Báo cáo của Bộ Y tế thể hiện việc mua sắm trang thiết bị y tế có số khó khăn, vướng mắc như quy định tham khảo ít nhất 03 báo giá trong điều kiện chỉ có một nhà cung cấp, chưa quy định rõ vật tư y tế (bông, băng, cồn, gạc...) có phải là tài sản công không…

Ngoài ra, một số trang thiết bị sau khi kết thúc đề án liên doanh, liên kết có giá trị dưới 50%, nhưng vẫn trong điều kiện hoạt động tốt. 

Tuy nhiên, Nghị định 29/2018/NĐ-CP quy định điều kiện để xác lập sở hữu toàn dân là tài sản còn phải có giá trị còn lại trên 50%. Trong khi đó, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam yêu cầu trang thiết phải được xác lập sở hữu toàn dân mới được thanh toán Bảo hiểm y tế.

Vì vậy, thời gian qua, tình trạng một số bệnh viện “kêu cứu” vì thiếu trang thiết bị, vật tư y tế đã diễn ra.

Thông tin từ Bệnh viện Chợ Rẫy TP. HCM cho biết, TS.BS Nguyễn Tri Thức, Giám đốc bệnh viện đã có báo cáo gửi đến Bộ Y tế về những khó khăn vướng mắc khi thực hiện việc mua sắm trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Theo báo cáo, hiện nay, hầu hết các trang thiết bị y tế kỹ thuật cao như: máy chụp cắt lớp vi tính (CT-scanner), máy chụp cộng hưởng từ (MRI), máy siêu âm doppler màu đều không có đủ 03 báo giá theo quy định để thực hiện đấu thầu mua sắm mới trang thiết bị y tế và sửa chữa, bảo trì.

Thực tế trên đang ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng khám chữa bệnh. Bệnh viện thường xuyên trong trạng thái thiếu trang thiết bị y tế, thiết bị hư hỏng không sửa chữa được, phải chuyển bệnh nhân đến cơ sở khác để thực hiện kỹ thuật, gây rất nhiều khó khăn, phiền toái cho người bệnh.

Không chỉ riêng bệnh viện Chợ Rẫy TP. HCM, tại bệnh viện Bạch Mai cũng gặp tình trạng tương tự khi nhiều vật tư, y tế bị thiếu.

Trong báo cáo gửi Bộ Y tế, Bệnh viện Việt Đức cho biết hiện hóa chất khí máu chỉ còn đủ dùng một tuần.

“Hiện hóa chất khí máu chỉ còn đủ dùng một tuần, hóa chất ghép tạng đủ dùng cho hai tuần. Việc thiếu hụt các hóa chất, vật tư này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khám chữa bệnh”, theo báo cáo gửi Bộ Y tế của Bệnh viện Việt Đức.

Về việc mua sắm hóa chất xét nghiệm sử dụng cho các hệ thống xét nghiệm, Bệnh viện Việt Đức cho biết, hiện trên thị trường hệ thống máy xét nghiệm chủ yếu là máy đóng. Do đó, bệnh viện đang gặp một số khó khăn như mua máy hoặc thuê máy xét nghiệm đồng nghĩa với việc bệnh viện phụ thuộc vào hóa chất sử dụng cho máy đó suốt dòng đời của máy, hay trong thời gian thuê. Điều này dẫn đến không có tính cạnh tranh trong mua sắm hóa chất sinh phẩm sử dụng trong xét nghiệm.

Bệnh viện Việt Đức cũng chỉ ra tình huống, hiện tất cả các bệnh viện đấu thầu hóa chất chạy máy, đơn vị trúng thầu sẽ cung cấp các giải pháp để triển khai xét nghiệm bao gồm phần mềm kết nối với mạng LIS, máy xét nghiệm, chuyển giao kỹ thuật, bảo hành, bảo trì...

Tuy nhiên, hiện chưa có các văn bản quy phạm pháp luật quy định, hướng dẫn cho hoạt động này. Bên cạnh đó, danh mục các mặt hàng hóa chất xét nghiệm, vật tư y tế tiêu hao thông thường chưa được chuẩn hóa nên khi tra cứu và so sánh giá vô cùng khó khăn, dẫn tới phát sinh nguy cơ sai sót trong quá trình thực hiện đấu thầu...

Trước tình trạng nhiều bệnh viện trên cả nước đang “kêu” vì thiếu vật tư, thiết bị y tế, Bộ Y tế đề xuất Chính phủ các giải pháp tháo gỡ.

Cơ quan này kiến nghị Chính phủ xem xét, báo cáo Quốc hội cho phép sửa đổi Luật Dược, xây dựng để ban hành cơ chế đặc thù về dự trữ đối với các thuốc hiếm, cần thiết cho điều trị…

Bộ cũng kiến nghị Chính phủ xem xét sớm ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2021/NĐ-CP. Cụ thể đối với một số nội dung sau: 

Thứ nhất, về quản lý giá trang thiết bị y tế, Bộ Y tế đề nghị bỏ quy định về thời điểm mua sắm và chuyển hình thức quản lý chỉ một số mặt hàng thuộc danh mục quản lý phải kê khai giá thay bằng tất cả các mặt hàng như hiện nay. Đồng thời, bổ sung quy định tất các mặt hàng trang thiết bị y tế phải kê khai giá trên cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế để công khai, minh bạch thông tin. 

Thứ hai, về đăng ký lưu hành trang thiết bị, Bộ Y tế cho rằng để tháo gỡ khó khăn cho các tổ chức, cá nhân xuất nhập khẩu, kinh doanh trang thiết bị y tế, dự thảo nghị định quy định gia hạn thêm 01 năm hiệu lực của các giấy phép đã cấp đến hết ngày 31/12/2023. 

Thứ ba, về thu hồi trang thiết bị y tế, bộ kiến nghị sửa đổi, quy định rõ thêm trường hợp xử lý trang thiết bị y tế tại đơn vị sản xuất, đơn vị nhập khẩu, đang lưu hành trên thị trường hoặc đã được cơ sở y tế mua sắm sau khi bị thu hồi số lưu hành trang thiết bị y tế. 

Thứ tư, với quy định về xuất nhập khẩu và tạm nhập, tái xuất, cơ quan này kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định đối với trường hợp nhập khẩu để phục vụ mục đích phục vụ hội chợ, triển lãm, trưng bày hoặc giới thiệu sản phẩm cho phù hợp với pháp luật về quản lý ngoại thương. 

Bộ Y tế cũng kiến nghị Bộ Tài chính tiếp tục sửa đổi thông tư 58/2016/TT-BTC, trong đó hướng dẫn cụ thể một số khái niệm như dự toán mua sắm với dự toán thu chi để tránh gây nhầm lẫn, không thống nhất…  

Thiên Trường (T/h)