Trong báo cáo tháng 1/2021 của Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), năm 2020, du lịch thế giới đã trải qua một cuộc khủng hoảng lớn nhất trong lịch sử do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, sụt giảm 73,9% lượng khách du lịch quốc tế so với năm 2019, lùi lại thời điểm cách đây 30 năm.

Cụ thể, lượng khách du lịch quốc tế năm 2020 chỉ đạt 381 triệu lượt, giảm 73,9% so với năm 2019, tương đương trên 1 tỷ lượt. Nguyên nhân chính do sự sụt giảm mạnh về nhu cầu du lịch và các hạn chế đi lại trên toàn cầu nhằm ứng phó với dịch bệnh. Mức giảm này nằm giữa kịch bản 2 (-70%) và kịch bản 3 (-78%) được UNWTO dự báo vào tháng 5/2020.

Theo UNWTO, các chuyên gia du lịch quốc tế cho rằng, việc triển khai rộng rãi vắc-xin Covid-19 sẽ giúp khôi phục niềm tin của du khách, góp phần nới lỏng các lệnh hạn chế đi lại, từng bước bình thường hóa hoạt động du lịch. Sự phục hồi du lịch trong năm 2021 phụ thuộc vào tốc độ triển khai vắc-xin, sự phối hợp giữa các nước về thủ tục đi lại và tình hình kinh tế.

Hộ chiếu vắc-xin đang là một khái niệm mới mà nhiều nước đang nhắc tới trong việc mở cửa biên giới.

Vấn đề này tùy thuộc vào kiểm soát dịch bệnh của các chính phủ và khả năng đề kháng của người dân với virus Ncovi-2. Các quốc gia phát triển trên thế giới hiện trông cậy vào vắc-xin tiêm ngừa trong cộng đồng để mở cửa ngành kinh tế (bao gồm cả du lịch). Một số nước có điều kiện môi trường phù hợp như Việt Nam tập trung vào việc khoanh vùng, phong tỏa, cách ly, giãn cách xã hội, truy vết, dự báo, chữa trị để dập dịch.

Tuy vậy, để mở cửa giao thương quốc tế thì chưa thể trong điều kiện hiện nay, Thái Lan đã phải dừng thử nghiệm mở cửa cho khách du lịch quốc tế vào với chương trình STV thời hạn visa 90 ngày, bong bóng du lịch giữa New Zealand và Úc cũng không thành công sau các đợt dịch bệnh bùng phát trở lại ở các nước trên.

Nếu đến mùa hè 2021 này, phần lớn dân số thế giới được tiêm vắc-xin thì có thể thúc đẩy sự hồi phục của du lịch quốc tế trong nửa sau năm 2021. Trong bất kỳ trường hợp nào, các chuyên gia cũng khẳng định du lịch gần giữa các quốc gia láng giềng và trong khu vực sẽ khôi phục nhanh hơn, trong khi du lịch đường dài sẽ cần nhiều thời gian hơn.

Đồng thời họ cũng nhấn mạnh, tuy thành công trong khống chế dịch bệnh và triển khai vắc-xin sẽ góp phần tích cực hồi phục du lịch một cách an toàn, nhưng trong ngắn hạn, cần có thêm sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia về thủ tục đi lại, bảo đảm sức khỏe và an toàn liên quan đến xét nghiệm, chứng nhận vắc-xin, cung cấp số liệu đáng tin cậy và truyền thông hiệu quả.

Nhìn chung về triển vọng cả năm 2021, phản hồi từ các chuyên gia cho thấy khá nhiều ý kiến trái chiều: 45% chuyên gia cho rằng triển vọng năm 2021 sẽ tốt hơn, 25% không chắc chắn về sự phục hồi và 30% đánh giá năm 2021 sẽ khó khăn hơn năm 2020. Trong số đó, 67% chuyên gia cho rằng vắc-xin sẽ đẩy nhanh quá trình hồi phục của du lịch quốc tế, trong khi đó khoảng 30% chỉ coi đây là một khả năng.

Minh Đức