Biên bản làm việc giữa Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an tỉnh Phú Thọ và phóng viên Báo Thương hiệu & Công luận

Cụ thể, ngày 09/10/2019, Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an tỉnh Phú Thọ đã có buổi làm việc với phóng viên Thương hiệu & Công luận nhằm cung cấp thông tin nói trên. Tại buổi làm việc, đại diện Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an tỉnh Phú Thọ cho biết: Hồi 13h30’ ngày 12/8/2019, tổ công tác Phòng Cảnh sát kinh tế tiến hành nắm bắt tình hình, phát hiện tại hộ gia đình ông Nguyễn Văn Hùng, ở khu 5 xã Hà Lương (huyện Hạ Hòa, Phú Thọ) có 2 xe ô tô và 2 máy xúc đang tiến hành múc xúc, san gạt, hạ cốt nền.

Tổ công tác đã tiến hành kiểm tra, quá trình kiểm tra ông Nguyễn Đức Mạnh – sinh năm 1977, HKTT tại tổ 6, phường Thượng Thanh (quận Long Biên, Hà Nội) tự xưng là chủ phần đất san gạt trình báo, ông Mạnh mua lại phần thửa đất trên của ông Nguyễn Mạnh Hùng – sinh năm 1959.

Vào 6h sáng ngày 12/8/2019, ông Mạnh có thuê 2 ô tô, 2 máy xúc và các lái xe tiến hành san gạt, hạ cốt nền phần thửa đất nêu trên. Theo lời của ông Mạnh là để lấy mặt bằng làm nhà xưởng chế biến gạch nung tuynel, nhưng ông Mạnh không xuất trình được giấy tờ cấp phép của cơ quan chức năng.

Tổ công tác Phòng Cảnh sát kinh tế tỉnh Phú Thọ kiểm tra hiện trường tại khu đất của hộ gia đình ông Nguyễn Văn Hùng, ở khu 5 xã Hà Lương (huyện Hạ Hòa)

Tổ công tác đã tiến hành làm việc, lấy lời khai của các cá nhân vi phạm, người có liên quan và tiến hành tạm giữ, niêm phong các phương tiện vi phạm theo thủ tục hành chính. Tuy nhiên, nhận thấy phần đất bên dưới cốt nền nghi là khoáng sản cao lanh, nên tổ công tác đã lấy mẫu đất niêm phong và giám định để xác minh rõ hành vi vi phạm pháp luật của ông Nguyễn Đức Mạnh.

Qua điều tra xác minh, ông Nguyễn Đức Mạnh có mua một phần thửa đất số 370, tờ bản đồ số 25, diện tích 0,4ha của ông Nguyễn Mạnh Hùng ở khu 5 xã Hà Lương (huyện Hạ Hòa, Phú Thọ), trong đó ông Mạnh mua 250m2 với giá trị là 250.000.000 đồng (có giấy biên nhận thể hiện ông Mạnh đặt cọc số tiền 30.000.000 đồng), đây là phần đất được cấp quyền sử dụng đất với loại đất sử dụng là đất trồng cây lâu năm.

Sau khi mua đất ông Mạnh không làm thủ tục sang tên chuyển nhượng quyền sử dụng đất và chuyển mục đích sử dụng đất nhưng sáng ngày 12/08/2019, ông Mạnh đã tự ý thuê xe ô tô và máy xúc để san gạt, hạ cốt nền và vận chuyển đất cho xe ô tô vận chuyển cho ông Nguyễn Văn Bình ở khu 5 xã Hà Lương (huyện Hạ Hòa, Phú Thọ) san lấp ao.

Đến ngày 7/9/2019, Phòng Cảnh sát Kinh tế nhận được kết luận giám định số 36/TTTKCN-KC của Trung tâm triển khai công nghệ khoáng chất – Đại học mỏ địa chất trả lời: “Mẫu đất trên không làm nguyên liệu sản xuất gạch ngói nung, có thể sử dụng khai thác san lấp mặt bằng” không phải là quặng cao lanh. Như vậy, không đủ căn cứ để xác định đây là hành vi khai thác quặng trái phép do vậy Phòng Cảnh sát Kinh tế đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 169/QĐ-XPHC ngày 15/9/2019 trong lĩnh vực đất đai đối với ông Nguyễn Đức Mạnh.

