Theo số liệu thống kê của Phòng Quản lý Di sản, Sở VHTT Hà Nội, tại 30/30 quận, huyện, thị xã… trên địa bàn thành phố đều có hàng phở. Tính đến năm 2023, Hà Nội có gần 700 cửa hàng phở, những cửa hàng tập trung chủ yếu trên địa bàn các quận: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Cầu Giấy, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Long Biên. Những thương hiệu phở gia truyền (trên 2 đời làm phở) thường chỉ chuyên bán phở bò hoặc phở gà tập trung chủ yếu trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, quận Ba Đình, quận Hai Bà Trưng.

Những thương hiệu phở gia truyền (có hơn 2 đời làm phở) thường chỉ chuyên bán phở bò hoặc phở gà tập trung chủ yếu trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng.

Theo nhiều sử liệu ghi chép lại, món phở tại Hà Nội được ra đời vào đầu thế kỷ XX. Thuở ban đầu phở vốn là một loại quà rong, được gánh đi rong và rao bán khắp phố phường tại Hà Nội vào những năm 1907-1910.

Đến nay, vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau liên quan đến nguồn gốc ra đời của món phở, trong đó có 3 giả thuyết phổ biến: phở bắt nguồn từ món pot-au-feu của Pháp; phở có nguồn gốc từ món ngưu nhục phấn của người Hoa; và phở có nguồn gốc từ món bún xáo trâu của người Việt.

Mặc dù món phở xuất hiện tại nhiều địa phương trên cả nước, nhưng nhắc đến phở Hà Nội, người ta nhớ ngay đến dấu ấn ẩm thực khó quên, lưu giữ những hương vị hồn cốt của dân tộc. Bởi đối với nhiều thực khách, phở Hà Nội là thức quà ngon và có tính đặc trưng riêng.

Món phở cũng thể hiện sự tinh tế của người Hà Nội không chỉ trong nấu nướng mà còn trong thưởng thức. Các chuyên gia ẩm thực, nhà nghiên cứu và cả giới nhà văn, nhà thơ đều thừa nhận rằng: Phở là một thứ quà đặc biệt của Hà Nội, không phải chỉ riêng Hà Nội mới có, nhưng chính là vì chỉ ở Hà Nội mới ngon.

Quyết định công nhận Phở Hà Nội là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được đưa ra dựa trên đề nghị của Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội và Cục trưởng Cục Di sản văn hóa. Việc công nhận này nhằm ghi nhận giá trị văn hóa đặc sắc của món ăn truyền thống Hà Nội, đồng thời tạo cơ sở pháp lý để bảo tồn và phát huy giá trị của Phở trong đời sống văn hóa - xã hội của Thủ đô và cả nước.

Theo quyết định, UBND thành phố Hà Nội sẽ chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với di sản văn hóa phi vật thể này theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Quyết định có hiệu lực kể từ ngày ký, mở ra cơ hội mới trong việc quảng bá và phát triển giá trị văn hóa ẩm thực của Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung trên trường quốc tế.

An Nguyên (t/h)