Tại lễ khai hội mùa thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2024, ông Lê Ngọc Châu, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương đọc diễn văn, Lễ tưởng niệm đã ôn lại cuộc đời, thân thế sự nghiêp, công lao to lớn của Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hải Dương là vùng đất có lịch sử lâu đời, giàu truyền thống văn hóa và cách mạng, một trong những cái nôi của nền văn minh sông Hồng. Là vùng địa linh nhân kiệt, phên dậu phía đông bảo vệ kinh thành Thăng Long - Hà Nội, xứ Đông/Hải Dương không chỉ là nơi sinh ra nhiều danh nhân mà còn là nơi thu hút, quy tụ được nhiều nhân tài lỗi lạc khắp bốn phương.

Vạn Kiếp là vùng địa quân sự, địa văn hóa, địa kinh tế của Chí Linh, của Hải Dương và cả nước. Với vị thế chiến lược “tiền công, hậu thủ vững chắc”, bằng nhãn quan thiên tài của mình, sau cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông lần thứ nhất (năm 1285), Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn đã chọn Vạn Kiếp để tập trung binh lực xây dựng quân doanh, đưa Vạn Kiếp trở thành trung tâm chỉ huy của phòng tuyến quân sự vùng Đông Bắc, kéo dài từ biên giới Lạng Sơn ra Biển Đông, tạo thế trận đánh giặc Nguyên Mông lần thứ hai (năm 1285) và lần thứ ba (năm 1288).

Quốc Công Tiết chế Trần Hưng Đạo tên thật là Trần Quốc Tuấn sinh năm 1228, thuộc dòng dõi tôn thất quý tộc nhà Trần. Từ nhỏ, Trần Quốc Tuấn đã nổi tiếng là người có dung mạo khôi ngô, thông minh xuất chúng, thông kim bác cổ, văn võ song toàn.

Là người tài năng, lại biết giữ gìn rường mối quốc gia, nên qua 4 đời vua Trần, ông đều được trọng dụng, để tiếng thơm lưu truyền, hậu thế tôn vinh, thờ phụng. Trần Hưng Đạo là một hình tượng sáng ngời của lòng yêu nước, tinh thần quật khởi đấu tranh giải phóng dân tộc.

Dưới tài chỉ huy thao lược của Quốc Công Tiết Chế, quân dân Đại Việt đã bừng bừng khí thế “Sát Thát” đã ba lần đánh tan quân xâm lược Nguyên Mông hung tàn, giành thắng lợi lẫy lừng, bão vệ toàn vẹn bờ cõi đất nước. Trong các chiến thắng vang dội ở Đông Bộ Đầu, Hàm Tử, Tây Kết, Chương Dương, Vạn Kiếp, Bạch Đằng Giang đều ghi dấu công lao to lớn của Quốc Công Tiết Chế - Hưng Đạo Đại Vương. Những chiến thắng đó, mãi mãi là biểu tượng sáng ngời về tài năng chỉ huy của Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương, của các Vua Trần và tinh thần hào khí Đông A của quân dân Đại Việt trong lịch sử dựng nước và giữ nước.

Không chỉ là nhà quân sự thiên tài, Hưng Đạo Vương còn là nhà tư tưởng vĩ đại, nhà văn hóa kiệt xuất của dân tộc, để lại cho hậu thế những áng thiên cổ hùng văn, những tác phẩm bất hủ như: Hịch tướng sĩ, Binh thư yếu lược, Vạn Kiếp tông bí truyền thư...

Ngày 20 tháng 8 năm Hưng Long thứ 8 (1300), trái tim người Anh hùng dân tộc ngừng đập tại tư gia Vạn Kiếp. Sau khi mất, Triều đình tiến phong "Thái sư Thượng phụ Thượng Quốc công nhân vũ Hưng Đạo Đại vương"; nhân dân Đại Việt suy tôn ông là "Đức Thánh Trần cửu thiên vũ đế", lập đền thờ để tưởng nhớ công lao to lớn của người đối với non sông, đất nước ngay trên nền vương phủ gọi là đền Kiếp Bạc.

Ngay sau diễn văn tưởng niệm, các đại biểu, nhân dân, du khách đã nghe tuyên đọc văn tế Đức Thánh Trần.

Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc 2024, cùng với thực hành các nghi lễ truyền thống như: Lễ tưởng niệm và khai hội, Lễ Khai ấn, Lễ cầu an và hội hoa đăng, Lễ rước, Lễ giỗ Đức Thánh Trần. Đồng thời, trong không gian khu di tích tổ chức các hoạt động: Liên hoan diễn xướng Hầu thánh, Trưng bày cổ vật “Di sản văn hóa thời Trần trên đất Hải Dương", Tuần Văn hóa Du lịch và xúc tiến thương mại.

Lễ hội mùa Thu năm nay, diễn ra trong thời điểm 3 tỉnh Hải Dương, Quảng Ninh, Bắc Giang đón các đoàn chuyên gia thẩm định, trình UNESCO vinh danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản văn hóa thế giới. Trong đó, với những giá trị đặc sắc tiêu biểu, khu di tích Quốc gia đặc biệt Côn Sơn, Kiếp Bạc và di tích Chùa Thanh Mai sẽ góp phần quan trọng để khẳng định, minh chứng tính toàn vẹn và xác thực của quần thể di sản.

Sau phần nghi lễ, các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo tỉnh Hải Dương, đại biểu khách quý và nhân dân địa phương và du khách thập phương đã thành kính dâng hương tưởng nhớ Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn.

Bùi Tú