Theo đó, hai bên đồng ý cùng thúc đẩy xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh tại tuyến đường chuyên dụng vận tải hàng hóa cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Việt Nam) - Hữu Nghị Quan (Trung Quốc), tuyến đường chuyên dụng vận tải hàng hóa Tân Thanh (Việt Nam) - Pò Chài (Trung Quốc).

Theo đề xuất của phía Trung Quốc, sẽ triển khai xây dựng cửa khẩu thông minh theo hai mô hình: vận chuyển đường sắt trên không thông minh và bằng xe tự hành vận chuyển hàng (AGV) trên mặt đất.

Việc thống nhất ký thỏa thuận khung về thúc đẩy xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh giữa UBND tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) với Chính phủ nhân dân khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) là kết quả từ chuyến thăm và làm việc tại Trung Quốc của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Mới đây, tại Hội nghị triển khai thỏa thuận khung về thúc đẩy xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, Hồ Tiến Thiệu cho biết:

Việc xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh là phù hợp với chủ trương, định hướng của Chính phủ và của tỉnh. Xây dựng cửa khẩu thông minh cũng phù hợp với chương trình chuyển đổi số quốc gia và của tỉnh Lạng Sơn.

Đặc biệt, mô hình cửa khẩu thông minh sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thông quan hàng hóa nhanh chóng, hiệu quả, không tiếp xúc, không bị gián đoạn, giải quyết được vấn đề ùn tắc hàng hóa xuất nhập khẩu, nhất là vào thời kỳ cao điểm.

Mô hình này sẽ nâng cao năng lực, hiệu suất thông quan, từ đó nâng cao lợi thế cạnh tranh của Lạng Sơn, thu hút các doanh nghiệp thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Chủ tịch Hồ Tiến Thiệu cũng cho rằng, xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh là một vấn đề mới, việc triển khai sẽ gặp nhiều vướng mắc về thủ tục pháp lý, về quy hoạch, hạ tầng cửa khẩu, nhất là ảnh hưởng đến phạm vi điều chỉnh của Hiệp định quy chế về quản lý biên giới, Hiệp định về quản lý cửa khẩu.

Nhiều vấn đề vượt thẩm quyền của tỉnh Lạng Sơn, phải xin ý kiến của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương trước khi trao đổi, phối hợp với phía Trung Quốc để tiến hành các bước triển khai xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh.

Bên cạnh đó, hạ tầng các tuyến đường chuyên dụng hiện có tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, cửa khẩu Tân Thanh chưa đảm bảo đáp ứng phương thức vận chuyển hàng hóa như mô hình cửa khẩu thông minh đặt ra.

Do đó, UBND tỉnh Lạng Sơn mong muốn các sở, ban, ngành liên quan cần tiếp tục thông qua công tác ngoại giao, gặp gỡ trao đổi với cơ quan liên quan của Quảng Tây (Trung Quốc) để khảo sát mô hình phía bạn đã triển khai; xin ý kiến các cấp có thẩm quyền về việc thực hiện thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh.

Các đơn vị cần tìm hiểu, nghiên cứu kỹ quy định pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý trong triển khai mô hình cửa khẩu thông minh để đề xuất với Chính phủ về việc xây dựng hành lang pháp lý riêng để thực hiện thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh; thành lập tổ công tác và tổ giúp việc, tiếp tục huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng, nâng cấp mở rộng các tuyến đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa tại cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị…

Lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn cũng đề nghị các bộ, ngành trung ương hỗ trợ tỉnh tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện thỏa thuận khung về thúc đẩy xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh.

Nguyễn Kiên