Thời gian qua, công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh tiếp tục được quan tâm chỉ đạo thực hiện và đạt nhiều kết quả tích cực, tạo môi trường ổn định, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nổi bật là việc các cấp, các ngành, nòng cốt là lực lượng công an đã quyết liệt triển khai các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả với hoạt động "tín dụng đen" và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan.

Qua 03 năm đấu tranh quyết liệt, hiện nay các băng nhóm, đối tượng hoạt động liên quan đến "tín dụng đen", cho vay lãi nặng có xu hướng chuyển địa bàn, lĩnh vực hoạt động hoặc ẩn mình, co cụm, không ngang nhiên thực hiện các hành vi cho vay, đòi nợ (cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật…), đe dọa đòi nợ (nhắn tin khủng bố tinh thần, ném chất bẩn, chất thải…); tình trạng treo biển, phát, dán tờ rơi, quảng cáo liên quan đến hoạt động cho vay tại nơi công cộng, tường, cột điện, cây xanh không còn.

Tuy nhiên, hoạt động “tín dụng đen” và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan trên địa bàn tỉnh vẫn tiềm ẩn diễn biến khó lường, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 kéo dài. Các đối tượng chuyển sang hoạt động lén lút với thủ đoạn tinh vi hơn nhằm trốn tránh sự phát hiện, xử lý của lực lượng chức năng; hoạt động huy động vốn, vay đáo hạn ngân hàng với lãi suất cao, “tín dụng đen” trên không gian mạng, cho vay tiền online vẫn diễn ra phức tạp...

Trước tình hình đó, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo 138 Lạng Sơn tiếp tục quán triệt, chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Trung ương về công tác phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật, đặc biệt là Chiến lược quốc gia phòng chống tội phạm giai đoạn 2016 - 2025 và định hướng đến năm 2030; Đề án “Phòng chống các loại tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia” và Đề án “Phòng chống vi phạm pháp luật và phối hợp phòng chống tội phạm trong các lĩnh vực tài chính, chứng khoán, xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa; hành vi chuyển giá, trốn thuế của các doanh nghiệp”.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong việc chấp hành chính sách tài chính, quy định của pháp luật về giao dịch, vay mượn, huy động, sử dụng vốn an toàn; phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng liên quan đến “tín dụng đen”; không cầm cố tài sản với mục đích không rõ ràng; không trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia hoạt động cho vay nặng lãi, lợi dụng kinh doanh dịch vụ cầm đồ để vi phạm pháp luật.

Đồng thời, tỉnh triển khai thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; tích cực tuyên truyền, vận động các cơ quan, doanh nghiệp và Nhân dân.

Công an tỉnh, ban hành Kế hoạch số 4031/KH-CAT-PX03 về công tác tuyên truyền thực hiện Chỉ thị số 12/CT-TTg, đã xây dựng, đăng tải 416 tin, bài, phóng sự, 540 ảnh trên các báo, đài về phòng, chống tội phạm “tín dụng đen”.

Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, phối hợp xây dựng chuyên mục “Pháp luật với đời sống”, chuyên mục “Vì an ninh Xứ Lạng”, phát sóng 01 số/tuần, xây dựng, phát sóng 325 tin, bài, phóng sự liên quan đến việc thực hiện Chỉ thị số 12/CT-TTg.

Sở Giáo dục Đào tạo, hằng năm tổ chức cho trên 20.000 cán bộ giáo viên và trên 90.000 học sinh, sinh viên ký cam kết không vi phạm các quy định về tệ nạn xã hội, phòng chống tội phạm.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh vận động 467.946 hộ gia đình ký cam kết bảo đảm an ninh trật tự, nhân dân cung cấp 1.464 tin liên quan đến tội phạm và an ninh trật tự.

Sở Tư pháp, tham mưu tổ chức thành công 02 Hội nghị Báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh; tổ chức 35 hội nghị tập huấn, tuyên truyền pháp luật cho trên 4.200 đại biểu tham dự.

