ và hậu cần tại chỗ) để sẵn sàng triển khai khi có tình huống xảy ra. Đồng thời chủ động các giải pháp khắc phục khẩn trương, kịp thời các sự cố thiên tai, sớm ổn định đời sống và sản xuất của người dân.

Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn đề nghị, ngay sau hội nghị này, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Văn phòng Thường trực Chỉ huy PCTT tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Chỉ thị về PCTT và yêu cầu các ngành, các địa phương tập trung thực hiện tốt những nhiệm vụ được giao.

Chủ tịch UBND tỉnh lưu ý các thành viên Ban chỉ đạo các cấp phải tăng cường nắm bắt tình hình, địa bàn phụ trách, kịp thời phát hiện, giải quyết những vấn đề phát sinh. Các đơn vị, địa phương tiếp tục tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền. Hình thức thông tin phải đa dạng, nội dung thông tin bảo đảm nhanh, kịp thời, đặc biệt là những thông tin cảnh báo để phục vụ tốt nhất công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Quá trình thực hiện nhiệm vụ phải bảo đảm sự thống nhất trong chỉ huy, trong thông tin từ tỉnh đến cơ sở. Chủ tịch UBND tỉnh cũng lưu ý các đơn vị, địa phương làm tốt công tác bảo đảm an toàn ở các công trình đang thi công trong mùa mưa bão, tránh để xảy ra những sự cố đáng tiếc ảnh hưởng đến tính mạng người dân.

Tiến Minh