Cụ thể, theo văn bản số 325/TB-VP, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đề nghị Chủ tịch Hội đồng thành viên và Tổng giám đốc Samco tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân các thời kỳ có liên quan đến những sai phạm liên quan đến việc cho thuê mặt bằng, việc thu hồi nợ; thu hồi các khoản chi vượt quỹ khen thưởng cho các cán bộ, công nhân, viên chức đang làm việc tại các công ty trực thuộc gồm: Công ty TNHH MTV Đóng tàu An Phú, Công ty TNHH MTV Cảng sông TP.HCM; việc cho vay tín dụng, sử dụng đất của Công ty TNHH MTV Bến xe Miền Đông và Công ty TNHH MTV Cảng Bến Nghé.

Chủ tịch UBND thành phố đồng thời yêu cầu Chủ tịch Hội đồng thành viên và Tổng giám đốc Samco kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân có liên quan đến việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa không đúng quy định tại Công ty TNHH MTV Bến xe Miền Đông và Công ty TNHH MTV Cảng Bến Nghé; kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với những cá nhân, tập thể có sai phạm tại Samco; kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân có liên quan tới các sai sót trong tham mưu, đề xuất việc sử dụng, cho thuê mặt bằng, ký kết hợp tác với Công ty cổ phần Tân Cảng - Phú Hữu và quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp...

Bên cạnh các sai phạm mà Samco mắc phải, Chủ tịch UBND thành phố còn đề nghị Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM làm rõ việc thẩm định, báo cáo đề xuất UBND thành phố ban hành văn bản 5736/2014 về việc cho phép Công ty TNHH MTV Cảng Bến Nghé hợp tác với Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn khai thác cảng Phú Hữu có dấu hiệu trái pháp luật. Đồng thời kiểm tra quy trình xuất bến và thu tiền xuất bến đối với các phương tiện vận tải tại bến xe Miền Đông.

Trước đó, ngày 26/9, Thanh tra TP.HCM phát hiện ra nhiều vi phạm tại Tổng công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn - TNHH Một thành viên (Samco) sau khi tiến hành thanh tra toàn diện đơn vị này, điển hình là hai công ty con là Công ty Bến xe Miền Đông và Công ty TNHH MTV Cảng Bến Nghé (Công ty Cảng Bến Nghé).

Cụ thể, theo kết luận thanh tra toàn diện SAMCO, xuất hiện nhiều sai phạm trong hoạt động kinh doanh tại đơn vị. Về bất động sản đầu tư, kết luận nêu: Việc Tổng Công ty sử dụng nguồn vốn kinh doanh để đầu tư sân tennis và công trình phụ trợ để phục vụ vui chơi, giải trí cho cán bộ công nhân viên, người lao động (không phục vụ kinh doanh), là không đúng nguồn vốn.

Chưa thực hiện thu hồi đối với các khoản chi vượt quỹ khen thưởng, phúc lợi cho người lao động và viên chức quản lý của Công ty TNHH MTV Đóng tàu An Phú, Công ty TNHH MTV Cảng sông TP.HCM, là chưa thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của UBND thành phố tại Quyết định số 4371/QĐ-UBND ngày 30.8.2014 và Quyết định số 4372/QĐ-UBND ngày 30.8.2014.

Sử dụng không đúng mục đích cho thuê theo hợp đồng thuê đất và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với 2 mặt bằng nhà đất tại số 1 Xa lộ Hà Nội, phường Hiệp Phú, quận 9 và số 444-448 đường Nguyễn Chí Thanh, phường 6, quận 10, là không đúng với quy định tại Khoản 1, Điều 170 Luật đất đai năm 2013 quy định về nghĩa vụ chung của người sử dụng đất là phải: sử dụng đất đúng mục đích.

Cho các đơn vị thuê lại và chưa xin ý kiến của UBND thành phố đối với 3 mặt bằng nhà đất số 1450 đường Võ Văn Kiệt, phường 1, quận 6; Số 444-448 đường Nguyễn Chí Thanh, phường 6, quận 10; Số 1135 Quốc lộ 1 A, khu phố 5, phường Tân Tạo, quận Bình Tân, là không đúng với quy định tại Điều 175 Luật Đất đai 2013, quy định các quyền và nghĩa vụ của tổ chức thuê đất ký hợp đồng trả tiền thuê đất hàng năm, không có quyền cho thuê tài sản (mặt bằng) nhà đất.