UBND các huyện, thành phố tổ chức nhiều đợt tuyên truyền lưu động, treo băng zôn, khẩu hiệu tại các trục đường chính, các khu vực đông dân cư về phòng chống “tín dụng đen"... tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm, vi phạm pháp luật, nhất là những đối tượng có biểu hiện huy động vốn tự phát của nhiều người với số lượng lớn hoặc chuyên cho vay nặng lãi.

Các lực lượng chức năng tỉnh tổ chức nhiều đợt ra quân bóc, gỡ, xóa tờ rơi, giấy dán, nội dung quảng cáo "tín dụng đen" trên tường, cột điện… tại các tuyến đường; tiến hành xác minh, xử lý các đối tượng về hành vi in, dán quảng cáo sai quy định.

Cùng với đó, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Lạng Sơn đã tập trung chỉ đạo thực hiện các giải pháp phòng ngừa, đấu tranh với hoạt động “tín dụng đen” như: Chỉ đạo các chi nhánh tổ chức tín dụng trên địa bàn triển khai các giải pháp mở rộng tín dụng phục vụ sản xuất kinh doanh, tiêu dùng, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi “tín dụng đen”. Dành nguồn vốn nhất định để phát triển các gói sản phẩm cho vay tiêu dùng, đời sống phục vụ nhu cầu chính đáng của người dân, nhất là người dân ở vùng nông thôn với thủ tục đơn giản, rút gọn thời gian xét duyệt cho vay. Triển khai hiệu quả công tác huy động vốn, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, niêm yết công khai tại các chi nhánh ngân hàng trên địa bàn về các hoạt động có tiềm ẩn rủi ro. Đồng thời, yêu cầu các chi nhánh tổ chức tín dụng thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về lãi suất huy động, hoạt động cho vay, kiểm tra vốn vay.

Kết quả, từ ngày 15/04/2019 đến 14/04/2022, lực lượng Công an tỉnh đã phát hiện, đấu tranh, bắt giữ, khởi tố điều tra 38 vụ 59 đối tượng về hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự,  xử phạt vi phạm hành chính 01 vụ với 01 đối tượng về hành vi Hủy hoại tài sản liên quan đến hoạt động đòi nợ “tín dụng đen”.

Viện Kiểm sát Nhân dân hai cấp thụ lý 37 vụ với 58 bị can, đã truy tố 32 vụ 49 bị can.

Tòa án Nhân dân hai cấp thụ lý 35 vụ 59 bị cáo (32 vụ 55 bị cáo sơ thẩm và 03 vụ 04 bị cáo phúc thẩm), đã giải quyết 31 vụ 51 bị cáo (đạt tỷ lệ 88,6%); trả hồ sơ để điều tra bổ sung 04 bị cáo, phạt tiền 04 bị cáo, cho hưởng án treo 12 bị cáo, cải tạo không giam giữ 13 bị cáo, phạt tù có thời hạn 18 bị cáo...

Báo cáo cũng chỉ ra những khó khăn, tồn tại cần khắc phục trong thời gian tới, đó là: Một số cơ quan, đơn vị chưa chủ động, quyết liệt trong tham mưu, chỉ đạo, triển khai các biện pháp phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động "tín dụng đen".

Công tác phối hợp liên ngành chưa được tiến hành thường xuyên, liên tục, hiệu quả chưa cao.

Kết quả thanh tra, kiểm tra, phát hiện, xử lý các vụ án, vụ việc liên quan "tín dụng đen" của một số đơn vị, địa phương còn thấp, chưa tương xứng với đặc điểm tình hình.

Chính sách pháp luật về hoạt động tài chính, tín dụng, giao dịch dân sự còn thiếu đồng bộ; chế tài xử lý đối với hành vi cho vay nặng lãi chưa đủ sức răn đe...

Nguyễn Kiên