Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản thông báo ý kiến của Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) VN do Thanh tra Chính phủ (TTCP) tiến hành. Phó thủ tướng đồng ý với tất cả các nội dung mà TTCP đã làm rõ về những sai phạm khá nghiêm trọng ở cơ quan này.

Theo kết luận của TTCP, tại KBNN của 8 tỉnh, thành phố (Hà Nội, Thái Nguyên, Yên Bái, Hà Tĩnh, Nghệ An, TP.HCM, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đắk Lắk) và Sở Giao dịch, đã có tình trạng điều tiết không đúng theo phân cấp ngân sách ở một số nơi với số tiền lên tới 130 tỉ đồng. Trong đó điều tiết không đúng cho ngân sách trung ương là 111,39 tỉ đồng; điều tiết không đúng cho ngân sách địa phương là trên 38,77 tỉ đồng. Một số KBNN còn điều tiết không đúng phân cấp ngân sách nhà nước thời kỳ từ năm 2010 đến tháng 6.2012 với số tiền gần 78,5 tỉ đồng.

Một số trường hợp KBNN thực hiện việc hạch toán không đúng nội dung thu với chương và tiểu mục ghi trên chứng từ nộp tiền vào ngân sách. “Việc này không ảnh hưởng đến việc điều tiết ngân sách các cấp, nhưng nó phản ánh thông tin sai lệch về hoạt động của các ngành kinh tế quốc dân thông qua số liệu thu ngân sách nhà nước. Từ đó có thể dẫn tới việc đưa ra những chính sách, quyết định không chuẩn khác khi điều hành nền kinh tế vĩ mô”, TTCP kết luận.

Theo Thanh tra Chính phủ, có 12 tỉnh, thành phố được KBNN tạm ứng vốn nhưng không giải ngân cho các dự án đã đề nghị tạm ứng mà nhập vào ngân sách tỉnh, thành phố là trên 2.459 tỷ đồng. Tỉnh Yên Bái được Bộ Tài chính phê duyệt tạm ứng năm 2010 là 20 tỷ đồng, năm 2011 là 100 tỷ đồng, nhưng UBND tỉnh không giải ngân cho các dự án mà nhập vào ngân sách tỉnh. Tương tự, tại Thái Nguyên số vốn KBNN tạm ứng năm 2009 không giải ngân cho các dự án mà nhập vào ngân sách tỉnh là 122,806 tỷ đồng, tại TP. Hồ Chí Minh năm 2012 là 2.000 tỷ đồng.

Kết luận thanh tra cũng cho thấy, việc quản lý thu phí ứng vốn của KBNN chưa thực hiện đúng quy định tại Thông tư số 49/2005/TT-BTC. Cụ thể một số KBNN tỉnh (Vĩnh Long, Bình Định, Bắc Cạn, Đắk Nông) sau khi thu phí tạm ứng nhưng chậm nộp về KBNN để quản lý tập trung, chưa thu phí kịp thời theo quy định. Tính đến ngày 25/10/2012 tổng số phí tạm ứng vốn đến hạn phải thu nhưng chưa thu là hơn 2.123 tỷ đồng.

Việc tính và thu lãi tiền gửi của KBNN cũng được Thanh tra Chính phủ phát hiện ra các sai sót như, tính nhầm số dư dẫn đến giảm số lãi phải thu, tính thiếu ngày hưởng lãi. Cụ thể tại KBNN TP. Hồ Chí Minh số lãi tính thiếu phải truy thu là hơn 1,366 tỷ đồng, bao gồm số lãi do NHTM trả thiếu, số lãi tính thiếu do NHTM hạch toán chậm so với thời điểm gửi tiền của KBNN quận, huyện… Tại một số tỉnh, thành phố khác, số lãi do NHTM áp dụng giảm lãi suất không đúng quy định. Tổng số tiền lãi tính thiếu do các nguyên nhân nêu trên là trên 1,797 tỷ đồng.

Kiểm tra việc kiểm soát chi mua sắm ô tô tại KBNN 8 tỉnh, thành phố, Thanh tra Chính phủ thấy một số trường hợp vi phạm như việc lựa chọn nhà thầu, mua sai đối tượng, vượt định mức quy định. Cụ thể, có 65 cơ quan, đơn vị mua 73 chiếc ô tô không thực hiện việc đấu thầu; 5 cơ quan, đơn vị mua ô tô vượt định mức quy định là 539 triệu đồng. Ngoài ra còn có 9 cơ quan đơn vị mua 9 chiếc xe ô tô vượt số lượng xe theo quy định, mua xe khi đã có văn bản chỉ đạo tạm dừng mua xe của Thủ tướng Chính phủ, sử dụng nguồn kinh phí tổ chức đền bù giải phóng mặt bằng để mua xe ô tô… Tổng số tiền vi phạm trên 5,6 tỷ đồng.

Theo TTCP, cơ quan này đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính tiến hành kiểm điểm trách nhiệm trong việc phê duyệt tạm ứng vốn KBNN cho các địa phương không có danh mục dự án, không đúng đối tượng. Đồng thời, TTCP kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo KBNN tiến hành kiểm điểm trách nhiệm của Tổng giám đốc, Phó tổng giám đốc KBNN thời kỳ thanh tra trong việc chỉ đạo, điều hành hoạt động của KBNN đã để xảy ra những vi phạm nêu trong kết luận thanh tra. Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đồng ý với những kiến nghị này và yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, KBNN VN, UBND các tỉnh liên quan thực hiện và báo cáo Thủ tướng kết quả ngay trong quý 3 này.

Mạnh Hùng