Dù nắm 54% cổ phần Sabeco nhưng nhóm tỉ phú Thái Lan vẫn phải thông qua một pháp nhân Việt Nam, vì khống chế tỉ lệ sở hữu 49% cho nước ngoài. HĐQT Sabeco mới đây đã ban hành Nghị quyết số 111A/2018/NQ-HĐQT, thông qua việc không hạn chế tỉ lệ nhà đầu tư nước ngoài tại doanh nghiệp. Động thái này của Sabeco sẽ giúp Thaibev dễ dàng tham gia sâu vào điều hành. Cụ thể nhà đầu tư nước ngoài sẽ được sở hữu tối đa 100% vốn, thay cho tỉ lệ trần 49% trước đó.

Tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi đã chi gần 5 tỉ USD để nắm cổ phần chi phối bia Sài Gòn

Theo đó, tỉ lệ room ngoại tại doanh nghiệp bia nội có thị phần lớn nhất Việt Nam sẽ được nâng lên mức 100%, thay vì 49% như hiện nay. Tuy nhiên, việc tìm kiếm lực mua từ khối ngoại tại Sabeco sau động thái này sẽ cần phải cân nhắc thêm. Bởi cơ cấu cổ đông của công ty vẫn còn khá cô đặc. Hiện, Sabeco đang có hai cổ đông lớn, là ThaiBev của tỉ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi (gần 54%), Bộ Công thương (36%).

Theo một luật sư, người Thái đã vận dụng rất tốt quy định của Luật Đầu tư năm 2014. Luật này quy định khi trở thành tổ chức có sở hữu nước ngoài từ 51% vốn điều lệ trở lên, doanh nghiệp phải đáp ứng điều kiện và thực hiện thủ tục đầu tư theo quy định đối với nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư thành lập tổ chức kinh tế; đầu tư góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của tổ chức kinh tế.

"Để dọn đường mở room 100% ngoại, trước đó người Thái đã loại bỏ các quy định ngành nghề hạn chế nới room ngoại. Vì theo luật, trường hợp công ty đại chúng hoạt động đa ngành nghề có quy định khác nhau về tỉ lệ sở hữu nước ngoài, thì tỉ lệ sở hữu nước ngoài không vượt quá mức thấp nhất trong các ngành nghề có quy định cụ thể" - vị luật sư này phân tích.

Tại đại hội cổ đông thường niên 2018, Sabeco đã được các cổ đông thông qua việc bỏ ngành kinh doanh quảng cáo thương mại; kinh doanh du lịch lữ hành nội địa, quốc tế và điều chỉnh một số ngành kinh doanh khác.

Trước đó, tháng 12/2017, ThaiBev đã mua lại 54% cổ phần của Sabeco với trị giá gần 5 tỉ USD. Nhưng do vướng mắc về tỉ lệ sở hữu nước ngoài là 49% nên ThaiBev đã thành lập Công ty TNHH Vietnam Beverage, để “lách luật” tham gia đấu giá cổ phần.

Sau khi nắm quyền chi phối, cổ đông Thái Lan đã có những thay đổi trong ban lãnh đạo doanh nghiệp. Hai vị trí chủ chốt là Chủ tịch HĐQT và Tổng giám đốc do ông Koh Poh Tiong và Neo Gim Siong – là hai người Thái Lan – nắm giữ. Bên cạnh đó, hình ảnh Sabeco cũng được quảng bá rộng ra trên thế giới. Logo Sabeco được in trên áo đấu CLB Leicester City tại giải Ngoại hạng Anh từ mùa bóng 2018/2019.

Ở ĐHCĐ diễn ra vào tháng 8 vừa qua, Sabeco cũng thông qua việc thay đổi ngành nghề kinh doanh, công ty đã loại bỏ một số ngành như quảng cáo, điều hành tour du lịch.

Kết quả kinh doanh 3 quý đầu năm, Sabeco đạt doanh thu hợp nhất 25.543 tỉ đồng, tăng 7,8% so với cùng kỳ năm trước nhưng lợi nhuận sau thuế lại giảm 6%, xuống còn 3.312 tỉ đồng.

Một động thái đáng chú ý là BeerCo – một trong những công ty thuộc “hệ sinh thái” của Tập đoàn ThaiBev – đơn vị nắm giữ 49% vốn tại Sabeco, đã được ThaiBev tăng vốn từ mức 3,03 tỉ USD lên 4,89 tỉ USD. Hoạt động này giúp cho BeerCo tăng cường năng lực tài chính và nhiều khả năng giúp doanh nghiệp này có thể trả lãi và gốc của các khoản vay có giá trị lên tới hàng tỉ USD để tài trợ cho việc mua cổ phần Sabeco.

Một chuyên gia cho biết xem ra người Thái quyết tâm thâu tóm Sabeco. Tuy nhiên, giữa việc nới room lên 100% và có thể thâu tóm được hay không lại là chuyện khác. Vì hiện Nhà nước vẫn đang nắm giữ 36% tỉ lệ sở hữu tại Sabeco. Hiện cũng chưa có thông tin Nhà nước liệu có tiếp tục thoái vốn tại công ty bia lớn nhất Việt Nam này hay không.

Trả lời một cổ đông tại đại hội cổ đông thường niên vừa tổ chức vào giữa năm nay liệu rằng người Thái tiếp tục mua cổ phần Sabeco, ông Koh Poh Tiong, Chủ tịch HĐQT Sabeco, cho biết chúng tôi rất muốn nhưng phụ thuộc vào cổ đông nhà nước có tiếp tục bán ra hay không.

Hải Đăng