Thông tin tại hội nghị tổng kết năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024, ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng Giám đốc EVN cho biết, năm 2024 tiếp tục là năm khó khăn về tài chính, cung ứng điện với tập đoàn này nếu không có thay đổi về chính sách, giá.

Hai năm qua, EVN gặp khó về cân đối tài chính và thách thức lớn nhất năm 2024 vẫn là đảm bảo tài chính, cung ứng điện. Sau hai lần được tăng giá bán lẻ điện bình quân trong năm ngoái, thêm 7,5%, vẫn không đủ bù đắp chi phí sản xuất do các thông số đầu vào duy trì ở mức cao. EVN lỗ sản xuất kinh doanh điện năm thứ hai liên tiếp.

Tổng Giám đốc EVN cho biết, thông thường, sản lượng thuỷ điện của Việt Nam đạt 35% hoặc cao hơn, nhưng trong năm 2023, do hạn hán, nhiều hồ thuỷ điện về mực nước chết, nên sản lượng của nguồn thuỷ điện chỉ đạt 28,4%.

Còn nhiệt điện than - nguồn năng lượng chiếm tỉ trọng 33,2% nhưng năm 2023 sản xuất được 46,2%; nguồn tuabin khí và nhiệt điện dầu chiếm tỉ trọng 10,3% nhưng sản xuất được 9,8%; nhập khẩu điện chiếm tỉ trọng rất ít 1,46%; năng lượng tái tạo có công suất đặt chiếm 26,9%, nhưng sản xuất đạt 13%.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, hiện nay, thuỷ điện vẫn là nguồn có giá ổn định nhất, nhưng nguồn này chỉ chiếm 28,4% tổng công suất nguồn điện. Còn năng lượng tái tạo, do chính sách khuyến khích ban đầu cho nên giá của nguồn năng lượng này rất cao, nếu xét theo giá thành 9,35 cent theo Fit 1 thì vượt giá thành bán ra của EVN.

"Với cơ cấu nguồn như vậy, chúng ta thấy, giá thành điện của chúng ta chủ yếu sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên, kể cả nguồn thuỷ điện cũng là tài nguyên. Trong khi tài nguyên của chúng ta ngày càng cạn kiệt, giá thành chỉ có tăng, không có chuyện xuống. Điều này cần được giải thích rõ để khách hàng thấu hiểu, cũng là câu trả lời cho dư luận câu hỏi tại sao giá điện chỉ tăng, không giảm", ông Tuấn nói.

Theo Tổng Giám đốc EVN, hiện EVN và các Tổng Công ty phát điện chỉ chủ động được khoảng 37,5% nguồn điện; còn lại (62,5%) phụ thuộc vào PVN, TKV và nhà đầu tư bên ngoài (BOT, tư nhân). Như vậy, tỷ trọng mua điện của EVN hiện chiếm 80% chi phí giá thành, cao gấp đôi các nước, là bất cập trong tiêu thụ điện.

EVN cũng nhìn nhận trong năm 2023, công tác quản lý và chỉ đạo điều hành cung ứng điện vẫn còn tồn tại, hạn chế, trong đó còn để xảy ra tình trạng thiếu điện và phải thực hiện tiết giảm điện một số địa phương khu vực miền Bắc trong các ngày đầu tháng Sáu.

Việc xảy ra tình trạng thiếu điện trong mùa khô vừa qua do xảy ra đồng thời nhiều yếu tố bất lợi, trong đó có cả các nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trong đó, dự phòng nguồn điện khu vực miền Bắc rất thấp; (Ảnh hưởng El Nino dẫn đến hạn hạn kéo dài lưu lượng nước về các hồ thủy điện giảm thấp đột ngột, đặc biệt tại khu vực miền Bắc; nhu cầu phụ tải tăng cao; nhiều nhà máy nhiệt điện than trên toàn hệ thống bị sự cố hoặc suy giảm công suất do nhiệt độ nước làm mát tăng cao...

Dự báo năm 2024, EVN cho biết, sản lượng điện thương phẩm đạt từ 262,26 - 269,3 tỷ kWh và ngành điện tiếp tục phải đối mặt hàng loạt khó khăn, thử thách. Trong đó EVN sẽ khó cân đối được tài chính do tiếp tục chịu ảnh hưởng lớn của các yếu tố đầu vào như giá nhiên liệu, tỷ giá … EVN lên kế hoạch yêu cầu đảm bảo đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội với GDP tăng 6-6,5%.

Tuy vậy, lãnh đạo EVN nhìn nhận cung ứng điện vẫn khó khăn do phụ thuộc diễn biến bất thường thời tiết, mất cân đối cung cầu giữa các miền. Chẳng hạn, miền Bắc không có dự phòng về nguồn nhưng lại là nơi có nhu cầu sử dụng điện tăng 9-10% mỗi năm.

Từ đó, Tổng Giám đốc EVN kiến nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp xem xét cho tập đoàn này loại trừ một số yếu tố khỏi khoản lỗ, để có nguồn trả lương cho người lao động. Ông Tuấn cũng kiến nghị Bộ Công Thương xem xét, đánh giá lại thị trường điện để điều chỉnh, có thị trường điện minh bạch hơn thời gian tới.

EVN cũng kiến nghị sớm phê duyệt đề án tái cơ cấu EVN, thực hiện tách A0, giải quyết vướng mắc triển khai các dự án để đẩy nhanh tiến độ công trình, các đơn vị liên quan đảm bảo cấp than cho điện...

Thiên Trường (t/h)