(TH&CL) Thời gian qua, liên tiếp các vụ việc thực phẩm không rõ nguồn gốc và chất lượng được bày bán trong siêu thị khiến người tiêu dùng hoang mang, bất bình. Mới đây nhất là vụ việc các sản phẩm nấm cao cấp không rõ nguồn gốc đội lốt nấm Việt được bán trong các siêu thị lớn, chưa kể hệ thống các chợ truyền thống.

Nhắm mắt làm liều?

Chị Nga (Nguyễn Trãi, Hà Nội) bức xúc: “Các loại nấm được bán ở siêu thị Big C, Fivimart… là nấm không rõ nguồn gốc. Còn nguồn gốc thực của nó thì ngay cả người bán cũng không biết. Người tiêu dùng vào siêu thị, chấp nhận mua giá cao hơn ngoài thị trường vì họ luôn tin là ở đây bán hàng có nguồn gốc xuất xứ. Thực thế thì những mặt hàng này với hàng chợ đều “cá mè một lứa”. Như vậy, lâu nay người tiêu dùng vẫn bị các siêu thị lừa mà không hay biết”.

Dưới mác nấm Việt, các sản phẩm nấm cao cấp nhưng không rõ nguồn gốc xuất xứ của cơ sở sản xuất Lưu Mai Hương (Lạng Sơn), đã được phân phối rộng rãi tại nhiều siêu thị như  BigC, Fivimark… Các loại nấm này thực chất không hề được trồng tại cơ sở như quảng cáo mà được thu gom về một cơ sở ở Lạng Sơn sau đó đưa về Gia Lâm (Hà Nội) đóng gói và mang đi phân phối tại các  siêu thị. Đại diện các siêu thị đã thừa nhận có nhập sản phảm của cơ sở Lưu Mai Hương và ngay sau khi vụ việc vỡ lở, các siêu thị đã tạm ngừng bán các loại nấm này. Điều đáng nói, cơ sở này có đủ hồ sơ mua bán hàng hóa, giấy tờ về chất lượng tem nhãn và giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện VSATTP do Sở Y tế Lạng Sơn cấp?

Các chuyên gia về nghiên cứu sinh học cho biết, nấm thông thường chỉ có thể bảo quản từ 5 - 7 ngày sau khi thu hoạch, tuy nhiên các loại nấm bán trên thị trường có thời gian bảo quản từ 8 -20 ngày, thậm chí là không có thông tin về hạn sử dụng. Đây chính là nguyên nhân tiềm ẩn nguy cơ gây hại tới sức khỏe người tiêu dùng.

Theo TS. Lương Bích Thủy – Khoa Hóa (Trường ĐHSP Hà Nội) khuyến cáo, nấm tươi nếu để quá hạn sẽ là mầm mống khu trú của nhiều vi khuẩn gây bệnh, gây nguy hiểm cho người sử dụng. Nấm quá hạn sẽ tồn tại các loại vi khuẩn gây bệnh và các ký sinh trùng, đặc biệt có những loại độc tố vi khuẩn nguy hiểm, có thể gây nguy cơ ngộ độc, thậm chí ung thư…

Cần bảo vệ người tiêu dùng

Ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội cho rằng, cơ sở sản xuất đã lừa dối nhà bán lẻ, siêu thị là nạn nhân. “Các siêu thị không có máy móc để phân tích chất lượng sản phẩm. Siêu thị phải đảm bảo ký kết hợp đồng chặt chẽ, bao bì nhẫn mác đầy đủ, rõ ràng, còn nếu thấy nấm có màu sắc khác thường như vàng, mốc, úa, hết hạn sử dụng thì siêu thị phải phát hiện và chịu trách nhiệm. Về nguồn gốc nấm thì công ty sản xuất phải chịu trách nhiệm. Phải quy kết trách nhiệm hình sự đối với các cơ sở sản xuất  hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, mà cụ thể trong vụ việc nấm vừa qua nấm được nhập khẩu từ nước thứ 2”, ông Phú nói.

Ông Phú thẳng thắn: “Các siêu thị có trách nhiệm kiểm tra rõ nhãn mác, bao bì, trong quá trình bán hàng phải thường xuyên kiểm tra có hư hỏng, biến động gì thì phải chịu trách nhiệm. Để đảm bảo ATVSTP, phải kiểm tra, kiểm soát từ khâu nhập khẩu và sản xuất, chứ không phải đợi quản ở khâu bán lẻ. Và cần phải làm nghiêm”.

Theo ông Phú, chi phí cho công tác VSATTP của Việt Nam thua 36 lần so với Thái Lan và 136 lần so với Mỹ. Bên cạnh đó, sự phân công  rất chồng chéo. Ví dụ, một hộp cá hiện nay có tới 3 bộ cùng quản lý, dẫn đến tình trạng “lắm sãi không ai đóng cửa chùa”.

Ông Phú chia sẻ: “Tôi không đồng tình với  khẩu hiệu “Hãy là người tiêu dùng thông thái”, mà các cơ quan quản lý, các siêu thị cần chủ động bảo vệ người tiêu dùng, đồng thời cần xem lại sự phân công trong công tác quản lý VSATTP hiện nay”.

An Hà – Hoan Nguyễn