Theo thống kê, hiện nay, trên địa bàn tỉnh Lào Cai có 107 đập, hồ chứa thủy lợi với tổng dung tích trữ nước khoảng gần 11 triệu m3, điều tiết đảm bảo tưới cho 1.902 ha ruộng lúa và cung cấp nước cho nuôi trồng thủy sản. Trong đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lào Cai quản lý đối với 2 đập, hồ loại lớn và 7 đập, hồ loại vừa; còn lại 54 đập, hồ chứa loại nhỏ và 44 đập, hồ chứa rất nhỏ phân cấp cho UBND cấp huyện, cấp xã quản lý.

Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh Lào Cai có 72 dự án thủy điện do ngành Công thương thực hiện chức năng quản lý nhà nước chuyên ngành, đang vận hành phát điện với tổng công suất 1.138,85 MW. Có 22 đập, hồ chứa do ngành Công thương thực hiện chức năng quản lý nhà nước chuyên ngành thuộc các nhà máy tuyển quặng apatit, đồng, sắt và 3 bãi chứa, 1 đê bao của 2 đơn vị sản xuất hóa chất, phân bón.

Qua kết quả kiểm tra công tác phòng chống thiên tai và đảm bảo an toàn đập, hồ chứa trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm 2023, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu Sở Công thương Lào Cai chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố có liên quan tiếp tục chủ động rà soát hiện trạng, đánh giá an toàn đập, hồ chứa thải quặng đuôi thuộc các dự án khai thác khoáng sản trên địa bàn; có giải pháp đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ năm 2023 và các năm tiếp theo đối với các dự án tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn; Đôn đốc thực hiện các nội dung kiểm định an toàn đập; xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ du; rà soát, điều chỉnh quy trình vận hành hồ chứa, phương án bảo vệ đập, đảm bảo các phương án được phê duyệt phù hợp, khả thi theo quy định; Tăng cường chỉ đạo các chủ sở hữu các công trình đập, hồ chứa thủy điện, hồ thải quặng đuôi thực hiện quản lý, bảo trì, bảo dưỡng mốc chỉ giới phạm vi bảo vệ đập, hồ chứa, xây dựng thực hiện phương án quản lý...

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh hướng dẫn các tổ chức, cá nhân hoàn thiện các hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước, khí tượng thuỷ văn theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Nghị định số 02/2023/NĐ-CP ngày 1/2/2023 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước; Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ và Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT ngày 10/1/2022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ Môi trường.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lào Cai tăng cường công tác tập huấn, chỉ đạo kiện toàn các tổ chức khai thác công trình đập, hồ chứa thủy lợi đảm bảo năng lực theo quy định; chỉ đạo, tổ chức kiểm tra, rà soát việc thực hiện kiểm định an toàn đập; xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ du; cắm mốc chỉ giới phạm vi bảo vệ đập, hồ chứa theo đúng quy định; chủ trì tổng hợp các đập, hồ chứa thuỷ lợi vi phạm phạm vi bảo vệ an toàn công trình.

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cũng yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, thanh tra, xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân vi phạm phạm vi bảo vệ an toàn đập, hồ chứa trên địa bàn theo phân cấp được giao quản lý; tăng cường phối hợp với các chủ thể quản lý đập, hồ tổ chức tuyên truyền để Nhân dân hiểu, nắm rõ các quy định của pháp luật, không có các hoạt động vi phạm trong phạm vi bảo vệ công trình, trong lòng hồ chứa cũng như vùng hạ du khi xảy ra mưa lũ và trong thời gian phát điện của công trình thuỷ điện. Người đứng đầu các địa phương để xảy ra phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước Chủ tịch UBND tỉnh.

Đối với các đơn vị chủ sở hữu, chủ quản lý khai thác công trình đập hồ chứa, cần tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về đảm bảo an toàn đập, hồ chứa; thực hiện rà soát, hoàn thiện các nội dung còn thiếu/chưa thực hiện đã được nêu trong biên bản của Đoàn kiểm tra; thường xuyên kiểm tra, giám sát an toàn đập hồ chứa và thực hiện chế độ báo cáo theo quy định; phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các cơ quan quản lý nhà nước liên quan về đảm bảo an toàn đập, hồ chứa.

Hải Minh