Thầy giáo Đào Phước (Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu) đón chúng tôi bằng nụ cười hào sảng, chất phác của người Châu Ro đậm chất Nam Bộ. Anh chính là người tham gia nghiên cứu, sưu tầm, gìn giữ, bản sắc văn hóa dân tộc của người Châu Ro, bằng sáng kiến đưa tiếng dân tộc Châu Ro vào âm nhạc để phổ biến truyền dạy cho các em học sinh và đồng bào trong các thôn ấp. Đây chính là cách nhanh nhất, dễ nhớ, dễ thuộc nhất, trong việc lưu giữ bảo tồn tiếng dân tộc bản địa Châu Ro.

Sinh năm 1967, tốt nghiệp Đại học Sư phạm Âm nhạc thành phố Hồ Chí Minh và công tác tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu từ năm 1994, thầy Đào Phước luôn trăn trở, suy tư, làm sao để con em đồng bào Châu Ro nghèo không chỉ được cắp sách đến trường, học văn hóa, mà còn lưu giữ được tiếng bản địa Châu Ro cho các thế hệ mai sau...

Nhiều lần, thầy trực tiếp thâm nhập các địa bàn dân cư, gặp gỡ bà con trong thôn ấp, tìm hiểu hoàn cảnh, tâm tư nguyện vọng của các gia đình dân tộc Châu Ro, từ đó vận động các tổ chức xã hội quyên góp giúp đỡ, vận động đưa trẻ đến trường. Phong cách gần gũi thân thiện, thầy luôn được các bà con đồng bào Châu Ro, cũng như các em học sinh yêu mến, trân trọng.

Nhận thấy cùng với sự phát triển rất nhanh của xã hội, thế hệ trẻ ngày nay thích nghi với môi trường sống hiện đại, đồng nghĩa với tiếng bản địa Châu Ro ngày càng mai một, trong khi việc dạy tiếng dân tộc thiểu số cho cán bộ giáo viên, nhà trường chưa được thực hiện vì chưa có giáo trình, nên từ năm  2010 thầy đã chủ động đề xuất với lãnh đạo địa phương thành lập các câu lạc bộ hát múa dân tộc, tham gia các hội thi văn hóa các dân tộc do địa phương tổ chức nhằm lưu giữ tiếng bản địa cho các em mai sau.

Thầy được lãnh đạo địa phương hết lòng ủng hộ. Đến nay, các câu lạc bộ học tiếng Châu Ro, CLB hát múa dân tộc, đã hoạt động được trên 12 năm, mỗi năm thu hút từ 30 – 50 thành viên tham gia. Ngoài việc nghiên cứu, sưu tầm các bài hát dân ca Châu Ro, thầy Phước còn trực tiếp sáng tác các bài hát dịch ra tiếng Châu Ro để cùng bà con luyện tập, biểu diễn, phối hợp với Nhà Văn hóa Bàu Chinh, huyện Châu Đức tổ chức giảng dạy hát múa cồng chiêng cho bà con dân tộc và trực tiếp giảng dạy tại nhiều địa phương các huyện thị trong tỉnh như CLB hát múa tiếng dân tộc ở Long Tân (huyện Đất Đỏ), CLB Hắc Dịch (thị xã Phú Mỹ), CLB Bàu Lâm (huyện Xuyên Mộc)…

Chia sẻ với chúng tôi, thầy Phước cho biết: “Chúng tôi muốn truyền lửa, tạo sự đam mê cho các em, từ đó các em sẽ là những hạt nhân để tiếp tục nhân rộng các bài múa hát của người Châu Ro đến các thôn ấp trong tỉnh. Hiện tham gia vào các CLB hát múa dân tộc do chúng tôi tổ chức hầu hết là các thanh niên trẻ (dưới 35 tuổi) nên rất nhiệt huyết…”   

Thầy giáo Đào Quốc Trung, giáo viên Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu nhận xét: “Không chỉ là người thầy mẫu mực, Đào Phước còn là người anh cả có tấm lòng nhân hậu, tâm huyết, luôn quan tâm đến công việc và đời sống của giáo viên, tạo điều kiện cho giáo viên học tập nâng cao trình độ chuyên môn, khuyến khích giáo viên đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giảng dạy. Là người đi đầu trong mọi hoạt động của nhà trường, thầy không chỉ góp phần nâng cao chất lượng đổi mới phương pháp giảng dạy, mà còn chú trọng giáo dục kỹ năng tự lập cho học sinh nội trú.

Tham mưu với các cấp lãnh đạo huyện, tỉnh, tu sửa cơ sở vật chất, tôn tạo sân chơi vận động cho các em học sinh. Vì vậy, diện mạo của ngôi trường ngày một khang trang, sạch, đẹp ...”

Trong không khí vui xuân ấm áp, không gian Nhà Văn hóa Bàu Chinh luôn rộn ràng trong tiếng nhạc cồng chiêng, tiếng đàn goong cla, đàn goong chloq, cầm vuột (kèn bầu), tuyl (sáo) … như thác reo, gió thổi, cùng với những câu hát điệu múa mượt mà, tạo nên sắc màu âm thanh mộc mạc quyến rũ lòng người.

Chia tay bà con Châu Ro huyện Châu Đức, mảnh đất giàu truyền thống cách mạng, chất chứa bao ân tình sâu nặng của những con người Châu Ro thật thà, chất phác, nhân hậu, đã từng nhường cơm xẻ áo nuôi bộ đội ta những năm kháng chiến, chúng tôi  không khỏi lưu luyến, xúc động, bồi hồi…

Mong sao, thầy Đào Phước và bà con đồng bào Châu Ro nơi đây luôn giữ nhiệt huyết và tình yêu quê hương đất nước. Chúc bà con Châu Ro một năm mới mùa màng bội thu và cuộc sống luôn tràn ngập tiếng hát, tiếng cười.

                                                          Đào Quốc Thịnh