Biên bản số 08/BB-ĐC ngày 28/12/2018 của UBND xã Hà Lương về việc đình chỉ, yêu cầu gia đình ông Nguyễn Văn Huy tạm dừng thi công san gặt mặt bằng.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Minh Tuấn – Trưởng Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an tỉnh Phú Thọ cho biết: “Chúng tôi đã yêu cầu ông Mạnh dừng mọi hoạt động san, gạt và do đây không phải là quặng cao lanh nên chỉ xử phạt 1.500.000 đồng đối với ông Mạnh do vi phạm trong lĩnh vực đất đai. Ngoài ra, căn cứ theo luật thì không được tịch thu phương tiện, máy móc nên chúng tôi đã trả lại cho ông Mạnh sau đó”.

Đối với đề nghị được tiếp cận các hồ sơ pháp lý liên quan đến việc kiểm tra, xử phạt, kết luận giám định mẫu đất…, đại diện Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an tỉnh Phú Thọ cho biết: “Do ngành công an có đặc thủ riêng nên việc cung cấp tài liệu phải được sự cho phép của lãnh đạo. Trường hợp giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ chưa có văn bản yêu cầu cung cấp thì chúng tôi không thể cung cấp được”.

 Hiện trạng điểm khai thác tại khu đất đồi của gia đình ông Nguyễn Văn Huy ở khu 5 xã Hà Lương (huyện Hạ Hòa, Phú Thọ) sau khi báo phản ánh

Như Thương hiệu và Công luận đã thông tin, thời gian qua, trên địa bàn xã Hà Lương (Hạ Hòa, Phú Thọ) xuất hiện một số tượng lợi dụng việc san gạt mặt bằng và hạ cốt nền, để khai thác quặng (cao lanh - PV) trái phép với số lượng lớn để mang đi tiêu thụ, khiến tài nguyên khoáng sản bị đánh cắp giữa “thanh thiên bạch nhật”… Đáng nói, thực trạng trên diễn ra trong thời gian dài, nhưng chính quyền địa phương và cơ quan chức năng có thẩm quyền vẫn chưa có biện pháp ngăn chặn, xử lý triệt để, khiến người dân nơi đây bức xúc.

Đơn cử, tình trạng này đang diễn ra tại khu đất thuộc hộ gia đình ông Nguyễn Văn Huy ở khu 5, xã Hà Lương (huyện Hạ Hòa, Phú Thọ). Dù trước đó, ngày 28/12/2018, UBND xã Hà Lương đã có biên bản số 08/BB-ĐC về việc yêu cầu tạm dừng thi công san gạt mặt bằng hạ cốt nền, xây dựng nhà ở đối với hộ ông Nguyễn Văn Huy.

Hiện trường các đối tượng khai thác cao lanh trái phép (ngày 12/8/2019) tại khu đất đồi của gia đình ông Nguyễn Văn Huy ở khu 5 xã Hà Lương (huyện Hạ Hòa, Phú Thọ).

Nguyên nhân là trong quá trình thi công, hộ gia đình đã phát hiện dưới tầng đất mặt có lớp đất màu vàng trắng nghi là khoáng sản. Qua đó, UBND xã lập biên bản, yêu cầu hộ gia đình ông Huy tạm dừng thi công san gạt để xã báo cáo phòng Tài nguyên và Môi trường và huyện Hạ Hòa.

Mặc dù đã bị đình chỉ, yêu cầu dừng thi công san gạt, nhưng thời gian gần đây tại khu đất của gia đình ông Nguyễn Văn Huy lại thường xuyên xuất hiện các đối tượng ngang nhiên đưa phương tiện, máy móc vào san gạt, múc hàng nghìn m3 đất có màu trắng vàng chở đi tiêu thụ.

