Tham dự diễn đàn, có ông Cao Đức Phát, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó trưởng ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương; TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo các tỉnh khu vực Đông Nam Bộ; tổng lãnh sự quán các nước Campuchia, Lào, Italia tại TP. HCM, đại diện các tổ chức quốc tế, cùng gần 500 doanh nghiệp đến từ các tỉnh, thành phố vùng kinh tế Đông Nam Bộ.

Tại Diễn đàn Kinh tế Đông Nam Bộ 2017

Đang đứng trước cơ hội lớn

Nhiều năm qua, thực hiện các chủ trương của Đảng, Nhà nước, nhất là Nghị quyết 53 ngày 29/8/2005 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ và kinh tế phía Nam tới năm 2010 và định hướng đến năm 2020, Đông Nam Bộ đã đạt được những thành tự to lớn.

Đến nay, vùng Đông Nam Bộ chiếm khoảng 40% GDP, đóng góp gần 60% thu ngân sách quốc gia, GDP tính theo đầu người cao gần gấp 2,5 lần mức bình quân cả nước; có tỷ lệ đô thị hóa cao nhất nước; tốc độ tăng trưởng kinh tế của vùng luôn cao hơn khoảng 1,4 lần đến 1,6 lần tốc độ tăng trưởng bình quân chung cả nước.

Những năm qua, các địa phương vùng Đông Nam Bộ phát triển ngày càng năng động, đã đạt được tốc độ tăng trưởng cao, bền vững ở nhiều lĩnh vực như điện tử, phần mềm, các dịch vụ thương mại, logistics, tài chính, viễn thông, du lịch; đã phát triển một số ngành công nghiệp mũi nhọn như khai thác và chế biến dầu khí, luyện cán thép, năng lượng điện, công nghệ tin học, hóa chất cơ bản, phân bón và vật liệu… làm nền tảng công nghiệp hóa của vùng và cả nước.

Các chuyên gia đều có chung nhận định: Vùng kinh tế Đông Nam Bộ đang đứng trước một cơ hội lớn  – cơ hội phát triển và tăng trưởng kinh tế bền vững, với đòn bẩy liên kết thành một không gian kinh tế thống nhất, có sự quy hoạch tổng thể chung của vùng bao gồm cả quy hoạch phát triển, xây dựng, vùng nguyên liệu, các cụm, chuỗi, khu công nghiệp, đô thị, kết nối hạ tầng, nguồn nhân lực và môi trường. 

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nhận định, nếu so sánh với các vùng kinh tế khác trong cả nước như miền Trung, Tây nguyên hay ĐBSCL thì vùng Đông Nam Bộ có lợi thế hơn hẳn. Cái mà các vùng kinh tế khác thiếu thì ở đây lại khá mạnh. 

Sự phát triển của vùng chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế

Theo ông Cao Đức Phát, Phó trưởng ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương, sự phát triển của vùng chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế.

Theo đó, vùng Đông Nam Bộ về cơ bản vẫn chưa chuyển đổi thành công sang mô hình tăng trưởng với giá trị gia tăng cao, quản trị hiện đại, trong đó hàm lượng công nghệ và tri thức đóng vai trò quyết định. Kết cầu hạ tầng của vùng chưa theo kịp yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Giao thông đuờng bộ, đường thủy, cảng biển chưa thực sự kết nối tốt, chưa hiện đại, chi phí cao; chưa hình thành hệ thống đường bộ cao tốc, đường sắt; chất lượng đô thị còn thấp, các khu công nghiệp chồng chéo về chức năng; các trung tâm đô thị trong vùng kém kết nối cả về giao thông, chức năng kinh tế và dịch vụ xã hội.

Diễn đàn nhằm thúc đẩy kết nối giao thương, phát triển doanh nghiệp, xúc tiến hợp tác đầu tư, thương mại

Bên cạnh đó, vùng chậm hình thành các trung tâm khoa học, công nghệ sáng tạo trình độ quốc tế, ít sáng chế công nghệ, đóng góp khoa học công nghệ chưa cao vào mô hình tăng trưởng; giữa các tỉnh, thành phố còn thiếu sự phối hợp, thậm chí cạnh tranh nhau về chính sách, hệ thống dịch vụ công... làm chậm hình thành một không gian kinh tế vùng thống nhất.

Mặc dù có Hội đồng vùng kinh tế trọng điểm, Ban Chỉ đạo, nhưng các tổ chức này họat động kém hiệu quả do thiếu cơ chế có hiệu lực để thực thi các quyết sách được thống nhất.

Ông Cao Đức Phát cho rằng, những kiến nghị, đề xuất của Diễn đàn không chỉ có ý nghĩa thiết thực đối với việc phát triển kinh tế - xã hội của Đông Nam Bộ và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, mà còn góp phần quan trọng để hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh liên kết và phát triển kinh tế - xã hội các vùng khác trong phạm vi cả nước. 

Các cơ quan chức năng trung ương và các địa phương đang nỗ lực hoàn thiện các quy hoạch chuyên ngành cho không gian phát triển kinh tế - xã hội Đông Nam Bộ, trong đó, có quy hoạch sử dụng đất nhằm tạo quỹ đất sạch thu hút đầu tư, quy hoạch liên kết vùng để mở rộng khả năng tiếp cận thị trường, tạo chuỗi cung ứng sản phẩm và dịch vụ có giá trị gia tăng cao...

Theo ông Vũ Trọng Bình - Vụ trưởng Vụ Địa phương (Ban Kinh tế Trung ương) - sau diễn đàn, Ban Kinh tế Trung ương và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cần thành lập các tổ công tác nhằm thúc đẩy nhanh việc hiện thực hóa nội dung kết luận tại diễn đàn. 

Cao Diên – Hải Dương