Việc tham gia tích cực, có hiệu quả vào quá trình xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma tuý là một trong những nỗ lực của cơ quan Hải quan nhằm thúc đẩy quan hệ phối hợp giữa các bộ, ngành, cơ quan và lực lượng chức năng trên lĩnh vực phòng, chống ma túy.

Ngày 18/05/2021, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 720/QĐ-TTg ban hành Danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Phòng, chống ma túy được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 11, giao Bộ Công an phối hợp với Bộ Tư pháp và các bộ, ngành liên quan xây dựng Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma túy.

Một trong những mục tiêu quan trọng của Nghị định là tạo cơ sở tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chuyên trách trong tổ chức thực hiện Luật Phòng, chống ma túy nhằm tổ chức triển khai hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.

Là lực lượng có vai trò tích cực trong phòng ngừa, đấu tranh chống ma tuý, trong công tác tham gia xây dựng dự thảo Nghị định, cơ quan Hải quan có đề xuất quy định cụ thể về cơ quan chuyên trách phòng, chống ma túy thuộc ngành Hải quan. Cụ thể, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) đề nghị sửa quy định tại khoản 4, Điều 4 thành: “Cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy thuộc Hải quan bao gồm: Cục Điều tra chống buôn lậu thuộc Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính; Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy; Đội Kiểm soát Hải quan (tại các Cục hải quan chưa thành lập Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy) trực thuộc Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố; Tổ Kiểm soát ma túy thuộc một số Chi cục Hải quan cửa khẩu”.

Lý do là bởi, tại Quyết định số 4295/QĐ-TCHQ ngày 12/12/2016 của Tổng cục Hải quan quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy trực thuộc Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố quy định: Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy là đơn vị trực thuộc Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố có chức năng trực tiếp tổ chức đấu tranh chống buôn bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy và tiền chất qua biên giới trong phạm vi địa bàn hoạt động hải quan do Cục Hải quan quản lý.

Đối với các Cục Hải quan chưa thành lập Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy thì Đội Kiểm soát Hải quan thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy tại quy định này.

Cùng với đó, Cục Điều tra chống buôn lậu thuộc Tổng cục Hải quan cũng đề xuất Nghị định cần có quy định về cơ chế thực hiện phù hợp, hiệu quả liên quan đến mẫu chất ma túy dùng trong đào tạo, huấn luyện phục vụ phòng, chống ma túy trên cơ sở: Bảm bảo chất lượng của mẫu ma túy, đáp ứng nâng cao hiệu quả công tác đào tạo và huấn luyện động vật phát hiện ma túy; các cơ quan chuyên trách phòng, chống ma túy và cơ sở đào tạo, huấn luyện về nghiệp vụ phát hiện ma túy cần được cấp miễn phí mẫu ma túy theo đăng ký dự trù được phê duyệt nhằm bảo đảm thực hiện có chất lượng công tác đào tạo, tập huấn, huấn luyện.

Đặc biệt, liên quan đến thông tin xuất nhập khẩu tiền chất, cơ quan Hải quan đề nghị có quy định về việc cơ quan Hải quan tiếp nhận thông tin trước về các lô hàng xuất khẩu, nhập khẩu tiền chất để tăng cường thông tin liên quan, phục vụ công tác phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các vụ việc vi phạm, đồng thời, tránh gây khó khăn, cản trở cho hoạt động làm thủ tục hải quan và kiểm soát tiền chất xuất nhập khẩu.

Ngoài ra, cần bổ sung quy định về cơ chế, cách thức phối hợp giữa cơ quan Hải quan với cơ quan Công an và các lực lượng chức năng, trong đó giải trừ trách nhiệm cho Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khi cơ quan Hải quan thực hiện yêu cầu phối hợp với các lực lượng chức năng trong tình huống áp dụng phương thức giao hàng có kiểm soát để tiếp tục theo dõi, kiểm soát đối tượng và tang vật ma túy, bảo đảm triệt phá tận gốc đường dây, ổ nhóm tội phạm về ma túy.

Thêm nữa, liên quan đến vấn đề giám định hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh có nghi vấn là ma túy, Nghị định cần quy định về việc cơ quan Hải quan sau khi phát hiện ma túy thông qua các máy móc, thiết bị chuyên dùng của ngành Hải quan thì chuyển ngay cho cơ quan Công an tiếp nhận và tiến hành giám định theo quy định của pháp luật.

Hải Minh