Không thực hiện các thủ tục liên quan đến việc sử dụng và khai thác mặt bằng tại số 264 đường Trần Hưng Đạo, phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1, là không thực hiện đúng chỉ đạo của UBND thành phố tại Giấy chứng nhận đầu tư số 411022000718 chứng nhận lần đầu ngày 24.6.2013.

Cũng theo kết luận thanh tra tại Công ty con - CTy TNHH MTV Bến xe Miền Đông (BXMĐ), việc cho Tổng công ty vay số tiền là 34 tỷ đồng, là không đúng quy định tại Khoản 3, Điều 10 Thông tư số 220/2013/TT-BTC ngày 31.12.2013 của Bộ Tài chính về hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 71/2013/NĐ-CP ngày 11.7.2013 của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý tài chính đối với doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ quy định doanh nghiệp không có chức năng hoạt động của tổ chức tín dụng thì không được sử dụng tiền vốn của mình để thực hiện các hoạt động cho vay.

Không thu phí dịch vụ xuất bến đối với một số trường hợp xe xuất bến (theo số liệu kiểm đếm của Đoàn Thanh tra trên phần mềm quản lý của Công ty), là không đúng với quy định về Quy trình xe xuất bến theo Thông tư số 63/2014/TT-BGTVT ngày 7.11.2014 của BGTVT.

Không thực hiện ký hợp đồng thuê đất với Sở Tài nguyên và Môi trường theo quy định pháp luật, không làm thủ tục để được miễn giảm thuế đất, là không đúng với quy định Luật Đất đai năm 2003, Luật Đất đai năm 2013 và Khoản 2, Điều 14 Thông tư số 77/2014/TT-BTC ngày 16.6.2014 của Bộ Tài Chính hướng dẫn một số điều của Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15.5.2014 của Chính phủ quy định về tiền thuê đất đai, thuê mặt nước, quy định về Hồ sơ miễn, giảm tiền thuế đất, thuê mặt nước.

Đối với Công ty TNHH MTV Cảng Bến Nghé, kết luận thanh tra cũng công bố việc doanh nghiệp hạch toán 100% vào chi phí đối với công cụ dụng cụ có thời gian sử dụng trên 2 năm là không hợp lý. Do đó, loại trừ khỏi chi phí năm 2016 với số tiền là 231,79 triệu đồng, phân bố công cụ, dụng cụ vào năm sau và tăng tính thuế thu nhập doanh nghiệp với số tiền 46,358 triệu đồng.

Đáng chú ý, Công ty Cảng Bến Nghé cho Công ty cổ phần Tân Cảng - Phú Hữu thuê toàn bộ cơ sở hạ tầng cảng Phú Hữu khi nội dung Văn bản số 5736/UBND-ĐTMT ngày 5.11.2014 của UBND thành phố không đề cập rõ việc này; không đúng quy định tại điều 35 Nghị định số 21/NĐ-CP ngày 21.3.2012 của Chính phủ về Quản lý cảng biển và luồng hàng hải và Điều 111 Luật Đất đai năm 2003, Điều 175 Luật Đất đai năm 2013. Và việc lách luật cho thuê hạ tầng cảng Phú Hữu được chỉ "đích danh" cần có cần thẩm định sau kết luận.

Cũng theo lực lượng thanh tra, công tác cán bộ, bổ nhiệm các vị trí tại Tổng công ty Samco cũng không đúng quy định như: bổ nhiệm khi chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn, nhiều vị trí được bổ nhiệm chưa có chứng chỉ ngoại ngữ và tin học, bổ nhiệm khi chưa có trình độ trung cấp chính trị…

Theo ông Lê Văn Hùng - Phó chánh Thanh tra thành phố, để xảy ra các sai phạm trên, trách nhiệm thuộc hội đồng thành viên, tổng giám đốc, ban kiểm soát các công ty, hội đồng xử lý công nợ, giám đốc nhân sự của Samco. Đối với sai phạm của Công ty TNHH MTV Bến xe Miền Đông, trách nhiệm thuộc tổng giám đốc và trưởng phòng tổ chức hành chính công ty. Đối với sai phạm của Công ty TNHH MTV Cảng Bến Nghé, trách nhiệm thuộc tổng giám đốc và ban kiểm soát tổng công ty, tổ giúp việc và ban chỉ đạo cổ phần hóa doanh nghiệp.

Hải Đăng