Theo những người dân sống tại khu 5, xã Hà Lương cho hay, dưới khu đất của gia đình ông Huy có mỏ cao lanh với trữ lượng lớn. Do đó, việc xin san gạt, hạ cốt chỉ là “chiêu bài” để các đối tượng khai thác khoáng sản. Mỗi ngày, có tới hàng trăm lượt xe ô tô trọng tải lớn chở đầy đất có màu vàng trắng mang đi tiêu thụ.

Theo ghi nhận của phóng viên (ngày 12/08/2019), tại khu đất này luôn thường trực hàng chục chiếc xe ô tô tải loại 3 chân, nối đuôi nhau ra vào để vận chuyển đất màu trắng vàng từ khu vực phía sau nhà ông Nguyễn Văn Huy, sau đó di chuyển về hướng thị trấn Hạ Hòa (Phú Thọ).

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Thể - Chủ tịch UBND xã Hà Lương (Hạ Hòa, Phú Thọ) cho biết: “Ngày 28/12/2018, UBND xã nhận được tin báo của quần chúng nhân dân về tình trạng khai thác cao lanh trái phép; xã đã tiến hành xuống kiểm tra và phát hiện hộ gia đình ông Nguyễn Văn Huy ở khu 5 xã Hà Lương đang khai thác cao lanh trái phép. Theo đó, xã đã lập biên bản và yêu cầu hộ gia đình ông Huy dừng việc san gạt để báo cáo lên UBND huyện Hạ Hòa.

Đến khoảng tháng 3 năm 2019, gia đình nhà ông Huy lại tiếp tục thực hiện việc san gạt và chính quyền xã lại yêu cầu gia đình ông Huy dừng ngay việc san gạt. Tuy nhiên, do thẩm quyền của xã có hạn, nên xã không thể ngăn chặn, xử lý dứt điểm được. Sau khi phát hiện, chúng tôi đã có văn bản báo cáo UBND huyện Hạ Hòa để xin ý kiến chỉ đạo”.

Nhận định dưới góc độ pháp lý, Luật sư Vi Văn Diện – Giám đốc Công ty Luật Thiên Minh cho biết: "Căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành, các đối tượng khai thác đất trái phép có thể bị xử phạt hành chính về tội “Vi phạm về khai thác khoáng sản mà không có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền” (Điều 44 Nghị định 33/2017/NĐ-CP).

Hình thức xử phạt bao gồm phạt tiền, tịch thu toàn bộ tang vật là khoáng sản hoặc toàn bộ giá trị bằng tiền của khối lượng khoáng sản đã tiêu thụ; tịch thu phương tiện sử dụng để vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm và buộc thực hiện các giải pháp cải tạo, phục hồi môi trường khu vực đã khai thác, đưa khu vực khai thác về trạng thái an toàn.

Trường hợp hành vi khai thác khoáng sản trái phép có dấu hiệu cấu thành tội phạm sẽ được xử lý hình sự theo quy định tại Điều 227 Bộ luật Hình sự.

Đối với việc công tác quản lý khoáng sản trên địa bàn tại địa phương, theo quy định tại Điều 81 Luật Khoáng sản 2010 thì Trách nhiệm quản lý nhà nước về khoáng sản của Uỷ ban nhân dân các cấp.  Ngoài ra, UBND các cấp có trách nhiệm bảo vệ kháng sản chưa khai thác theo Điều 17 Nghị định 158/2016/NĐ-CP.

Theo đó, tỉnh Phú Thọ cũng đã ban hành Chị thị Số: 07/CT-UBND ngày 29 tháng 6 năm 2018 về việc tăng cường công tác quản lý khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Trong đó, nêu rõ trách nhiệm của từng Sở, ngành, địa phương… Do vậy, bộ phận nào, địa phương nào buông lỏng quản lý, để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép thì sẽ bị xử lý theo quy định…"

Huy Trung – Quốc Trường