Năm 2022, Nghệ An được giao kế hoạch vốn đầu tư công tập trung 7.124,7 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương hơn 5.566 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 1.557 tỷ đồng. Tỉnh đã phân bổ chi tiết cho 201 dự án với số vốn hơn 5.801 tỷ đồng, còn hơn 1.322 tỷ đồng chưa được giao chi tiết cho các chủ đầu tư.

Đến ngày 10/09, tổng vốn đầu tư công tập trung của tỉnh đã giải ngân hơn 2.119 tỷ đồng, đạt 29,74%; nếu không tính các khoản chưa phân bổ chi tiết (bao gồm nguồn chương trình mục tiêu quốc gia và vốn chuẩn bị đầu tư nguồn ngân sách địa phương) kết quả giải ngân đạt 36,52%; kế hoạch vốn kéo dài đã giải ngân hơn 360 tỷ đồng, đạt 13,3%. Cũng theo số liệu thống kê thì hiện toàn tỉnh có 19 đơn vị có tỷ lệ giải ngân đạt trên mức bình quân chung của tỉnh; 18 huyện, thành, thị và 13 đơn vị chủ đầu tư giải ngân có tỷ lệ dưới mức bình quân chung của tỉnh; 15 đơn vị chủ đầu tư chưa giải ngân. Tính theo dự án, có 130/201 công trình giải ngân dưới 50%, trong đó có 61 công trình với kế hoạch vốn hơn 890 tỷ đồng chưa giải ngân.

Dự kiến đến hết năm 2022, có khoảng 27 dự án không giải ngân hết, với số vốn hơn 560 tỷ đồng. Một số đơn vị có vốn lớn và nhiều dự án giải ngân dưới 50%, gồm các huyện, thị như: Hoàng Mai, Quỳnh Lưu, Hưng Nguyên, Nghĩa Đàn, Quỳ Châu, Con Cuông, Anh Sơn, Thanh Chương và Diễn Châu và khối ngành như: Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn…Bên cạnh đó, có 04 dự án trọng điểm tiến độ giải ngân chậm: Dự án Bệnh viện Ung bướu Nghệ An (giai đoạn 2); Dự án đường ngang N5 trong Khu kinh tế Đông Nam; Dự án đường ngang N2 trong Khu kinh tế Đông Nam; Dự án đường giao thông nối quốc lộ 7C (Đô Lương) đến đường Hồ Chí Minh (Tân Kỳ).

Lý giải việc chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nghệ An cho rằng do giá của các loại vật liệu xây dựng tăng đột biến; Quy trình thực hiện thủ tục đối với các công trình khởi công mới và công trình chuyển tiếp có gói thầu mới mất nhiều thời gian; Nguồn vốn kéo dài từ các năm trước sang năm 2022 giải ngân chậm; Các dự án ODA còn nhiều vướng mắc...Đặc biệt, một số chủ đầu tư, ngành, huyện chưa quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện giải ngân vốn đầu tư công. Năng lực một số chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu tư vấn, xây lắp, giám sát chưa đáp ứng yêu cầu.

Bên cạnh đó, nguyên nhân tiến độ giải ngân đầu tư công chậm vẫn là do khâu chuẩn bị đầu tư chưa thực sự tốt. Khi làm hồ sơ xin chấp thuận chủ trương đầu tư thì chỉ mới khái toán và chưa biết có được thông qua hay không nên chuẩn bị cũng chỉ bước đầu và sơ lược. Khi dự án được thông qua và bắt tay vào thực hiện, có một số hạng mục phát sinh trên thực địa phải điều chỉnh dẫn đến phải làm lại hồ sơ gây ảnh hưởng tiến độ chung dự án; Vướng mắc trong quá trình giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án cũng là một trong những lý do được nhiều lãnh đạo sở, ngành, địa phương nêu khi nói về nguyên nhân chậm tiến độ.

Trước đó, tại hội nghị giao ban toàn tỉnh về công tác giải ngân vốn đầu tư công, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung đánh giá một số ngành, địa phương đã rất quan tâm và có kết quả giải ngân tốt như ngành Giao thông Vận tải, Công an tỉnh, ngành Văn hóa, huyện Nghi Lộc, huyện Quế Phong, huyện Kỳ Sơn. Bên cạnh đó, một số ngành, địa phương kết quả giải ngân vốn đầu tư công rất chậm.

Bên cạnh những nguyên nhân khách quan và chủ quan, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An nhấn mạnh nguyên nhân giải ngân vốn đầu tư chậm là do một số chủ đầu tư chưa thực sự quyết liệt trong công tác chỉ đạo; năng lực lãnh đạo, chỉ đạo còn nhiều hạn chế; công tác chuẩn bị các dự án đầu tư còn hạn chế, chưa sát thực tế...

Hiện nay thời gian còn rất ít, số lượng dự án chưa giải ngân còn rất lớn, vì vậy Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung yêu cầu các địa phương, sở, ngành thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về giải ngân vốn đầu tư công. Các địa phương, sở, ngành thực hiện nghiêm cam kết với tỉnh về giải ngân vốn đầu tư công. Đưa tiêu chí giải ngân vốn đầu tư công thành tiêu chí thi đua khen thưởng hàng năm.

Hoàng Linh